Martha, Mariya na Yesu; Luka 10:38-42

Luke. 10:38-42.

Swimunhuhato nkulu eka xitori lexi i Martha na Mariya (ku katsa Na Yesu hi Xiviri). A va ri na makwerhu loyi a vitaniwa Lazaro. Hi yena loyi a nga fa a tlhela a pfuxiwa hi Yesu (swi kumeka eka John. 11:1-16). A hi hlayi swo tala hi Lazaro eka bibele, handle ka le ka John 12:2 laha hi twaka leswaku a ri e tafuleni ra swa ku dya na Yesu ni va n’wana vanhu va nhlayo nyana. A ku na vumbhoni lebyi hi kombaka leswaku eka lava nharhu a ku ri na loyi a tekiwile kumbe ku teka, a va ri xilo xin’we hi va nharhu ka vona, a va rhandzana swinene, hi kwalaho swi va oloveleke ku ti kuma va tshama eka yindlu yin’we. Ndyangu wa vona a wu ri eka xitikwana xintsongo lexi a xi vitaniwa Bethany. Ku suhi na yerusalema. Tani hi leswi swi humelelaka eka ndyangu wu n’wana na wu n’wana na vona a va pfa va tlulana milenge hi swi n’wana na swi n’wana, tani hi laha hi swi vonaki eka xiphemu lexi xa tsalwa.
Lexi a xi hambanyisa ndyangu lowu na yi n’wana mindyangu hi leswaku Hosi Yesu a ri na xinakulobye na ndyangu lowu, ku tlula mindyangu hinkwayo leyi hi hlaya ka hi yona e ka ti evhangeli. Swi yenge swi mbirhi leswi hi swi kumaka eka matsalwa, hi loko Yesu a va na swakudya na vona ekaya ka vona, na kambe hi twa hi loko Yesu a rhumeriwa hungu ra ku fa ka Lazaro, kutani a teka riendzo ro leha ku vuyela ndzhaku ku ya pfuxa Lazaro eku feni.
Hi ta languta matsalwa lama ku hlayiwaka ta vona.
- Luke 10:38-42 yi hlamusela hi laha Yesu a nga tshinya Martha. Hi hlanganyisa hungu leri ku kotlanisa na loko Lazaro a pfuxiwa eku feni hikuva ku na vumbhoni bya leswaku hinkarhi wo lowo Hosi Yesu a ri na vuxaka na ndyangu lowu (languta John 11:13).
- John 11:1-44 yi vulavula hi ku fa ka Lazaro Na ku pfuxiwa ka yena eku feni.
- Eka 26:6-13, Mark 14:3-9 Na John 12:1-11 yi vulavula hi loko Mariya a tota Yesu hi mafurha. Leyi mhaka yi humelela endzhaku ka ku pfuxiwa ka Lazaro.
Hi nga languta Martha hi ku kongomisa, kambe hi nga si fika kwalaho hinga rhanga hilanguta eka matsalwa ya n’wana yo engetela mambirhi lawa, John 11:18-42 Na John 12:1-2. Ku suka eka matsalwa lawa swi vonaki leswaku Martha a ri murhangeri eka lava nharhu.
- A ri n’wini wa yindlu kungari Lazaro, Loyi a ri wanuna. Lawa a ya nga ri matshamelo lama tolovelekeke, tani hi leswi wanuna hi yena a fanele ku va murhangeri a fuma vavasati hinkwavo lava nga kwalaho.
- Ta ni hi leswi Martha a ri na yindlu swa ti komba leswaku a ri na ku ti tshembha na kambe a ri na vutihlamuleri hikwalaho wa xiximiwa. Ku na vanhu vo tala lava ehleketaka leswaku va fanele ku endleriwa hinkwaswo, va pfumela leswaku misava yi va kolota swo karhi, kutani va tshama va nga endli nchumu va langutela ku amukela swo nyikiwa, ku tlula ku va vatirhi, vona vava va nyiki eka va n’wana, ku nga ri ku amukela ntsena. A nga languti lava nga ku suhi na yena ku va n’wi hlayisa, kambe yena a ti hlayisa, ku tlula sweswo a avela vuhlayiso na byietlelo eka swirho swa ndyangu wa yena leswi mbirhi. Ha n’wi nkhensa.
- Loko o tshuka a ri eka nhlangano wo karhi, kutani ku humelela xilaveko xo karhi, a ta tlakuka hi xihatla a koka masokisi a sungula ku lulamisa leswi faneleke, a ri munhu wo va bizi swinene, loko a nyikiwa vutihlamuleri a ta tirha hi ku tiyimisela hi nkarhi na kambe a tirha ntirho wu hetiseka.
- Eka siku leri Yesu a nga va endzela hi rona u heleketiwe hi va dyondzisiwa va yena swin’we na vaakatiko lava a va lava ku vona Yesu no twa leswi a swi vula vulaka no pfuniwa hi swi n’wana na swi n’wana. Kutani Martha a hatlisa ku ringanyeta xiyimo kutani a swi vona leswaku va endzi va yena va ta khomiwa hi ndlala kutani a sungula ku va lulamisela swo dya.
- Swa ti komba leswaku a ri musweki wa ntokoto, hikuva eka John 12 hi kuma a ri mu phameri va swa ku dya eka Yesu na ntlawa wa yena eka yindlu ya un’wana, leswi swi vula leswaku loko munhu a ri na ntlangu a ta swi kota ku n’wi nyika ntirho wo phamela swa ku dya I vi a tlhela a nga khomiwi hi tingana (mufundhisi a nga va na nkateko loko u ti kuma a ri na membara yo fana na yena eka nhlengeletano).
- A ri na moya wa matimba, a swi nga ta n’wi olovela ku phemekisa hi xiyimo xihi kumbe xihi. Loko va n’wana va khavaxela mihloti hi ku rila hi kwalaho ka swi yimo swo karhi, hi yena loyi a ta va sula mihloti a va chavelela no va lavela ndlela ya leswaku va kota ku hundza eka xiyimo xexo. Loko makwerhu wa vona Lazaro a hundzile emisaveni, hi yena a nga rhanga a hlanganyisa Yesu leswaku va ta vulavurisana hi xiyimo lexi. va khandleri va nhlonge va nga si n’wi tshunelela, minkarhi hinkwayo hi yena loyi a vonakala a ri na miehleketo yo hlantsweka no ti khoma eka swi yimo hinkwaswo, kambe Mariya minkarhi yi n’wana a ta komba ku tshoveka moya, ku hela matimba no khavaxela mihloti hi ku tsandzeka ku tikhoma. Kasi Martha a ri loyi u nga tiseketelaka hi yena tani hi leswi a ri wansati wa matimba.
Kambe vuswikoti na matimba ya Martha a swi tlhela swi va kutsana ka yena, leswi a ri munhu wa matimba no kota ku yimela swiyimo hinkwaswo swa vutomi, swi n’wi endle a languta ngopfu eka swilo swa la misaveni swo khomeka ku tlula swa ximoya. A khomelele ngopfu no tekela enhlokweni eka laha mavoko ya yena ma nga khoma kona ku tlula laha mbilu ya yena yi nga kona, nyama ku tlula swa moya. Loko hi languta tlhelo ra yena ra swa ripfumelo a ku nga ri na leswo hoxeka kumbe ku salela ndzhaku, hikuva a tiyimiserile no pfumela a tlhela a tiyisisa leswaku: “Ina Hosi, ndza pfumela leswaku u Kriste, n’wana wa Xikwembu, loyi a fanekeleke ku ta emisaveni.”
Hi xihi xi hoxo lexi a xi endleke lexi Yesu a fanele ku xi lulamisa? U tekele ngopfu henhla nyiko ya yena yo lulamisa no kondletela swilo swi va kahle e henhla ku tlula ku tshama na Yesu, hikwalaho ka sweswo u ti endlele xifaniso xo xi gandzela. Hikwalaho a ta khunguvanyeka loko munhu un’wana a lava ku n’wi kanganyisa eka ku gandzela nyiko ya yena yo tirhela no lulamisa swilo. Ta ni hi leswi swi humeleleke eka xiyimo lexi a va ri eka xona laha. Nkarhi wu n’wana a fanele ku sweka rhayisi, a sweka na vuswa, a engeta a dlaya tihuku timbirhi kumbe ti nharhu, hi ntolovelo a va tshama va ri va nharhu, kambe eka siku leri va endzi a va tele endyangwini wa vona, xiyimo lexi xi n’wi endle a hela matimba a sungula ku ehleketa aku; “ va endzi lava se I khale va ri kona , va ngava va khomiwe hi ndlala, ndzi nge swi koti ku hatlisa ndzi heta ku endla swa ku dya, u n’wana na un’wana u ta langutisa mina, xana hikwalaho ka yini vanhu va n’wana va nga ri na mhaka na vutihlamuleri bya vona? Xana sesi wa mina wo ka a nga pfuni nchumu no loloha u kwihi? Tingati na tinsiva e mavokweni ya yena a nghena laha endlwini ya va endzi laha a va tshamile kona, a vona makwerhu wa yena Mariya a tshamile emilengeni ya Yesu. A miyerile tani hi cucumber, a ri karhi ku nwa rito rihi na rihi leri humaka eka Mudyondzisi wa yena. Loko a swi vonisa sweswo ku kwata ku tlakukela henhla, na kona a nga khunguvanyisiwi hi makwerhu wa yena Mariya ntsena, kambe a khunguvanyekela na Yesu. A ku embilwini ya yena, “swi endlekisa ku yini vanhu va nga ri na ntwela vusiwana, va ti ehleketela vona n’wini, a va ndzi ehleketeli, hi mina loyi ndzi faneleke ku tirha ku fika ku feni vona va tshamele ku dya ntsena, swi katsa na yena Yesu. U tshamile a nga vuli nchumu, u vulavula a nga heti.”
Endzhaku ka nkarhi nyana, a yimile ku suhi na Yesu a halatela ku nkwata ka mbilu ya yena leyi vilaka, a lava na ku buluka. “Hosi a swi vuli nchumu loko u tshika makwerhu a ndzi tshika ndzi tirhela vanhu ndzi ri ndzexe ke? N’wi byele a ndzi pfuna!” marito ya lawa ya twakala eka hinkwavo lava a va ri kwalaho ku tani ku va na ku miyela, hinkwavo va hlamala loko va vona Mariya a suka a tlulela henhla.
Kutani Yesu, u endle yini? U kombela ku tisola? E-e, a rhandza munghana loyi wa yena na mudyondzisiwa swinene a nga rhandzi ku n’wi tshika a wela eka ku xaniseka loku. Na kambe a n’wi pfumarile eka lava nga hlengeletana eka yena. Leswi a swi laveka eka yena a ku ri ku lulamisiwa leswaku a ta hlula ku tsandzeka loku ka yena, a nga ha tshami a hluphiwa ku yisa hi laha ku nga heriki, kutani a n’wi hlamula; “Martha, Martha, u vilela u tlhela u ti karhata hi swilo leswo tala; kambe ku na nchumu wun’we lowu pfumalekaka, Mariya u ti hlawulele wona, lowu wa kahle a nga ta ka a nga tekeriwi wona.”
Leswi swi fanele swi n’wi khunguvanyisile mudyondzisiwa loyi wa yena lowo rhandzeka, a ehleketa leswaku hi vona va nga na nandzu, kasi hi yena n’wini. Marito ya yena ya ku buluka ya tlhelele ka xikandza xa yena, ku twa leswaku hi yena a nga na xi hoxo, vona E-e a va na nandzu, na kambe hi yena a fanelaka ku lulamisiwa hi Hosi ni Mudyondzisi wa yena, kambe makwerhu wa yena wa nhwana wa ku loloha a ndhundhuzeriwa. Leyi I mhaka yo khomisa tingana, no vavisa swi nene, swinyumisa ngopfu! Munhu u n’wana na un’wana u tshamisekile kahle a yingisela Hosi Yesu loko a ri karhi a dyondzisa, kasi yena wa juluka exitangeni hi ku hisa, swi languteka swi nga famba hi nongonoko wa ntolovelo.
Eka tlhelo leri n’wana munhu a nga navela ku khumba Martha hi voko enhlaneni ku n’wi tiyisa a ri karhi a languta Yesu na Mariya ku va hehla eka mhaka leyi, kambe hi nga si endla sweswo hi nga languta xiyimo lexi. Xana swi vula leswaku munhu u fanele ku tshika hinkwaswo swa yena swi onhaka a heta nkarhi wa yena hinkwawo a endla swa Hosi? Swi timela swi ta fambisiwa hi Mani, mavhengele ma ta pfuriwa hi Mani, vana va ta hlambisiwa hi mani no va fihlula, misava yi ta rimiwa hi mani, e swikolweni vana va ta ehleketa hi mani? Ti khexe regisitara ti ta endliwa hi Mani, ku ambexa wa nuna, hinkwaswo sweswo. Kambe eka sweswo hinkwaswo, swa nkoka I ku tshama emilengeni ya Yesu. Eka masiku ya na muntlha hi na marito ya Hosi Yesu lama tsariweke eka Bibele, u nga tshama u hlaya marito lawa a nga ya vulavula e ndzhaku ka magidimbirhi ya malembe, eka nkarhi wa lowo, u famba fambile na matiko yo tala ku suka e vupeladyambu, n’walungwini,evuxeni,endzongeni a ri karhi a dyondzisa, hikwalaho a ku ri swa nkoka ku munhu a nga kuma nkateko vo n’wi yingisa loko a ri karhi a hundza eka tiko ra wena kumbe a endzela yindlu ya wena, hikuva hinkwaswo leswi a swi vula a swi huma eka Tatana wa le Tilweni hikwalaho a swi nga faneri leswaku munhu a nga hundziwa hi swona. Hikuva a swi nga ta olova ku tlhela u swi yingisa na kambe.
Xa vumbirhi, Martha a ti tshembha ngopfu eka leswi a nga swi endlaka hi mukhuva wa yena, ku fana na ku lunghisa swakudya, a fanele a rhange a twa mavonelo ya Yesu leswaku a nga endlisa ku yini, ngopfu ku twa leswaku swa nkoka eka ku lulamisa swakudya no tshama na Yesu hi swihi swa nkoka. Hosi yi tiva hinkwaswo leswi hi lulameleke, na kambe tindlela na maendlelo ya Yona swi le henhla ka vutivi bya hina. Hina hi languta ngopfu swa laha misaveni, kambe swa Hosi I swa le Tilweni. Hina hi tirhela leswi nga ta hi vuyerisa kwala misaveni, kambe hosi yi hi dyondzisa leswi nga ta va ka na vuyelo eka hina na le evutonwini lebyi nga heriki. Mavonelo ya Hosi ya hambana na mavonelo ya hina. Ya hina ya kongoma tlhelo rin’we, kasi ya Hosi ya anamile. Loko hi ri karhi hi hlayisa leswi, hi nga languta eka leswi nga humelela.
Ku navela ka Martha leswaku a fikelela ku enerisa swi laveko swa vanhu, swi n’wi sivele leswaku a nga vi na vudyelwana lebyo helela na Hosi. Loko Martha a lo nghena a tshama na ntlawa lowu a wu tshame va yingisela Hosi, na yena a ta va a ti phinile hi vudyelwana na Yesu, kutani loko Hosi yi tava yi va chululerile hinkwaswo leswi humaka eka Tatana, Yesu a ta ku “ vavasati vanhu va tava va khomekile hi ndlala, xana swi kona leswi mi nga swi lulamisaka ke?” kutani a va ta hatlisa ku lulamisa swakudya swa va endzi, na kambe mavoko yo n’wi pfuneta a ma nga ta pfumaleka, a va ta lulamisa va ri karhi va bula hi hinkwaswo leswi a va dyondziseke swona.
Leswi swi hi kombisa leswaku hi fanele ku hanya vutomi bya hina hi ku fambisiwa no tsundzuxiwa hi Moya lowo kwetsima. Minkarhi yi n’wana loko hi lava ku tirha swo karhi swo ntolovelo, Moya wu nga navela ku ri hi nga si ya emahlweni no tirha hi rhanga hikuva hi yimisa ti mbilu ta hina etilweni eku ringana xinkarhana nyana, leswaku Moya wu ta hi rhangela eka minakanyo ya kahle eka ntirho wolowo, hi nga ka hi nga lahlekeriwa hi nkarhi eku endla swoleswo, kambe hi ta lemuka leswaku hi nkwaswo hi nga ta swi tirha swi ta va eka nongonoko wa kahle wa nkarhi no tlhela swi va na mbuyelo lowu nene. A nga ta ncinca ma endlelo ya Martha ya va ya Mariya, kambe a ta endla leswaku leswi nene Martha a swi endlaka, u swi endla hi nkhinkhi na ku rhangeriwa hi Moya. Loko hi rhangeriwa hi Moya lowo kwetsima, a hi nge kongomisa mianakanyo ya hina eka swa le Tilweni ntsena hi tsan’wa swa misava, kambe hi tava hi ri lava nga na miehleketo ya Tilo hi tlhela hi va na mianakanyo ya laha misaveni.
Kasi loko a ri Mariya: Hosi yite u ti hlawulele leswa kahle, ku tlula leswi Martha a nga hlawula swona, hikuva loko Martha a ti hlawulele ku endla mintirho leyo tala, Mariya u hlawule nchumu wun’we lowu nga na nkoka. Na kambe lowu a nga ta ka a nga tekeriwi wona. Swa misava leswi hi nga swi hlengeletaka swa hundza, kambe Rifuwo ra Moya ri tshama na hina hilaha ku nga heriki. Swingwavila swo fana na, ku tenga, ripfumelo, rirhandzu, ku rhula, kurivalela, vutlharhi, vutomi lebyi nga heriki, swilo leswi swi hundzuka xi ave xa vutomi bya hina, hikwalaho swi tshama eka hina hilaha ku nga heriki na loko hi fika esirheni swi famba na hina ku fika hi laha ku nga heriki. Miri wa hina xikan’we na Rifuwo hinkwaro hi nga kotaka ku ri hlengeleta swi ta sala kwala misaveni.
Hikwalaho a hi ti fananiseni na Mariya loyi a nga hlawula swa nkoka ku nga ku tshama emilengeni ya Yesu.

//////////

IF YOU HAVE BEEN BLESSED BY THIS STUDY GUIDE, OR HAVE ANY REQUEST, QUERY OR OTHER COMMENT, PLEASE USE THE CONTACT FORM BELOW.

WE WILL, UNFORTUNATELY ONLY BE ABLE TO READ AND RESPOND TO YOUR COMMUNICATION IF IT IS WRITTEN IN ENGLISH.

SHARE WITH OTHERS: Have you enjoyed this study guide? Then please share it with your friends by way of social media such as Facebook, etc. In so doing we join hands in bearing out the Good News.