2009-09-10
1. A dyondzo ya hina leyi hundzeke, a yi vulavula hi ta ku hanyisiwa ka xigono, ni nkondzo ya Petro ya vumbirhi ni ku khomiwa ka yena hi huvo ya Sanedri.
2. A dyondzo leyi yi vulavula hi ku avanyisiwa ka Ananiya na Safira hi Xikwembu, ku hlawuriwa ka vadiyakoni leswaku va ta va eku pfunene ka swivilelo swa tinoni ni hi laha mudyondzisiwa loyi a vitaniwaka Stefano a khandliweke hakona hikwalaho ka ripfumelo ra yena eka Yesu.
3. A matsalwa ya dyondzo leyi a ma lavi hlamuselo yikulo, hikokwalaho ni to hlamusela hi ku khomisa.
4. A hi hlayeni ku suka eka Mint 4:32-37:
Nhlengeletano ya lava pfumeleke a yi ri mbilu yin’we ni moya wun’we; a ku nga ri na munhu ni un’we loyi a a vula leswaku swilo leswi a nga na swona hambi xi ri xin’we xa swona, i swa yena ntsena; kambe swilo hinkwaswo a va ku, i swa vona hinkwavo. 33 Vaapostola a va tiyisa hi matimba lamakulu vumbhoni bya ku pfuka ka Hosi Yesu eku feni; kutani hinkwavo a va fundziwa ngopfu. 34 A ku nga ri na xisiwana exikarhi ka vona, hikuva hinkwavo lava a va ri ni masimu, kumbe tiyindlu, a va swi xavisa, kutani va tisa leswi va swi kumeke hi ku xavisa, 35 va swi veka emahlweni ka vaapostola; kutani va pambulela un’wana ni un’wana hi ku ya hi ku pfumala ka yena. 36 Hi mukhuva lowu Yosefa, Mulevhi la tswariwekeeKipra, loyi Vaapostola a va ku i Barnaba ( hileswaku “la tiyisaka van’wana”), 37 a a ri ni nsimu. A yi xavisa, kuani a tisa nxavo wa yona, a wu veka emilengeni ya vaapostola.
5. laha hi vona swyimo swimbirhi swa Vakriste va ku sungula, i ntwanano ni rirhandzu. Yesu a te loko vanhu va vona ntwanano exikarhi ka vadyodzisiwa, va ta pfumela leswaku Xikwembu xi n’wi rhumile emisaveni ( Yoh 17:23). Vanhu hinkwavo a va navela ku amukeriwa hi vanhu van’wana. A vatsongwana a va endla swilo swo huwa leswaku va ta amukeriwa hi vana van’wana emintlaweni. A swi fana ne ka lava kuleke. Loko munhu loyi a lavitekaka a ri wa risima o sungula ku hemba kumbe ku poyila vito ra munhu wo karhi, hinkwavo lava nga ku suhi na yena, a va endla swo fana na yena. A ntwanano lowu wa misava a wu henti nkarhi wo leha, kambe loko vanhu va twananela eka Kriste, va hlanganisiwe hi rirhandziu leri hlanganyetiwaka hi Moya lowo Kwetsima. Yesu a tlhele a vula a ku, loko misava yi vona rirhandzu ra n’wina, va ta byelana va ku hakunene, vanhu lava i va ka Kriste” ( Yoh 14:35).
6. A ntwanano lowu ni rirhandzu swi susa nchavo wa vusiwana ni mankolo etimbilwini ta lava a va ri na rifuwo, swi siva hi ku nghenisa ku navela ku pfuna lava a va ri ni swilaveko. Hikokwalaho a ntalo wa vona, hambi hi Barnaba munhu wa vukhongeri, a xavisile masimu lawa a a nga ha matirhise, kutani a tisa mali ya kona emilengeni ya vaapostola leswaku va yi avela swisiwana. A hi Xikwembu xi nga va lerisa ku endla leswiya, hambi hi vaapostola a va vekanga kota xileriso xa ku lumba nhlengeletano. Xirho xin’wana na xin’wana a xo titekela xiboho hi ku pfuniwa hi Moya lowo Kwetsima. Hikokwalaho, lavo tala va endle hi ndlela yoleyo, a ku nga ri na xisiwana lexi a xi kumiwa exikarhi ka vapfumeri va Hosi Yesu. Lawa a ma ri mahlori makulu ku fana ni ku pfuxa munhu eku feni, hikuva a munhu a kuleriwe hi mankolo, hikokwalaho, i Xikwembu ntsena lexi kptaka ku cinca mahanyelo yo tano. Loko a wo va xisiwana, a wu nga ta swi tsakela ku nghena kereke yo taniya? Loko a wo va xipfundzi ke, a wu ta swi tsakela ku nghena kereke yo taniya?
7. A hi yeni emahlweni hi hlaya eka 5:1-16:
Kambe a ku ri ni wanuna loyi a va ku Ananiya, ni nsati wa yena Safira; a xavisa nsimu, 2 kutani loko a tipambulerile mali eka nxavo wa kona hi ku twanana ni nsati, a tisa leswi saleke, a swi veka emahlweni ka vaapostola. 3 Hiloko Petro a ku ka yena: “Ananiya, hikwalaho ka yini u pfumelela Sathana ku tata mbilu ya wena. Leswaku u hembela Moya lowo Kwetsima, ni ku tipambulela hi tlhelo eka nxavo wa nsimu xana? 4 Ni loko u xavisile, xana a nxavo wa yona a wu nga ri wa wena ke? Mhaka leyi u yi pfumerisile ku yini embilwini ya wena xana? A wu hembelanga vanhu, kambe u hembelee Xikwembu.” 5 Loko Ananiya a twa marito walawo, a wela hansi, a fa. Kutani hinkwavo lava tweke mhaka leyi va khomiwa hi ku chava lokukulu. 6 Kavaloko majaha ma nghena, ma n’wi pfutsela, ma n’wi rhwala ma huma na yena, ma ya n’wi lahla. 7 Loko ku lave ku hundza tiawara tinharhu, nsati wa Anayiya a nghena na yena, a nga tivi leswi humeleleke. 8 Petro a n’wi vutisa, a ku: “Ndzi byele, xana hi wona nxavo lowu mi nga xavisa ha wona xana?” A ku: “Ina! Hi wona.” 9 Hiloko Petro a ku ka yena: Mi twananele yini ku ringa Moya wa Hosi xana? Yingisa, swigingi swa lava nga ya lahla nuna wa wena hi leswi enyangweni; na wena va ta ku rwala va huma na wena.” 10 Hi nomu lo a wela emahlweni ka Petro, a fa. Loko majaha ma nghenile, ma n’wi kuma a file, kutani ma n’wi rhwala ma huma na yena, ma ya n’wi lahla kusuhi ni nuna wa yena. 11 Kutani ku chava lokukulu ku khoma kereke hikwayo ni vanhu hinkwavo lava tweke timhaka leti.
8. Eka Testamente leyintshwa hi vona mahlori layo tala lama endliweke hi kwalaho ka ku rhandza Xikwembu, i vatsongo lava nga weriwa hi khombo hikwalaho ka swidyoho, kambe eka mhaka leyi hi kuma ndzhawu yin’we yi nga ya Ananiya na Safira.
9. A xa vumbirhi hi dyondza leswaku emisaveni hinkwayo, a yi se tshama yi va kona kereke yo fana ni leyi. Hambi he ka yona, hi kuma ku kala ku tshembeka, mankolo ni ku navela ku dzunisiwa. Va fihle ntiyiso, kambe a va nga tiyimiselanga ku amukela xikhatiso. Va nyikerile, kambe na va ri ni miehleketo yo biha. A xikongomelo xa ku nyikela ka vona, a xi nga ri xa rirhandzu ni mankolo ntsena, kambe ni ku voniwa ni ku dzunisiwa hi vanhu.
10. Eka kereke leyi a Moya lowo Kwetsima wu nga murhangeri, wu tirha eka matlhelo hinkwawo ya kereke. Lana hi vona wu tate Petro hi nyiko ya ku tiva leswi fihliweke. Xikwembu xi n’wi nyike yona leswaku xi ta aka Kereke ya xona ( 1 Kor 12:8 ), un’wana ni un’wana a nga va na yona nyiko leyi.
11. Languta vuciva bya nuna ni nsati. Xikwembu xi lava leswaku vavasati va yingisa vanuna va vona, kambe loko nuna a dyoha, a nsati a fanele ku yimela ntiyiso, hikuva Xikwembu xi ni matimba ku tlula nuna wa yena.
12. A xivutiso hi lexi: hikwalaho ka yini Xikwembu xi va khatisa hi rifo hi ku hantlisa xana? Xana a xikhatiso xo taniya a xi nga ri xa Testamente leya khale xana? Tani hi leswi ni swi vonisaka xiswona, a munhu a voniwa vudyoho hi Xikwembu kuya hi leswi a tivisaka xiswona ntiyiso. Eka kereke leyi yo sungula, a ku ri ni vukona byo tala bya nhlavutelo wa Moya lowo Kwetsima, xo sungula hikwalaho ka matimba ya leswi rito a ri chumayerisiwa xiswona, a xa vumbirhi hikwalaho ka mahlori lawa a va ma endla, a xa vunharhu hikwalaho ka ku enta ka ntirho wa Moya lowo Kwetsima etimbilwini ta vapfumeri, lowu a wu va tisa eka xiyimo xa ripfumelo ni ku tiveka eka ehansi va ko va tinyimisela ku nyikela vutomi bya vona hikwalaho ka Kriste. A vukona bya Xikwembu hi Moya wa xona, a ku ri hi matimba lamakulu, a ku ri ni ku kwetsima kukulu lero, loko un’wana a tshuka a endla xidyoho ku fana ni lavambirhi, a va swi tiva leswaku a va nga le ku kanganyiseni ka vanhu, kambe Moya lowo Kwetsima ku nga Xikwembu hi xoxe.
13. Hi fanele hi komba chava lexikulu eka Xikwembu, hikuva a rirhandzu ra xona a ri cinci ku kwetsima ka xona. A ku na xilaveko xa leswaku hi hanya eku chaveni, kambe hi fanele ku hanya eku yingiseni ni ku titsongahateni.
14. A hi hlayeni eka tindzimana ta 12-16:
A ku endliwa mahlori layo tala ni swihlamariso leswo tala hi mavoko ya vaapostola, exikarhi ka vanhu. Vadyondzisiwa hinkwavo a va tala ku hlengeletana erikupakupeni ra Solomoni, va ri mbilu yin’we. 13 Kambe loko va ri vanhu van’wana, na un’we a nga tiyanga nhlana ku tinghenisa exikarhi ka vaapostola, hambi leswi tiko a ri vadzunisa ngopfu. 14 Hamibiswiritano, ntsengo wa vona a wu ya wu ri karhi wu engeteleka hi vavanuna ni vavasati lavo tala lava pfumeleke eka Hosi, 15 ku ko ku fika laha vavabyi va tisiwaka emintsendzeleni, va vekiwa emasangwini ne vuhlakeni, leswaku Petro a hundza, van’wana va vona va ta khumbiwa hambi ku ri hi ndzhuti wa yena ntsena. 16 Naswona, vanhu va miti leyi rhendzeleke Yerusalema, a va ta vatele, va tisa vavabyi, ni lava karhatiwaka hi mimoya ya thyaka; kutani hinkwavo a va hanyisiwa.
15. Leswi humeleleke Ananiyasi ni nsati wa yena swi tise ku cinca ku kulu ngopfu swinene eka nhlengeletano, hambiswiritano, a vanhu a va chavanga ku va swirho hi ku chava leswaku a swidyoho leswi fihliweke etimbilwini ta vona swi nga paluxiwa hi ku vonakala ka Xikwembu. Hinkwavo lava a va lava ku kutsuriwa eka swidyoho va tipatsile kuva swirho swa miri wa Kriste. A kereke ya Xikwembu a yi xiximiwa swinene hi vanhu va le handle. Kutani a va tisa vanghana va vona ni maxaka ya vona ku ta ta hanyisiwa ni ku hlongoleriwa mimoya ya mademona.
16. Na hina tani hi kereke ya namuntlha, a hi tibasiseni eka vukanganyisi, matshoho, ku navela, mahlevo ni vukwele leswaku na hina hi ta vona vukona bya Xikwembu exikarhi ka hina ni leswaku vanhu lava nga ni mavabyi yo tika va ta hanyisiwa.
17. A hi tlheleleni eritweni nakambe, hi dyondza eku avanyisa ka 6: 1-7:
Hi masiku walaho, loko vadyondzisiwa va ya va ri karhi va andza, van’wana va vona lava a va vulavula Xigriki va dzumadzumela lava a va vulavula ririmi ra Vayuda, va ku tinoni ta ka vona ta tsoniwa loko ku phakiwa swa siku rin’wana ni rin’wana. 2 Kutani lava khume na vambirhi va vitana ntlawa wa vadyondzisiwa, va ku: “A swi fanelanga leswaku hi pfa hi tshika ku vula rito ra Xikwembu, hi ya tirha ntirho wa ku phakela. 3 Loko swi ri tano vamakwerhu, hlawulani vavanuna va 7 exikarhi ka n’wina, lava tivekaka va ri lava teleke moya ni vutlharhi, leswaku hi va veka ku vona timhaka leti. 4 Loko hi ri hina, hi ya emahlweni ni swikhongelo, hi vula ni rito.” 5 Marito wolawo ma amukeriwa hi nhlwngeletano hinkwayo; kutani va hlawula Stefano, wanuna la taleke ku pfumela ni Moya lowo Kwetsima; va hlawula na Filipi, na Prokoro, na Nikanoro, na Timoni, na Parmena, Nikolawo wa Antiyoka, munhu loyi a a rhange a amukeriwa eXiyudeni. 6 Nhlengeletano yi va tisa eka vaapostola; kuteloko vona va khongerile, va va tlhandleka mavoko. 7 Rito ra Xikwembu ri ya emahlweni swinene; na yona nhlayo ya vadyondzisiwa yi ya yi andza ngopfu eYerusalema, naswona vaprista lavo tala va tinyiketa eku pfumeleni.
18. A kereke ya Xikwembu a yi tshama yi ri karhi yi tilangutela minkarhi hinkwayo. Minkarhi yin’wana a va hlaseriwa hi valala va le handle, vo fana ni Vatsari ni Vafarisi, ehandle ka va le handle, ku ve ni mpfilumpfilu exikarhi ka vona, kutani xi xinakulobye xi hela. Loko ku ri ni mihlovo ya vanhu vo tala ekerekeni, swi nga endleka leswaku ku humelela ku kwetlembetana. Lana hi kuma tinoni ta Vagreki leti a ti vilela hi Vaheberhu, ti ku a ti kumi swakudya swo ringana ni swa vona.
19. A vurhangeri bya kereke, byi fanele ku lulamisa mhaka ya kona hi ku pfuniwa hi Xikwembu, byi fanele ku yi lulamisa hi xihantla hi laha swi fanelaka hi kona, na swi nga se fika tindleveni ta nhlengeletano. A Mufundhisi loyi a nga khataleriki nchumu loko ku ri ni mhaka yo karhi leyi lavaka ku lulamisiwa, a nga tinyiki nkarhi wo yi lulamisa, a chava ku hlanganisa lava nga ni timhaka ta kona, yi ta tswala tihlantshwa, naswona a kereke yoleyo a yi nga vi na vutomi. Makala ku wisa a ta hahlula ntlhambi.
20. A vaapostola va hantle va tsumbula leswaku Sathana, a a ringeta ku va hambanisa ni ku chumayile rito ra Xikwembu ni ku khongela leswaku va nga vi ni nkarhi na Xikwembu ni ku khongelela nhlengeletano. Va tseme mhaka hi ku hlawula ntlawa wo karhi wa vanhu leswaku wu ta landza mhaka ya kona. A vanhu lava va 7, a va fanele ku va lava taleke vutlharhi ni hi Moya lowo Kwetsima, kutani a swirho swa bandla, swi va hlawule exikarhi ka nhlengeletano. A vanhu lava va hlawuriwe hi xikhongelo kutani a vaapostola va va tlandleka mavoko. Kutani a mhaka hinkwayo, yi ve yi lulamisiwa, kutani hinkwavo va eneteka. A nhlengeletano yi hlula eka xiyimo lexi a yi le eka xona xa ku kwetlembetana, kutani a kereke yi kula hi ku hantlisa, vambirhi eka lava hlawuriweke Stefani na Filipi a va helelanga eka ntirho wa ku phakela ntsena, kambe va endle yin’wana mintirho ya ximoya.
21. A hi yeni emahlweni hi hlaya eka Mintirho 6:8-15:
Stefano a a tele tintswalo ni matimba, a endla swihlamariso leswikulu ni mahlori lamakulu exikarhi ka tiko. 9 Kambe ku humelela van’wana va sinagoga leyi vuriwaka ya vantshunxiwa, van’wana va ri lava humaka ekirene ni le Asiya; kutani va yima va kanetana na Stefano. 10 Kambe va hluleka ku lwa ni vutlharhi lebyi Moya wu nga n’wi nyika ku vulavula ha byona. 11 Kutani va kucetela vavanuna ku vula va ku: “Hi n’wi twile a vulavula timhaka leti sandzaka Muxe ni Xikwembu.” 12 Naswona va pfuxa mpfilumpfilu etikweni, ni ka vakulukumba ni vatsari, kutani va n’wi wela henhla, va n’wi khoma, va n’wi yisa ehubyeni; 13 va humesa timbhoni ta mavunwa, ti ta n’wi hembela ti ku: “Munhu loyi, a nga tshiki ku vulavula timhaka leti sandzaka xivandla lexi xa ku hlawuleka, a sandza ni nawu; 14 hikuva hi n’wi twile loko a vula leswaku Yesu loyi wa Nazareta u ta lovisa xivandla lexi a hundzuluxa ni mikhuva leyi hi nga nyikiwa hi Muxe.” 15 Kutani hinkwavo lava tshameke ehubyeni, loko va n’wi honokela, va vona mombo wa yena wu fana ni mombo wa ntsumi.
22. Stefano loyi hi dyondzaka hi yena la, hambi leswi a a nga ri muapostola, a a ri wanuna wa matimba eka Xikwembu, a tele tintswalo ni matimba. A a nga eneri ku tirhela ematafuleni ntsena, kambe a a endla swihlamariso ni swikombiso leswo tala, a vulavula rito ra Xikwembu hi vutlharhi ni matimba. Kambe Sathana a nga n’wi pfumelelanga leswaku a ya emahlweni, a hlohlotele ntlawa wo karhi wa Vayuda leswaku va n’wi hehla ni ku n’wi yisa ehubyeni , va n’wi lumbeta leswaku a rhukanile Muxe ni Xikwembu. Loko mahlo hinkwawo ma ha le ku n’wi languteni, va vone leswaku a xikandza xa yena a xi fana ni xa ntsumi. I vumbhoni byo hlamarisa! Languta hi laha Xikwembu xi hloniphaka ni ku basela vatirheli va xona lava tshembekeke.
23. A ku avanyisa ka 7 ku ya fika eka ndzimana ya 51, yi vulavula hi vutihlamuleri bya Stefano eka swihehlo, emhakeni leyi, a hlamusele hilaha Xikwembu xi vitaneke hakona Abrahama ni lava n’wi landzeleke ni hi laha xi pfuxeke hakona Hosi Yesu Kriste. A pfale hungu ra yena hi ku vula leswi: “ N’wina va tinhamu leto nonon’hwa, n’wina va timbilu leti nga pfumeriki ni tindleve leti nga twiki! Masiku hinkwawo mi alela Moya lowo Kwetsima; mi fana swinene ni va tata wa n’wina. 52 Hi wihi muprofeta loyi va Tata wa n’wina va nga n’wi xanisangiki xana? Va dlele na vona lava nga tivisa khale timhaka ta ku ta ka la lulameke, loyi sweswi mi n’wi xengeke, mi tlhele mi n’wi dlaya; 53 Hi n’wina mi amukeleke nawu lowu tisiweke hi tintsumi, kambe a mi wu hlayisanga!”
24. Leswi Stefano a swi vuleke a ku ri tiyiso lowu a huhuteriweke hi Moya lowo Kwetsima, kambe swi pfuxe vukarhi eka vahehli va yena, va va ni torha ro lava ku n’wi khatisa. Hi ya emahlweni hi hlaya eku avanyisa ka 7:54-60.
Loko va huvo va twa marito lawa ya Stefano, va tala timbilu; kutani va n’wi karihela va hlundzukile ngopfu. 55 kambe Stefano a tala hi Moya lowo Kewtsima, kutani a languta swinene etilweni, a vona ku kwetsima ka Xikwembu, na Yesu a yimile evokweni ra xinene ra Xikwembu. 56 Kutani a ku: “Langutani! Ndzi vona tilo ri pfulekile, ni N’wana wa munhu a yimile evokweni ra xinene ra Xikwembu.” 57 Kambe vona va huwelela hi rito leri tlakukeke, va tisiva tindleve, kutani hinkwavo va n’wi wela ehenhla xikan’we. 58 Kuteloko va n’wi cukumetile ehandle ka muti, va n’wi kandla hi maribye. Timbhoni a tivekile swiambalo swa tona emilengeni ya jaha leri a va ku i Sawulo. 59 Kakuloko va ri karhi va n’wi khandla hi maribye, Stefano a khongela, a ku: “Hosi Yesu, amukela Moya wa mina!” 60 Kutani a khinsama, a huwelela hi rito ro tlakuka, a ku: “ Hosi, u nga va hlayeli ku dyoha loku.” Kuteloko a vurile sweswo, a fa.
25. Stefano a nga wu vonanga ntshungu lowu a wu hlundzuke ngopfu ni ku n’wi getselela meno, a a le ku languteni hi mahlo ya ximoya. A langutisa etilweni, kutani a vona ku kwetsima ka Xikwembu loko hlamarisa na Hosi Yesu a yimile a n’wi seketela, a tiyimiserile ku n’wi amukela emavokweni ya yena. Kutani vahehli va yena va n’wi kokela ehandle ka muti, va n’wi khandla hi maribye, loko va ri karhi va n’wi khandla, a a ya emahlweni a vulavula na Hosi yesu a ku: “Hosi, amukela moya wa mina, naswona u nga va khatisi.” Kutani a etlela emisaveni leyi ya mona, kambe a pfuka etikweni ya vudhumu lebyi nga heriki, laha ku nga ha riki na ku hlaseriwa ni maxangu, laha Sathana a nga ta ka a nga ha voniwi nakambe.
26. Tiva naswona leswaku a mpahla yavanhu lava khandleke Stefano hi maribye, a va yi veke emilengeni ya jaha leri a va ku i Pawulo. Ha ha ta dyondza swo tala eka Testamente leyintshwa.
27. Hi tirhela Xikwembu xa matimba naswona ni ni vumundzuku byo hlamarisa.
//////////
To copy (DOWNLOAD) tap: Annaniya na Safira, vadiyakoni, Stefano