I. EVHANGELI YA NTSHUXA E KA NAWU
4.1-19
- Paulo i paluxa xiyimo xavona loko vahari e hansi ka Nawu.
- A va fana na ticece le ti feriweke hi va tswari, kutani va sala na ndzhaka hinkwayo leyi tsariweke ( e ka ntwanano ), kambe hambileswi va nga vinyi xindzi va ndzhaka, va pfumeleriwa ku yi lawula ntsena loko va kurile.
- Xiyimo xa n’wana loko a hari ntsongo , a xi hambananga ni xa nandza, hikuva i lawuriwa hi va hlayisi va yena , o byeleteriwa leswi a fanelaka ku swiendla kumbe ku nga swiendli.
- E ka nkarhi wolowo va vile e ka masungulo ya (swiletelo) swiletelo swa vutomi leswi katsaka ku “Endla na Unga Endli”.
- Vunyingi bya vona a va zanga va gandzela Yehovha Xikwembu a ri yexe kambe swifaniso.
- Va Israeel va ve la va kuleke loko hinkarhi lowu faneleke, Kreste afile atlhela apfuka e sirheni, hiwona nkarhi lowu va nga kutsuriwa ha wona e ku fumiweni hi Nawu, va amukela e ka Kreste hi ri pfumelo vulawuri bya ndzhaka ya vona e ka Abrahamu himhaka ya ntwanano wa yena na Xikwembu.
- Sweswi ke se va kurile , lavanga amukela Kreste hiripfumelo , va kutsuriwile hi rifu na ku pfuka ka Yena, va amukerile Moya wa Yena lowu hawona va huwelelaka va ku “ Abba Tatana”, naswona va tekile hi ku hetiseka ndzaka ya vona.
- Hikwalaho kayini va Galantia, va tlhelela e ka swiletelo swo sungula swa vusweti navuhlonga, hi ku xixima masiku ya vu khongeri, tin’wheti, mawara na malembe leswi laviwaka hi Nawu wa Muxe.
- Hi ku endla tano, va le ku landzuleni ka ku ponisiwa ka vona ha Kreste, ku nga ku landzula Kreste hi byakwe , va hundzula swa hava matshala-tshala ya Paulo yo ringeta ku va yisa e ntshuxekweni.
- Na a hari exikarhi ka vona, va vile na vudyelwani bya nkoka swinene exikarhi ka vona, i vile a vabya va n’wi ongola , va khumbekile ngopfu, va veka matihlo ya vona ekayena nkarhi hinkwawo, va n’wi khoma tani ntsumi hambi hi Kreste wa vona; hikwalaho kayini sweswi, hi ku copeta ka tihlo va nwi komba xikosi hikuva i na vona hi mhaka ya ntiyiso wa Evhangeli leyi a nga yi simeka e ka vona?
- Malwandla lawa va kombiwaka hi va dyondzisi va vona va ma vunwa, a hi ya ku va vuyerisa, vo lava ku va hambanisa na yena leswaku va lumba vona.
- Hambiswiritano, mbilu ya Paulo e ka vona yi fana na ya mutswari loyi a nyikaka n’wana wayena mpadzwa hambi a nga kombelanga: i twa ku vava ku fana na manana loyi a nga ku velakeni, i tirhisa matimba ya yena hinkwawo leswaku Kreste a va munhu wa xiviri loyi a hanyaka e ka vona, i pangela mivono ya vona leswaku va nga ha ngheni e ndzingweni wo tlhelela e ka edlelo ra khale ra Nawu leringa tsandzeka ku va ponisa.
J. KU LWISANA KA NTWANANO WA SARA NA WA HAGARA
4.20-31
- Na a nga se nghena e ka njhekanjhekisano wa yena lowu landzelaka, Paulo i humesa matitwele ya yena mayena yo hetiwa matimba hikuva a tsandzeka kuya vulavula na vona hi xiviri, endlelo leri ro nonoka, ro rhanga hi ku ehleketa rito, kutani i tsala e hansi rito hi rito, kutani se i rhumela hi voko ra munhu loyi a fambaka hi manukusi kumbe ngalava switeka nhlwelelo.
- (Hi nga vona hi laha na hina hi helaka mbilu himakungu ya vutlhari bya Hosi leyi nga nawo e ka hina:Ku va Paulo a nyiketa mianakanyo ya yena eswikhongelweni, swi endle leswaku Hosi matsalwa ya yena mahlayiseka maghidhi ghidhi ya malembe ndzhaku ka yena, leswaku mahlayiwa no londzovotiwa hi maghidhighidhi ya malandza ya Hosi. A ku dzunisiwi Hosi hikuva hi le tlhelweni ra va hluri hi masiku, swingari na mhaka na ku tsana ka switirho swa ntirho wa hina!)
- Paulo i tirhisa nakambe xiphemu xa matimu ya Testamente yakhale ku paluxa swimbirhi leswi swo hambana: eka tlhelo lerin’wana Nawu wu nyika kuponisa munhu hi mintirho ya yena, ekalerin’wana Evhangeli yi nyika kuponisa hi ku pfumela e ka mintirho ya Kreste.
- Matimu lawa a matirhisaka i ya Sara, hlonga ra yena Hagara, na vana va vona Isaka na Ismaele, kambe i sungula hi Abrahamu tatana wa rixaka ra Mayuda.
- I vile ni vana va mbirhi: Isaka na Ismaele.
- Xikwembu ayitshembhisile Abrahamu na nkosikazi ya yena mudya ndzhaka wa hinkwaswo swa Abrahamu tani hi xitshembhiso na ntwanano lowu tiyeke.
- Kuva va languterile malembe yo tala xitshembhiso xa n’wana xi nga hetiseki, Abrahamu na nghamu Sara va lukile mano ya vona yo tikumela mudya ndzhaka hikuva Abrahamu a tshama na hlonga ra Sara Hagara. Hagara i velekile Ismaele, loyi na yena a a ri hlonga tani hi mana wa yena na rixaka ra yena hinkwaro. Paulo i fananisa matimu lawa na Nawu lowu nga nyikiwa vana va Israele entshaveni ya Sinai, kutani va famba nawo e ntsindza wa vona e Yerusalema. Nawu wu veleka mahlonga tani hi Hagara, un’wana na un’wana loyi a ringetaka ku ponisiwa kumbe ku tsakisa Hosi hi ku hlayisa Nawu, i le ku “ endleni ka timhaka ta masangu na Nawu” i ta va hlonga ra Nawu, a veleka na mahlonga ya Nawu.
- Endzhaku ka nkarhi wo leha swinene, Hosi yi hetisile xitshembhiso xa yona e ka Abrahamu na nghamu Sara muntshunxiwa , va veleka Isaka. Tani hileswi Isaka a velekiweke hi va ntshunxiwa, I muntshunxiwa ku sukela e ku velekiweni. A nga velekiwanga hi vuswikoti na matimba ya Abrahamu na Sara ya ntumbunuku, kambe i velekiwile hi masingita ni mahlori ya Xikwembu, hikuva hi vumbirhi bya vona va vekile ripfumelo ra vona hi ku hetiseka e ka Xikwembu, kutani Isaka a tikiwa. Hi nga ha vula leswaku Isaka i velekiwile a huma e tilweni, ku suka e ka Yerusalema lontswha e matitlwni.
- Hi ku famba ka nkarhi Ismaele i rhukanile Isaka laha Hosi yi nga lerisa leswaku hlonga ri hlongoriwa na n’wana wa rona, Hosi a yi nga ta pfumelela hlonga Ismaele a kuma xiphemu xa ndzhaka leyi tshembhisiweke muntshunxiwa Isaka loyi a nga velekiwa hi ripfumelo.
- Paulo i ri switano, a kuna munhu a nga ringetaka ku tiponisa himatimba ya yena ya vuswikoti byo hlayisa Nawu wa Muxe, kambe hi ku veka ku tshembha ka yena e ka Yesu leswaku a pona hi musa. Switano, i nga va i ri n’wana wa Hagara ( hlonga le ri ringetaka ku kuma vutomi lebyi nga heriki himatimba na vuswikoti bya rona byo hlayisa Nawu ), kumbe i ri n’wana wa Sara ( n’wana wa Xikwembu loyi a amukelaka vutomi lebyi nga heriki hi ku pfumela no amukela Kreste hamdle ko byi tirhela. )
- Mukreste un’wana na un’wana i tikiwile a velekiwa a huma hile Yerusalema wa le henhla henhla e tilweni laha Moya wa ntshunxeko wu khulukaka wu huma kona, ku ngari e Yerusalema wa laha misaveni laha ku fumaka Nawu wavuhlonga.
K. YIMA U TIYA E KA NTSHUXEKO WA KRESTE
5:1-12
- Loko a hetile ku hlamusela swivangelo swo va va nga ha faneri ku tlhelela e ka swiletelo swa Nawu, Paulo i khutaza no laya va Galantiya ku fuwa ntshuxeko wa vona e ka Kreste, va nga tlheri va korhama va pfumela ku tlhandlekiwa joko ro tika ra Nawu ku fana na havi loko yi la ku rimisiwa.
- Loko munhu a lava ku thelela ka ku hlayisa yin’wana ya milawu tani hi ya ku yimba, a swi nga n’wi vuyeriseri nchumu e ka Kreste, hikuva i ta boheka ku landzelela no hlayisa naleyin’wana hinkwayo leswaku a ta ponisiwa.
- Munhu loyi a lavaka ku lulama no hetiseka hi ku namarhela no hlayisa Nawu, i ti ntshuxa e ka Kreste xiviri xa yena hinkwaxo ku nga ri xirho xin’we ntsena; i dukile e hansi ka tintswalo ta Hosi Xikwembu.
- Loko u za u ri e ka Kreste, a swa ha ku pfuni nchumu ku yimba kumbe ku va khuna, kambe ripfumelo ra wena na Moya leswi nga ndzeni ka wena swi ta humesa migingiriko ya rirhandzu tani hi mihandzu. Isaka a fanele a hanya tani hi tata wayena Abrahamu, ku ngari ku xava ndzaka, kambe tani hi n’wana wa Abrahamu a fanele ku va na xivono na ntumbunuku wa yena.
- Va vile na mfambo wa kahle wa vululami hi ku pfumela,leswi va pfilunganiseke miehleketo: Kambe ku nga ri Xikwembu le xi nga va vitanela e ntshuxekweni.
- Dyondzo yo homboloka hambi yo va yi ntsongo, yisoholota no gombonyokisa mianakanyo ya munhu hinkwayo, tani hi comela xi ntsongo endzeni ka mbila, xivirisa, xi dzungisa no bavisa mbila hinkwayo, yi susa vudyelwani byo tsokombela bya munhu na Kreste, yiendla munhu a bava a tlhela a khalakhasa, a va nandza ni hlonga ra Nawu leri ringetaka ku ti ponisa hi matimba ya rona.
- Onge loyi a chochelaka comela lexo biha swongasi mianakanyweni ya vona, a nga heleli ka ku va yimbisa ntsena, kambe a tlheri a va phahula leswaku a ta avanyiseriwa xo xi tiva.
- Loko Paulo hi byakwe a nga ti ahlukanisangi na swilaveko hinkwaswo swo namarhela Nawu, a amukela nyiko ya mahala ya ku ponisiwa yo huma ka Kreste, xana hikwalaho kayini se a langutanile ni va kaneti hinkwavo va ma Yuda (va fularheli va Kreste) na va xi Yuda ( vadyondzisi la va nge swi kahle ku amukela Kreste kambe na u hlayisa milawu ya xi Yuda)
- Nyiko ya mahala yo ponisiwa ha Kreste, hi yona leyi Paulo a cinisiwaka rhuvurhuvu ha yona.
L. KU HANYA HI MOYA
5:13-26
- Loko a hetile ku hlamusela vubihi bya vuhlonga, Paulo i hlamusela vunene bya ntshuxeko lowu humaka ka ku famba hi Moya.
- Loko vuhlonga kuri ku ringeta ku tsakisa Xikwembu himintirho yo ti karhata ka wena hi ku hlayisa milawu ya ntsandza va hlayi, xana Ntshuxeko wo famba hi Moya swivula yini?
- Xosungula ntshuxeko lowu a swi vuri ku nghena e xidyohweni hi nhoko .
- Kambe wu ku ntshuxa e ka ku navela ka wena ko biha, ku nga rivengo no ti tlherisela, wu ku pfuna ku rhandza no tirhela van’wana tani hi wena n’winyi.
- A wu ku ntshuxi leswaku u kavatlula , u phatlulela no helha muakelani, leswaku na yena a ti rihisela e ka wena, e-e!
- Tshinya ra mhaka hileswaku u fanele ku leteriwa hi Moya lowo Kwetsima, i pfumela ku tsundzuxiwa no kawukiwa hi wona (ku hlevetela ka wona) kwalaho a wu nga phasiwi hi ku navela ka nyama.
- Nyama yi lwisana ni ku navela ka Moya na swikongomelo swa wona, swa kokelana leswaku u ti kuma u phasekile exikarhi no tikeriwa: nyama yi nga ku rhuma ku rwhala mpingou wa Nawu, kumbe i phaseka hi ku navela kun’wana ka yona; Moya hitlhelo rin’wana wu ta ku nyika matimaba wu ku letela ku rhandza no famba e ku tengeni ka mbilu ni vudyelwani na Hosi.
- Se, tani hiloko i ti hlawula ku famba hi ku leteriwa hi Moya lowo kwetsima, a wu nge pfuki i werile e vuhlongeni bya Nawu.
- Swin’wana swidyoho swa ntumbunuku wo navela ka nyama hi le swi landzelaka: vuoswi, matyhaka kunavela ka nyama, ku gandzela swikwembu swa hava, vungoma, kutiarisa, timholovo,mavondzo, kukariha, makwanga, mahlevo, ku avana, vukwele, vudakwa, minkhuvo ya va matiko na swotano.
- Hilaha swi vuriweke hakona e ku sunguleni, lava endlaka no hanya vutomi byotano va ngaka vangadyi ndzhaka ya mfumo wa Xikwmbu.
- Kasi mihandzu ya Moya lowo kwetsima i rirhandzu, kutsaka, kurhula, tintswalo, vunene, ku tshembheka, ku olova na ku tikhoma, ku hava Nawu lowu lwisanaka na swona.
- Lavanga e ka Kreste va vambile nyama na ku navela ka yona.
- Loko hakunene hiri na vutomi bya Hosi Xikwembu, lebyi nga ghenisiwa hi Moya wa Xona, ahiveni na mapfalo yo navela ku leteriwa no fambisiwa hi Moya, hi ti seketela no nyikiwa matimba hi wona , leswaku wu hi nyika vuswikoti byo landza ntila wo kwetsima ka Hosi.
- Hi nga teki ku dzuneka ku va ka hina no rilela ndhuma, hambi ku vondzoka lava hi tlulaka, kumbe ku naveta no kandziyela va mbuyanguana.
M. KUFAMBA MFAMBO WA XIMOYA
6:1-10
- Paulo i nyika swiletelo leswaku va nga famba njhani hi Moya.
- Kutiva ntiyiso aswivuri leswaku awunge he phasiwi hambi ku wela e ndzhopeni ya vudyoho.
- Lava nga gondzweni roya tilweni, lava fambaka hi Moya, vafanele ku hoxa xandla ku pfuna la va nga sika endzhopeni na va tivonela leswaku navona va nga rhetemukeri kona.
- Nawu wa Kreste wa rirhandzu wu sindzisa leswaku hi rhuala mpingu wa lava weke e makatleni ya hina ku kondza vatlhela va kuma matimba yo kota ku ti rhualela hi voxe hi laha swifaneleke, hikuva a va fanelanga ku tiseketela hi mukreste un’wana, va fanele ku rhuala vu tihlamuri bya vona hi voxe.
- U nga ti bumabumeri kumbe ku ti kurisa himatimba ya wena ya Moya ya vuswikoti byo khokhela no khongelela van’wana, watixavisa wena n’winyi, hi ku tivona ku kwetsima ku tlula van’wana
- Langutisa no hisekela ku hetisisa ntirho lowu u nga vitaniwa no vekeriwa wona hi matimba yawena hinkwawo, tshiketa ku xopela no sandza van’wana ka mintirho yavona leyi va nga vitaniwa no vekeriwa yona leyi hambaneke kule na ya wena.
- Loko un’wanyana a ku pfuna hi tlhelo ra swa ximoya, n’wi hanani hinkwaswo leswinene leswi wena u nga naswona swa nyama.
- Minga tshuki mi ti xisa, mi ti kanganyisa hambhi ku ti vungunya miku mitumberile emahlweni ka Hosi Xikwembu, Xikwembu a xi vungunyiwi, xi tiva mintirho ya swihundla swa n’wina hinkwaswo, leswi u swi byalaka hiswona leswi u nga ta tshovela swona.
- Loyi a byalaka mbewu ( miehleketo, matitwelo, marito na swiendlo ) yo huma e ka nyama ya yena (ya ntumbunuku wa xidyoho ) i ta tshovela vubihi ku nga ku bola na ku onhaka ka vutomi bya yena, kambe loyi a byalaka mbewu ya Moya, i ta tshovela vutomi lebyi nga heriki.
- Hikokwalaho, hi nga karhaleni ku byala, hambi ku byala hi vulolo kumbe ku yima ku endla leswinene, hikuva loko hi tiyisela, hinkarhi wa Hosi lowu faneleke, mbewu leyi hi yi byalaka yi ta mila, yi kula yi va mbewu ya minkateko, hi ta tshovela.
- Loko hi endla mintirho leyinene, a yi haxeni nale ka va Kreste kulobye, hikuva hinkwerhu hi va makwerhu endlwini ya Hosi.
N. RITO RA PAULO RO TSUNDZUXA NO
6:11-18
- Swikomba leswaku ku ta fikela laha hi nga kona , papila leri ri tsariwile hi munhu un’wana hi ku byeleteriwa hi Paulo, kambe sweswi i khoma xitsalo hi voko rayena leswaku a tsala hi byakwe, leswaku a tiyisa vun’wini na ntikelo wa papila leswaku ri va khumba.
- Loko a nga se na lelana na vona, i tshikelela nambe nhloko-mhaka nkulu ya papila leri a ku, minga ha tlheleri nakambe e ka mpingu wa joko ramilawu, kambe hlayisani ntshuxeko wan’wina e ka Kreste.
- Hikwalaho, i vulavula hi ku kongoma mhaka ya ntshima-ntshima ya xi Yuda ku nga ya xikhongolotani xa nsindziso xa ku sindzisa va Kreste va va Galantiya leswaku va yimba.
- I paluxa no veka erivaleni vubihi bya vona a ku:
- Balekani ku xanisewa no cinisiwa cava hi ma Yuda.
- Vani nhlayo ya va Kreste va va Galantiya lava va nga va xanisa hi ku va yimbisa, se va famba va tiba swifuva hikuva va fikelerile swikongomelo swa vona.
- Khombo ra kona hileswaku vona vinyi va tsandzeka ku endla leswi va langutelaka van’wana ku swiendla, ku nga ku landzelela no hlayisa milawu hinkwayo.
- Ku dzunisa swi sasekile, kambe ku fanele ku kongomisiwa lomu ku lumbaka kona, kunga e Xihambanweni xa Kreste laha hingafa kona hitlhelo ro navela vudyoho bya misava, na vudyoho bya misava byi file hitlhelo ra hina , leswi hiswona Paulo a ngo hifanele kutiba xifuva hiswona.
- Hikuva ku yimba kumbe vu khuna a swi vuyerisi nchumu e ka munhu, kambe leswi vuyerisaka hileswi ku yimba a ku yimela swona, ku nga ku yimba ka ximoya ka le mbilwini ya munhu, hi ku hundzuka a va xivumbiwa lexintspha xa ximoya.
- E ku ghimeteni ka yena Paulo i vulavula hi ku rhula ka Hosi, ni tintswalo ta yona leswaku swiva henhla ka hinkwavo la va fambaka hiku yingisa dyondzo leyi, no va henhla ka hinkwavo lava hiku pfumela e ka Kreste va nga hundzuka swirho swa Israele lowa ximoya wa Xikwembu.
- Tani hi njhekanjhekisano wamakumu, Paulo i va khongotela leswaku va languta swivati swa timbhoma emirini wa yena leswi a nga swikuma himhaka yo haxa Evhangeli yona yo leyi, hiswona swivati swi nga ta vakomba ku tiyimisela ka yena e ka yona, leswaku va nga hayi mahlweni va tshova moya wa yena hi ku chavela leswaku va ta tlhela va lahlekeriwa hi ku ponisewa ka vona.
- I sungurile papilla ra yena hi ku vulavula minkateko ya Hosi e henhla ka vona, nakambe i pfala hi ku vulavula marito yo thova yo huma ka Moya hi nomo wa yena la ma nge: Tintswalo ta Hosi ya hina Yeso Kreste a tive e henhla ka n’wina vama kwerhu, ”
//////////