Loko a nge sena nghena ni ku tshama hansi a tiphina hi nkhuvo wa Xinyi-mpfana, n’wana wa Xikwembu un’wana ni un’wana u ta boheka ku rhanga a ya humelela hi xiviri exitshan’wini xo avanyisa xa Kriste. Sweswi se xi tiveka ni ku vitiwa ngopfu tani hi Xiluvelo xa (BEMA) ku tlakuka, leswaku xi kota ku hambaniseka hi ku olova eka Xiluvelo Lexikulu xo Basa xo Ava-nyisa, lexi humelelaka endzhaku nyana ka makumu ya hinkwaswo. (“Bema”, I rito ra xi Giriki, leri vulaka xiluvelo kumbe ndzhawu leyi tlaku-keke, laha muavanyisi a tshamaka kona, ku katsa ni mulandzeri wa yena, loyi a avelaka swidlodlo ni swin’wana swo fundza eka mphikizano.) Swe-swi se a hi langutiseni mhaka leyi hile kusuhi swinene.
A. LESWI KU AVANYISA LOKU KU NGA RIKI KA SWONA
Ahi kona ka ku pimanisa leswaku munhu a fanerile hi ku amukeriwa etilweni kumbe a nga faneriwanga. Leyi I mhaka ya nkoka swinene, hikuva lava nga humelela eka Xiluvelo lexi hi lava se va nga etilweni hi khale, lava va kumeke mpfumelelo wo nghena etilweni hi khale. Hikwalaho, ku tava kuri vana va Xikwembu, ku nga Ntombhi ya Kriste lava va nga tava va ri kona.
Hilaha hi tivaka hakona, vanhu lava va tava vanga ponisiwanga kuya hi mintirho ya vona yo lulama, kambe vatava va ponisiwile hikuva va nga vekanga ku tshembha ka vona eka mintirho ya vona “leyinene”, ni kuva va veka ku tshemba ka vona ni ku tiseketela hi nyiko yo ponisiwa, ya mahala , leyi va yi nyikiweke hi Kriste; nyiko ya kuva va tiseketela hi ku tiva leswaku Yena u khatisiwile ematshan’wini ya vona exihambanweni , e Khalivhari.
…Vanhu hinkwavo va dyohile, hikokwalaho ku kwetsima loku a va nyikiwile hi Xikwembu, va ku pfumala. Kambe va hlayiwa lava lulameke hi tintswalo ta Xikwembu, hi ku nyikiwa, ha Kriste Yesu loyi a va kutsulaka; (Rho 3:23, 24).
Kutani sweswi a ka ha ri na ku avanyisiwa eka lava nga va ka Kriste Yesu, lava nga fambeki hiku navela ka nyama, kambe va famba hi Moya. (Rho 8:1).
B. XI TAVA XA KU BASISA NI KU KAMBELA VUTOMI BYA VANHU VA XIKWEMBU
Xikwembu xi kwetsimile, naswona xi lulamile, se hi fanele ku tiva leswaku Xi endla no tirha hi vululami, hambi loko swi fika eka Ntombhi ya Xona, ku nga vana va Xona.
Van’wana va hina hi nga va hi humesile marito lawa ma hi siyaka ni swi-vutiso, naswona, hi nga va hi vile ni swiendlo leswi swi hi siyelaka swivu-tiso, leswi a swi faneriwile hikuva swi khatisiwile, kambe a swi zanga swi khatisiwa. Vamatiko ni vana va Xikwembu va nga va hinkwavo ka vona vati vutisile etimbilwini ta vona va ku: “Xana Xikwembu lexi kwetsimaka xi nga fambisana njhani na munhu loyi ke?” Nhlamulo hi leyi: Va ta lahleke-riwa hi ti hakelo ta vona loko nkarhi wu ta fika. Xikwembu Xi ta herisa hinkwa-swo hi ndzilo, mavonele hinkwawo, ni miehleketo hinkwayo, ni rito ri-n’wana ni rin’wana ni swiendlo hinkwaswo leswi swi nga riki swa Moya wa Xona.
Hi tinyiko leti Xikwembu xi ndzi aveleke tona, mina ndzi vekile masungulo kukota muaki lowo tlhariha; sweswi un’wana ú aka ehenhla ka wona. Munhu un’wana ni un’wana a a ake ehenhla ka wona hi ku xiyaxiya. A ku na munhu loyi a nga vekaka masungulo man’wana ehandle ka lawa ya nga vekiwa, a nga yena Yesu Kriste. Kambe loko munhu a aka ehenhla ka masungulo walawo hi nsuku, kumbe hi silivhere, hambi ku ri hi maribye ya nxavo wa nkoka, kumbe timhandze, kumbe byanyi, kumbe tinhlanga, ntirho wa munhu loyi wu ta vonaka; hikuva siku ra Hosi ri ta fika ri ri ni ndzilo, ri ta komba leswi ntirho wa un’wana ni un’wana wu nga swona, kutani ndzilo wu ta ringeta ku tiya ka ntirho wa kona. Loko leswi akiweke hi munhu loyi swi tiyile, ú ta kuma hakelo Kambe loko ntirho wa kona wu tshwa, ú ta pfumala hakelo; loko a ri yena, ú ta ponisiwa, kambe swi ta endla onge na yena ú hundzile hi le ndzilweni. Xana a mi tivi leswaku mi tempele ya Xikwembu, ni leswaku Moya wa Xikwembu wu akile eka n’wina xana? (1 Kor 3:10-16).
Xiphemu lexi tshahiweke xa Tsalwa, xi kongomana ni vanhu vo fana ni lava landzelaka; varisi, vadyondzisi, va vhangeli ni la va fanaka na vona, lava ngheneleleke eku endleni ka vadyondzisiwa ni ku va aka eka Kriste (lowu I ntirho lowu faneleke ku va wu ri eku endliweni hi muKriste un’wana ni un’wana). Pawulo u hlamusela hilaha ntirho wa vaaki wu nga ta kamberi-wa hakona. Murisi a nga va a hiseka eku haxeni ka Evhangeli, kambe loko a swi endla hi xikongomelo xo vuyeriwa hi timale, kumbe a swi endla hi xikongomelo xo hlamarisa vanhu ni ku beriwa mavoko hi vona, u ta va a nga ri na hakelo, a nga kumi nchumu. Migingiriko ya yena hinkwayo ku tava nyuku wa mbyana u helela evoyeni. U ta va a endlike ntirho wo “biha” lowunene.
Switava tano eka n’wana wa Xikwembu un’wana ni un’wana, hikuva hinkwerhu hile ku akeni ka tiyindlu ta hina ta ximoya (ku nga vutomi).
Xifaniso xa kuva mintirho ya hina yi kamberiwa hi ndzilo xile rivaleni. Ndzilo a wu na xi hlawu-hlawu, naswona, a wu tsetseleri. Hinkwerhu ka hina, hi ta koka-koka swi golonyani swa mintirho ya hina hi kongoma eka (Bema) Xiluvelo xa Hosi Yesu. Swi nga endleka xigolonyani xi tele xi kihlama hi nomo hi swilo hinkwaswo leswinene swa vutomi bya ku hanya ka hina, kutani, hi langutela ni ku hakeriwa hikwalaho ka swona. Hosi yi ta lerisa ntsumi leswaku yi hoxa xigolonyani hinkwaxo endzilweni wa Rito ra Xikwembu, xi pfurha xi hela emahlweni ka Xiluvelo xa Hosi. Hikuva, votala va hina, mintirho ya hina hi ntalo wa yona, yi tava ya timhandzi, byanyi ni mahla-hla, laha swi nga ta pfurha swi nyamalala hi ku copeta ka tihlo.
Hosi yi ta sisimuka exiluvelweni xa Yona, Yi tshinela hile kusuhi ku kam-bela leswi landzelaka; dayimani, nsuku, silivhere, ni swin’wani swa nkoka leswi swi nga vaka swi sarile enkumeni. Loko leswi swiri kona, Hosi Yi ta swi tlakusela ehenhla leswaku hinkwavo va swi vona. Eka leswi hi ta amu-kela hakelo. Lava I vanhu lava va nga tirha kuya hiku leteriwa hi Moya Lowo Kwetsima.
Yooo minoo! Ndzi hela matimba, ndzi heleriwa hi ku tshemba leswaku ndzi nga tshuka ndzi kuma hakelo. Xana a swi tano eka wena ke – a hi languti-seni eka swi tshembiso swa Xikwembu.
C. MPIMO WA TI HAKELO TA HINA
Hita amukela hi ntalo hikwalaho ko hanana ka Hosi ya hina.
Ndzi tiyisile ndzi ri ka n’wina: Un’wana ni un’wana la nyikaka hambi wu ri ndzheko wa mati yo titimela eka un’wana wa lavatsongo lava, hi ku tiva leswaku i mudyondzisiwa wa mina, a nga ka a nga pfumari hakelo ya yena.” (Mt 10:42)
Loyi a rhurhelaka muprofeta hi leswi a nga muprofeta, ú ta kuma hakelo yo kota ya muprofeta; ni loyi a rhurhelaka la lulameke hi leswi a nga la lulameke, ú ta kuma hakelo yo kota ya la lulameke (Mt 10:41).
Xana a hi khutazeki hi mhaka leyi ke! Mina swi ndzi nyika ku tshemba! Xikwembu xa hina xo haxa kunene, hikuva Xi swi endla hi ku rhandza ka Xona. Lawa hi wona matshamelo ya Xikwembu xa hina. Xa vumbirhi, hileswaku a Xi nga nyiki hi ku felela hikuva a Xi nga pfuki Xi heleriwile hi tinyiko. Xini tinyandza ni tinyandza ta swona endlwini ya Xona ya vuhlayiselo. Leswi a nga hi kumela swona eKhalivari a swi nge hlayiwi hi munhu wa ku hanya.
D. TSHINYA RA MAENDLELO NI TINDLELA TA KONA TA TINYIKO TA HINA
Loko mintirho ya hina yo pfumala xipfuno yiza yi susiwa ni ku herisiwa hi ndzilo, mintirho ya hina leyi hi yi endleke eka Kriste yi ta kamberiwa. Leyi i mintirho leyi Hosi Yesu a nga tava a yi humesile enkumeni. Hosi yita swi kambela kuya hi ntiko wa tijiwelari, ntiko wa tidayimani, ntiko wa nsuku ni silivhere, kutani a byela n’wini nxavo wa swona.
Hosi Yesu u ta kambela ntikelo wa vutomi lebyi hi byi hanyeke endzhaku ka loko hi hundzukile vaKriste – ndzi kombela leswaku u twisisa kahle mhaka leyi, va na ni ntiyiso leswaku yile rivaleni kahle swinene, hikuva handle ka swona u taya emahlweni u hanya eka ntshikelelo wo chava ku khatisiwa.
Ntikelo wa mintirho ya hina a yi nga vi nhlayo ya mihandzu ya ximoya leyi hi nga tava hi yi kumile, kambe switaya hi mpimo wa leswi hi swi lahleke swa vutomi bya munhu wa khale, ni hi mpimo lowu hi lahleke hi wona ntumbunuku wa vu hina ni munhu wa khale. Lexi lavekaka I mpimo lowu hina vinyi hi titshikeke hiwona, ku nga ku rhandza, makungu ni ku navela ka hina, kutani, hi nghena eka makungu, kurhandza ni ku navela ka Yena hi ku leteriwa hi Moya wa Yena lowo Kwetsima . Hi mpimo ni ntikelo wolowo hi ta tlhandlekiwa hi harhi ya ku dzuneka ka Xikwembu, etikweni ra Xikwembu leri dzunekaka. Leyi i mhaka yikulu swinene, hikuva a hi languteriwi ku fikelela swilo, kambe hi languteriwa ku lahlekeriwa hi swilo, naswona, ku lahlekeriwa hi swilo i mhaka leyi fanelaka ku endleka eka hina (hambiswiritano, swoleswo naswona swi lava tintswalo ta Xikwembu).
Vumba xifaniso xa ndzheko wa “phanga” – swi vula leswaku wu tele hi moya ntsena. Loko u lava ku hlayisa ntshwamba eka wona, moya wu boheka ku huma, wu boheka ku susumetiwa wu humela ehandle hinkwawo leswaku ntswamba wu hlayiseka. U boheka ku lahlekeriwa hi moya leswaku u kota ku hlayisa ntswamba.
Kambe hi vula yini hi va Gal 5:22,23 , mayelano ni mihandzu ya Moya, kunga leyi; “Rirhandzu, ntsako, kurhula, kutiyisela, tintswalo, vunene,ripfumelo, kuolova, ni ku tikhoma”, xana a yi pfuni nchumu yona ke? E-e, yi na xipfuno, naswona yi tlakusa Kriste, kambe Moya lowo Kwetsima hiwona wu amukelaka hakelo ya swona. Xana a swi vuriwi mihandzu ya Moya ke”?
Kambe na hina hi ta amukela hakelo ya leswi Moya lowo Kwetsima wu swi endleke ha hina, hikuva hi hina hi tinyikeleke leswaku wu hi tirhisa eka swikongomelo swa Wona. A hi ehleketeni hi Mariya tani hi xikombiso, loyi a ti nyikeleke eka Moya lowo Kwetsima, a pfumela ku tirhisiwa hi Wona eku velekiweni ka Hosi ya hina.
Ehleketa hi mhaka leyi eku heteleleni: Vunyingi bya mintirho ya hina leyinene, yi hundzuka swa hava hikuva hiyi endla hiri ni xikongomelo xo lava ku amukela ndhuma ni ku amukela tinyiko eka yona. Swi nga koteka u nyikerile xuma xikulu swinene xa male ku suka eka muholo wa wena wo kala wu nga nyawuri, leswaku ku twarisiwa evhangeli, kumbe u hlayisile mutsoniwa malembe yo hlaya, kambe u nga khensiwanga hi nfanelo.
Kambe hikuva u ngura-ngurile embilwini ya wena, u endlile leswaku nyiko ya wena yo saseka yi hundzuka swa hava. Hosi hi Yona yi tivaka mintirho ya wena hinkwayo ka yona. Hambi xipandza mananga xo durha swinene swi nga koteka xi boxeka vhilwa ra xona, kambe a xi nge lahlekeriwi hi ntikelo wa xona hikwalaho ka rona. Hosi ya wu tiva ntikelo wa nyiko ya wena, ni hilaha u ti endleke mhamba hakona hikwalaho ka nyiko ya wena, kutani Yona yi ta ku tlherisela kuya hi mpimo wa nyiko ya wena, yi tlhela yi ku basela hi ku ku vukarha hi voko ra Yona emakatleni ya wena. Vito ra Yona a ri dzunisiwi.
E. XANA HI NGA LANGUTELA HAKELO YA MUXAKA WA NJHANI KE?
Ndzi pfumeleri ndzi ku vekala swikombiso swa vanhu lava va nga amukela hakelo:
- Vahanani: Swilo leswi nyikeriwaka kuya hiku rhandza ka Xikwembu, swi hundzuka rifuwo leri hlenge-letiwaka etilweni (Lk 12:33; 18:22).
- Vaponisi va ma hika va ta amukela hakelo ya kuva va tisile vanhu eka Kriste. Va ta vangama hi ku vangama ko hlawuleka (Dan 12:3).
- Lava xanisiweke hikwalaho ka Vito ra Kriste (Mt 5:11,12).
F. NTIRHO WA MAKUMU WO TIRHISA TIHARHI TA HINA NA SWI HIWA SWIN’WANA
A hi nga rhendzeleki , hiya hala ni hala hiri karhi hi kombisa ni ku tidzu-nisa hikwalaho ka swi dlodlo swa tiharhi ni tinyiko ta hina, kambe hi ta swi hoxa emilengeni ya Hosi Yesu, hikuva hi Yena loyi a nga tava a hi nyikile matimba yo endla mintirho leyi hi nga tava hi amukela ti hakelo ta yona (Nhlav 4:10).
Loko se “mintirho” ya hina yo pfumala xipfuno yi tava yi herisiwile hi ndzilo, ni kuva se hi amukerile swidlodlo swa tiharhi ni ku amukela tinyiko ta hina, kutani hi swi tlherisela eka Hosi Yesu, hi ta sungula kuva ni ndlala ni torha, ku tiyimisela eka leswi nga ta landzela, laha ku nga tava kuri nkhuvo lowu kulu swinene ku hundza minkhuvo hinkwayo.
//////////