M. KU LAHLEKERIWA HI MALUNGELO/TINFANELO
9:1-27
- Muapostola u hi kombisa leswaku u vula yini hi ku lahlekeriwa hi tinfanelo ematshan’wini ya van’wana, hi ku hi kombisa hilaha swoleswo swi kuceteleke vutomi byakwe.(Xikan’we na bya Barnabas, mutirhi- kulobye wakwe)
- Hi ku endla tano, u ya emahlweni a longoloxa tinfanelo ta yena, no tlhela a paluxa leswi tinfanelo ti vulaka swona..
- Xo sungula eka hinkwaswo, a ri Muapostola (murhumiwa wo hlawuleka) wa Xikwembu loyi a nga va na nkateko wo vona muhanyi Kriste eka xivono xa tilo (lexi vulaka leswaku a fanele ku hlayiswa hikwalaho ka mintirho leyi a yi endleke)
- Xikwembu hi xoxe xi tekerile enhlokweni mintirho ya yena etikweni ra korinto hi ku pfuxa nhlengeletano yona
- A va tshamela ku n’wi nkhensa hikuva va kumile vutomi lebyi nga heriki hikwalaho ka mintirho ya yena.
- Yena na Barnabas a va tava va vile kona ku tiphina hi ku heleketana na vavasati va vona ku kotisa vaapostola lavan’wana, hambi Kefasi na vamakwavo va hosi, kambe a va endlanga tano (leswaku va nga vangeli hlengeletano ndzwalo)
- Ku nghenelela eka ntirho wa nkoka wo tani hi ku simeka masungulo ya ximoya ya nhlengeletano yintshwa, a swi nga lulamanga ku i ngi va tshunxiwile eka ntirho wo tiisingilela ha voxe ke?
- Loko hi byarile swa moya, xana ku nga va xihoxo ku pfumeleriwa ntshovelonyana wa swa moya ke?
- Xana murimi a nga byali hi ku tshemba leswaku u ta tshovela ke?
- I mani a simekaka vhinya, kambe a nga dyi mihandzu ya yona ke?
- I mani a risaka ntlhambi kambe a nga dyi eka ku engeteleka ka wona ke?
- U nga kuma kwihi socha leri tirhisaka mali ya rona ku lwa nyimpi.
- Xana nawu wa Xikwembu a wu vuli swona ke, nawu lowu tsariweke hi voko ra Muxe, leswaku u nga tshuki u siva nomu wa homu loko yi hula mbewu ke?
- Xana Vaprista na Valevhi lava tirhaka leswi kwetsimaka etempeleni a va dyi ku suka eka swa nhlengo ke?
- Yesu Kriste hi byakwe, hi minkarhi ya vhangeli laha misaveni, u hlamuserile leswaku lava fambisaka rito ra Xikwembu va ta hanya hi swa vhangeli
- Kute loko a andlarile mavonele yakwe yo tiyisisa hi tinfanelo ta yena, u tlhela a kombisa leswi swi vulaka swona ku va munhu a veka tinfanelo ta yena hiku vula leswi landzelaka: A ndzi tirhisanga na yin’we ya tinfanelo ta mina, kambe ndzi ti kombisile handle ko tilandzelela leswaku ndzi nga hundzuki ndzwalo eka n’wina hikwalaho ndzi mi yima emahlweni leswaku mi nga amukeli hambi ku kula eka Kriste.
- . Hinkwaswo leswi u swi endlile hikwalaho ka rirhandzu ra yena ro enta eka vona.
- Xivutiso hi leswaku: I vafundhisi vangani va vhangeli hi va tivaka, lava nga endlaka leswi fanaka, ku nga tirhisi tinfanelo ta vona kambe va tirhisa mavoko ya vona ku tihanyisa leswaku vata kokela eka Kriste vavanuna na vavasati ku aka nhlengeletano endzhaku ka yin’wana.
- Xikongomelo xo va hlamusela mintiyiso leyi hi vuenti hi muxaka lowu, i ku endlela leswaku va angarhela dyondzo leyi ya nkoka, hambi loko Mukriste a nga va na tinfanelo hinkwato, tona ti lawuriwa hi milawu ya vutitsongahati, vutirheli na rirhandzu, leswi vulaka leswaku hi minkarhi yo tala a a nga tirhisi tinfanelo ta yena.
N. KU TSHIKA SWA MISAVA HIKWALAHO KA TILO
9:15-27
- Milawu yo rhanga ya ntirho wa Xikwembu:
- Xikwembu Tatana, N’wana na Moya lowo kwetsima va ti nyiketerile leswaku hi ta ponisiwa tani hi nyiko.
- Xikwembu xi vitana no lerisa vanhu va yena leswaku va dyondzisa van’wana vhangeli.
- Munhu loyi a vitaniweke u le hansi ka ndzeriso wa naswona khombo eka yena loko a nga landzeleli ndzeriso wolowo
- Hi ku endla tano, u fana ku kotisa Kriste loyi a tinyikete handle ka pfuno wa yena n’wini
- Leswi munhu a nga tirhiki hikuva a vitaniwile hi Xikwembu, a nga ka a nga tibumi eka vanhu leswaku u va endlela tintswalo hikwalaho va faneleke ku n’wi riha.
- Xikwembu, hi ndlela ya xona xi ta fikelela swilaveko swa nandza wa xona loyi a vitaniweke.
- Ku amukela ntirho lowu hi malwandla na ku wu tirha hi ntsako, swi nyika mufundhisi lungelo ra ndziho wa matilo.
- Ku va mufundhisi hambi mukriste, swi vula leswaku u hundzuka munhu wo hanana naswona u amukela u tshunxekile swo huma eka Xikwembu no tlhela u nyikela eka Xikwembu na vanhu hi ntshunxeko.
- Mavonele lama hoxekeke eka ntirho wa Xikwembu
- Ku koxa ndziho wa muxaka wihi kumbe wihi eka munhu, i xiendlo lexi kanetanaka na ku ponisiwa loku nga mahala
- Ku tirha ehandle ka ku rhandza ka Xikwembu, swi endla mufundhisi a lahlekeriwa hi hakelo ya tilo, hikwalaho ko va a yi sivile hi ya laha misaveni.
- Ku va munhu a nga naveli ku lahlekeriwa ematshan’wini ya vhangeli hi mukhuva wihi kumbe wihi (a ghungula) swi vangela mufundhisi leswaku a lahlekeriwa hi ndziho wa tilo.
- Loko swi ri tano na Xikwembu a xa ha sirheleti swihoxo ha tintswalo, kambe xi hlayisa rhekhodo ya swona xikan’we no vonisisa leswaku u na vutihlamuleri tani hi muhlayisi wa tibuku loyi a faneleke ku nyika xiviko xa dolara yin’wana na yin’wana leyi amukeriweke. (A a nga lahlekeriwi hi ku ponisiwa ka yena kambe ndziho wa tilo mayelana na ntirho wa yena.
- Swa antswa ku fa hi ndlala ku tlula ku lahlekeriwa hi ndziho wa matilo hiku koxa swo karhi ematshan’wini ya swo karhi eka ntirho lowu munhu a wu endleke.
- Ku tinyiketela ku endlela ku ponisa van’wana swi fanele swii va hi ndlela leyi hi swiendlo:
- U nga vi na mikhuva ya mixalaphungana ku kombisa ntshunxeko wa wena eka Kreste, kumbe endlelo ra “Na swi tiva hinkwaswo”, hikuva u tivisiwile ntiyiso.
- Handle ko tshika ku kholwa ka wena ka Vukreste na mahanyelo, hanya u tlhela u anakanya tani hi Muyuda, tani hi munhu wa misava ku khorwisa lava nga hanyeki hi nawu nakambe tani hi munhu wa vurhon’wani leswaku u ta khorwisa lava hanyaka hi ku chava ku hambuka eka ndzhavuko wa vona ku endlela leswaku van’wana va vona va ta ponisiwa
- Hi ku endla tano, wena hi xiviri u ta dzika ku nghenela emakorhweni ya vhangeli: exidziveni xa milawu ya vutitsongahati, rirhandzu na vutirheli no tlhela u hundzuka munhu la hanyaka tani hi xikombiso xa hungu leri u ri chumayelaka.
- Eka kutinyiketela ka wena, vana na mavonele ya xitsutsumi
- A nga dyi kumbe ku nwa hambi ku endla leswi nga n’wi sivelaka ku fikelela rivilo ra le henhla ku hlula lava a mphikizanaka na vona, hikuva wa swi tiva leswaku mphikizano i wa xiyimo xa le henhla naswona ku debyisa etlhelweni ra yena swi nga n’wi koxa hari yo hlula.
- A nga tsetseleri miri wa yena, u endla vutiolori leswaku wu tiyisela hambi swi nga vava naswona a a nga pfumeleri swivhiko swo tikuma a tsutsumile hi rivilo ra le hansi.
- Leswi a swi vuli leswaku Mukriste u fanele ku hlula Vakreste-kulobye evuton’wini kumbe ntirho wa Xikwembu. Loyi a tinyiketelaka hi mbilu hinkwayo eka ku tirhela Xikwembu u na mianakanyo leyi kotaka ya xitsutsumi naswona hakunene wa hlula mphikizano wa yena siku na siku)
- Xikombiso xin’wana hi nga xi landzelelaka i xa mubi wa xibakele loyi anga endliki ntshanga ro lwela xibakele ntsena leswaku a ta xungeta onge u hoxa un’wana hi xibakele kambe loyi hi sindziso a hoxaka xibakele hi xikongomelo xo tlatlalata loyi a lwaka na yena.
- .Van’wamatsambo (switsutsumi) va hakela hakelo ya xiyimo xa le henhla yo tinyiketela ku endlela leswaku va ta havaxeriwa hari leyi nga taka yi nga nyamalali.
- Mufundhisi wa vhangeli (hambi Mukreste un’wana na un’wana) u fanele ku endla hi laha a chumayelaka ha kona no vonisisa leswaku u panicha miri wa yena ku hlula midzingo leyi kongomaneke na wona leswaku a nga hluleki eka xikambelo xo tinyiketela.
O. VUXIRHO EKA NHLENGELETANO LEYI KATEKISIWEKE A HI NTIYISISO WA TINTSWALO TA XIKWEMBU.
10:1-13
- U nga ka u nga tivi vuswikoti bya xipanu xa bolo ya milenge ku suka eka masasekelo ya tijeresi leti va ti amukeleke tani hi nyiko.
- Hi ndlela leyi fanaka u nga ka u nga voni muxaka wa swirho swa nhlengeletano hi ku tekela nhlokweni mafuwele ya ntirho wa lowu humeke ka Xikwembu.
- Languta vanhu va tiko ra Xikwembu ra Israel leri nga suka eGipita tani hi xikombiso, hikuva hakunene va nga fananisiwa na nhlengeletano ya nkarhi wa sweswi.
- Hinkwavo va hoxile xandla (va khuvuriwile) eka ntirho wa Muxe, ha masingita va tsemakanyile va pela hi ndzhawu leyi omeke ya lwandle ro tshwuka, va sirheletiwile, va leteriwile no chaveleriwa epapeni ra Xikwembu, va dyile mana yo huma etilweni; hakunene va dyile va tlhela va nwa ku suka ka vutomi bya Kreste loyi endzhaku a va feleke kambe vo tala a va khensiwanga hi Xikwembu laha a nga hangalasa mitsumbu ya vona emananga.
- Leswi u swi endlile hikuva va gandzerile swifaniso, va enghenelerile ka vuoswi no n’wi ringa hi ku dzumadzumeka loko swidingo swi nga fikelerriwanga.
- Xikwembu xi tsarile leswi hinkwaswo tani hi xitsundzuxo eka hina lava hanyaka eka minkarhi ya makumu.
- Hikwalaho ku nga vi na munhu na un’we loyi a tibumabumaka hi ndlela leyi yena a nga yima no tiya etimhakeni ta swa ximoya, hikuva a nga khunguriwa a wa a nga swi langutelanga.
- Hi hala tlhelo, kondletelekani, Xikwembu xi nga ka xi nga pfumeleli ndzingo lowu nga ta mi hlulaka naswona hi nkarhi xi ta nyika ndlela yo huma eka wona
P. KU HANYA VUTOMI BYA NTSHUNXEKO BYA VUKRESTE EXIKARHI KA GANDZELO WA SWIFANISO
10:14-11:1
- Mukreste wa swi tiva leswaku Xikwembu I xin’we ntsena lexi vumbeke swilo hinkwaswo naswona u tshunxekile ku dya nchumu wihi kumbe wihi lowu a wu lavaka, kambe a nga tivumbeli mianakanyo ya leswaku u gandzela swifaniso.
- Leswi u swi dyaka, laha u swi dyaka kona na loyi u dyaka na yena, swi hundzisela hungu eka van’wana mayelana na ripfumelo ra wena
- Vapfumeri va testamente leya khale a va kombisa ku hlanganela ka vona na Xikwembu hi ku dya nyama leyi va tlhaveleke Xikwembu.
- Vakreste va kombisa ku hlanganela ka vona na Kreste hi ku va xiphemu xa ku dyiwa ka xilalelo.
- Vamatiko va kombisa ku hlanganela ka vona na mademona loko va dya nyama ya magandzelo ya swikwembu swa vona.
- Hikwalaho u nga vi xiphemu xa swakudya swa magandzelo ya vamisava.
- Hi ku endla tano munhu a nga tekiwa tani hi loyi onge u tirhela swikwembu swa swifaniso.
- Leswi swi ta vula leswaku Mukreste a nga fanelanga ku va xiphemu eka swodya leswi lulamiseriweke ku xixima mimoya ya lava feke.
- Ku xava nyama ebuchareni hi leswi hambaneke, hikwalaho xava u dya handle ko vutisa laha yi humaka kona.
- Kambe, loko munhu a nga ku byela leswaku a yi lulamisewriwile magandzelo, u nga yi xavi ngopfu loko kuve swiendlo swoleswo swi nga endla Mukreste la tsaneke a nga dya leswi a tshembaka swi ri swa vudyoho hi ku ya hi ripfalo ra yena
- Nawu lowu hlamuseriweke, wa tirha: tiphine hi ntshunxeko kambe loko kuve, swi nga vavisa un’wana, u nga wu tirhisi hi ku hetiseka.
- Maendlelo lawa ya katekisa van’wana vanhu naswona I ku kwetsima eka Yehovha.
- Leswi hi leswi muapostola Paul a swi endleke no tlhela akondletela van’wana leswaku va endla leswi fanaka.
Q. SWIYENGE SWA VULAWURI NA TINDLELA LETI NGA TIRHISIWAKA KU TIKOMBISA
11:2-16
- Matimba ya wanuna eka mfumo wa Xikwembu
- Xin’we xa swihlawulekisi xa le mfun’weni wa Xikwembu, hi leswaku xi tirha hi ku landza
- Endlelo leri ri sungula laha Xikwembyu xi nga nhloko eka n’wana xikan’we na moya.
- Hambi swi ri tano Xikwembu a xi le henhla ka n’wana na moya – xidzi hi leswaku hinkwavo va ringana.
- Swiyimo swa vulawuri swi kumeka na le ka tiko ra tintsumi
- Loko Xikwembu xi tumbuluxa tilo na misava, Xi nyikile Adam vulawuri ehenhla ka swilo hinkwaswo emisaveni ku swi sirhelela xikan’we na ku swi dladlamuxa.
- Ku va na swiyenge swa vulawuri leswaku ku mfumu wa matilo wu tirha kahle, swi na nkoka naswona hi leswi lavekaka.
- Hi ku langutisa vanhu eka masiku lawa, Xikwembu xi lerisile leswaku Kreste a va yena nhloko ya wanuna un’wana na un’wana.
- Hi ku landzelerisa, Xikwembu xi lerisile leswaku wanuna ku va yena nhloko ya wansati.
- Swivangelo swimbirhi swa leswaku wanuna ku va yena nhloko hi leswi landzelaka:
- Wansati u humesiwile eka wanuna kambe ku nga ri wanuna ku suka eka wansati, hikwalaho wansati I xiphemu xa wanuna. (Wanuna a nga fanelanga ku titlakusa hikwalaho ka leswi naswona swi ta pfuna ku tsundzuka leswaku u tswariwile hi wansati)
- Xa vumbirhi hi leswaku wansati u vumberiwile wanuna kambe ku nga ri ku wanuna a fikelela swilaveko swa wansati.
- Vulawuri byi tisa vutihlamuleri: loyi a nga na vulawuri, u fanele ku sirhelela na ku kurisa loyi a nga hansi ka vulawuri bya yena.
- Ku vonakala ka swiyenge swa vulawuri eka tihlengeletano ta Vakreste.
- Eka twanano wa khale, mintiyiso ya ximoya a yi ri leyi kombisiwaka, (eka teberenakele, minyikelo yo hambana, swiambalo leswi vafundhisi na vafundhisi-nkulu a va ambala, ku yimba, na swin’wana)
- Eka twanano lowuntshwa, swo tala swa swifaniso leswi se a swa ha ri kona, kambe swin’wana swinarhu swi tekile ndhawu.
- Ku khuvuriwa hi mati ka vapfumeri, loku kombisaka ku fa ka vona, na ku pfuka xikan’we na Kreste.
- Ku dya xilalelo swi kombisa ku van a xiave ka mupfumeri eka vutomi bya Kreste.
- Ku ambala, no ka ambali nchumu wo funengeta nhloko hi nkarhi wa tinhlengeletano swi kombisa vulawuri.
- Eka leswi, Xikwembu xi lerisile leswaku munhu a nga ambali nchumu tani hi ndlela yo vonakarisa kumbe ku kombisa leswi Xikwembu xi nga xiswona. Loko a funenngeta nhloko, a swi kombisi nhlonipho wa nhloko ya yena, leyi nga Kreste, hi ku nga n’wi kombisi.
- Loko swi ta eka wansati, u lerisile leswaku u fanele ku funengeta nhloko ya yena ku kombisa leswaku yena wansati u le hansi ka vulandza na vulawuri bya wanuna (ku nga ri ntsena nuna wa yena)
- . Loko hi landzelela swileriso swa yena, hambi tintsumi ti ta xixima leswaku I mani a nga hansi ka mani.
- Leswi nchumu wo funengeta nhloko wu faneleke ku languterisa xiswona, a swi boxiwanga kambe swi siyeriwile vutshila bya wansati.
- Mavonele lama vekiweke hi Muapostola Paul mayelana na ku ambariwa/ ku nga ambariwi xo funengeta nhloko:
- I kombisa leswaku vutitwi bya vanhu bya tumbuluko hi leswaku vavanuna va tsemeta misisi ya vona yi tshama yi komile kasi vavanuna yi tshama yi lehile. Hi ku endla tano a ku ri ndlela yo kombisa ku lemuka ka vona leswaku Xikwembu xi endlile wanuna na wansati tani hi swivumbiwa leswi hambanaka na leswaku va tlanga swiave swo hambana emisaveni.
- Ku tshika ka yena misisi yi leha, wansati a ta titwa a ri loyi a funengeleke hambi ku fihleriwa mahlo ya vavanuna hi ku angarhela, a ti hlayisela nuna wa yena kumbe nuna loyi a a nga ha ta n’wi kumaka, kasi ku yi tsema a swi ta n’wi endla onge a nga ambalanga no khomiwa hi tingana.
- U ya emahlweni ku dladlamuxa endlelo ra yena ra wanuna loyi anga tifunengetiki na wansati loyi a ti funengetaka ku yis aku ambaleni no ka nga ambali nchumu wo funengeta nhloko.
- A nga vuli leswaku ku va wansati a ri na misisi yo leha, hi leswi swi nga swona swi lavekaka tani hi ndlela yo kombisa ku titsongahata eka wanuna. Ku ambariwa ka nchumu wo funengeta nhloko handle ka misisi yo leha, swa twala tani hi loko ku kula hi tumbuluko ka misisi ya tinxaka tin’wana tani hi Ma-Afrika, lava nga na misisi yo koma no songana, a swi koxi nchumu wo yi funengeta handle ka loko va lo yi tirhisela swo yi olola kumbe ku ololoxa.
- Ku langutiwa ka matsalwa man’wana mayelana na mhaka leyi ya misisi ku kombisa leswaku ndlela leyi munhu a a hlayisa misisi ya yena ha kona hakunene a swi hundzisa hungu (eka twanano lowa nkarhi wa khale)
- Lev 13:45 yi kombisa leswaku munhu wa nhlokonho u ta ambala tinguvu leti handzuriweke, a nga funengeti nhloko, a tisirhelela malebvu.
- Lev 5: 18 yi lerisile leswaku wansati loyi a ehleketeleriwaka hi swa vusowi a fanele ku tisiwa eka muprista leswaku a ta n’wi ntshunxa misisi kutani a ahlula nandzu wakwe.
- Num 6:5: Munhu loyi a tihlawuleleke vunandziri eka Xikwembu u fanele ku tshika misisi ya yena ku fikela loko nkarhi lowu a tihlawuleleke wona wu hela.
- Jug 16:19: Samson muavannyisi, loyi a nga va munandziri pfhuka a velekiwa , u vile na misisi yo leha ya miluko ya nkombo, leyi loko yi tsemetiwile, a a nga sukeriwa hi matimba ya yena.
- Mahetelelo
- Swiletelo tani hi leswi nga ka xikatsa xa 2c na xa d, mayelana na ku funengetiwa ka nhloko, swa ha yimile naswona swa ha fanele ku landzeleriwa na le nkarhini wa sweswi.
- (See Deut 22:5 ) Swi nga va leswinene loko Vavanuna na Vavasati va vakreste va nga ambala no tlhela va endla misisi ya vona hi ndlela leyi nga ta kombisaka rimbewu ra vona hi ku landza ndzhavuko wa wona.
R. SWILETELO SWA XILALELO XA HOSI
11:17-34
- Ku fanele ku va na ku hambana exikarhi:
- Ka ku hlengeletana ku dya swakudya swo tiyisa miri (ku katsa na swakudya swa xikreste swa rirhandzu ku hlohlotela ku hlangana exikarhi ka vakreste) na
- ku hlengeletana ku dya xilalelo xa Xikwembu (xilalelo xo kwetsima ku tsundzuka rifu ra yena exihambanweni)
- Swakudya swa vona a swi nga tshamisekanga hikuva:
- A va hlawula leswaku va fanele ku dya na mani na leswaku va tsona mani
- A va nga ta avelana na munhu swakudya swa vona.
- Lava a va ri hava swakudya, va lo tiyimela ntsena hi swikandza swo tsana na ndlala.
- Van’wana va dyile va tlhela va pyopyiwa
- Tani hi leswi a va dya xilalelo xa Hosi hi nkarhi wun’we, matikhomele ya vona ya hundzelerile na ku khomisa vito hambi miri wa Kreste lowu vamberiweke vona exihambanweni.
- A va ta ha swi kotisa ku yini ku tiba xifuva hi vukreste bya vona?
- Loko u dya xilalelo
- Swi endli ku kotisa Yesu hi xiiri (11:23-26) landzela leswi a endliseka swona
- Lulamisa mbilu ya wena hi nkarhi
- U nga swi endli handle ka ku anakanya—ehleketa swinene hi mpimo wa gandzelo na ku navela ku vuya ka yena.
- Ku dya xilalelo hi ndlela yo xiximeka
- Swi fikela laha Xikwembu xi baka vana va xona hi ku pfumela ku twisiwa ku vava hi mavabyi yo hambana hambana.
- Swi tisa ku avanyisa ka Xikwembu eka loyi a nga tshembiki.
- Swi fikelerisa laha lav tlulaka nawu va tsanaka emirini kasi van’wana va hundzile emisaveni.
//////////