John 3:1-21
- Ku sukela loko Munhu a wile entangeni wa Edeni, rixaka ra munhu eka minkarhi hinkwayo ri ve na ripfalo ro pfumala swo karhi, swi n’wana leswi pfumalekaka eka vutomi bya yena, u lave ku va Xikwembu xa yena n’wini, kambe loko a tava a ti kumile leswaku u lo ntsongo ngopfu, na kambe a nga na vuswikoti byo helela, swi vange leswaku a swi vona leswaku ku pfumaleka eka yena Mutumbuluxi wa yena.
U lava Yena leswaku eka swa xinyama a va Musirheleli wa yena eka makhombo, na kambe eka swa rihanyo a n’wi phamela swakudya, na kambe a n’wi pfumala eka ku sirheleriwa eka mimoya yo biha ya matimba leyi n’wi karhataka, no tsandzeka ku lawula mimoya yo biha leyi nga ndzeni ka yena, leyi endlaka leswaku a ti vavisa no vavisa lava nga le ku suhi na yena, ni lava a va rhandzaka.
- A swi hlamarisi ku vona leswaku ku suka eka malembe layo tala lama hundzeke eka tinxaka hinkwato, vanhu va ringetile ku hlangani na Xikwembu. Hambi swi ri tano Xikwembu xi kwetsimile, xitengile, a xi na xivati na kambe xi tshama eku vonakaleni, ku vonakala loku nga kotekiki ku fikelela hi xidyoho.
Hikwalaho rixaka ra vanhu, leri teleke no lawuriwa hi vudyoho, a ku vanga na ku tshemba ka ku fikelela Xikwembu hi vuswikoti bya vanhu. Vudyoho byi nghenise eka vanhu ku pfumala ku ehleketa hi nfanelo. Ku ehleketa hi ndlela leyi Xikwembu xi ehleketaka ha yona.
Hikwalaho ka Xivangelo lexi, munhu u sungule ku ti endlela swikwembu swa yena, kutani a swi nyika swi hlawulekiso swa ximunhu. swikwembu leswi endliweke swi ve na matimba ku tlula munhu, kambe swi fana na yena munhu, Ina, na ku homboloka ka ku navela leswo biha: ku navela swa masiku, ku khunguvanyeka, rivengo, mavondzo, na swi n’wana na swi n’wana. A swi nga ri swa nchumu ku tlula munhu wa matimba.
Aku ri swi faniso leswi endliweke hi: swivatliwa, maribye, tinsimbhi, na swin’wna na swi n’wana leswi nga nyikaka Xikwembu xexo xivumbeko xo vonaki. Swi vumbeko leswi a swi ta vekiwi e magandzelweni lama endleriweke xikongomelo xexo, hi ku pfumela leswaku moya wa xikwembu lowu funghiweke hi xifaniso xexo wu ta tshama na vona.
Swi ve swi nyikiwa matimba lero na tihosi leti kulu a ti boheka ku swi nkhisamela, va tisa swihanano eka swona.
Ti nxaka ti n’wana tiva ti ri na swikwembu swo tala swinene, xikombiso, xikwembu xa nyimpi xo va lwela eka valala va vona, xikwembu xa mpfula hi nkarhi wo pfumala mpfula xi va tisela mpfula eka swi rimiwa swa masimu, xikwembu xo nyika vavasati va vona matimba yo va velekela vana vo tala, na swi n’wana swo tala. E bibeleni swi kona swikwembu swa va matiko leswi a swi rhendzele Israel, xikombiso, Baal, Ashtoreth na Dagon.
- Eka matiko ma n’wana va pfumela leswaku dyambu, n’weti, Tinyeleti, I swikwembu leswi fambisaka vutomi bya vona, kumbe mimoya ya swikwembu swa vona yi tshama eka swihari swo fana na, Tinyoka, minkolobyane, swibodze na swi n’wana swo tala ku fana na Tinkuzi eka tihomu.
- Na kambe ma kona matiko lama nga riki na swi faniso swa swikwembu, kambe va gandzela mimoya ya vakokwana wa vona lava feke, va pfumela leswaku vanhu lava hikuva va hanyile emisaveni na kona va tiviwa, sweswi loko va file va nga rhandza ku va pfuna, na kambe tani hi leswi va pfumela leswaku va hanya eka tiko ra ximoya loko va file, va ni ku hlangani na xikwembu, hikwalaho va nga kota ku vulavurisana na xikwembu eku va kombelela leswi va swi rhandzaka.
- Kambe xiphiqo lexi kulu hi leswaku, va matiko loko va gandzela swikwembu swa hava, a va nga swi tivi leswaku ku navela ka vona ku hlangani na mimoya ya misava hi swi kongomelo swa ku tilavela swa vona ntsena, a va ti hlanganyisa na sathani na mimoya ya yena leyi n’wi tirhelaka, himukhuva wa lowo sathani u kume mpfumelelo wo lawula vutomi bya vona.
Leswi hi swona Xikwembu xi swi vulaka eka 1Vakorinto 10:20: E-e, swilo leswi va matiko va swi tlhavelaka egandzelweni, va swi tlhavela mademoni, a va swi tlhaveli xikwembu, hikwalaho ndza ala leswaku mi hlangani na mademoni.
Dyavulosi I tatana wa mavunwa hikwalaho a hambukisaka vanhu leswaku loko va tirhela swikwembu hikuya hi mindhavuko ya vona va endla leswinene.
Va dlayiwe mahlo ya vona ya ximoya leswaku va nga voni leswaku va gandzela swivumbiwa swa hava.
- Leswi hi swi n’wana swa leswi va matiko va swi endlaka eka swikwembu swa hava:
a. Xikwembu xa hava kumbe moya lowu va wu gandzelaka a wu voniwi, kambe wa hloniphiwa no tiviwa tani hi moya wo kwetsima lowu nga enceneteriwiki.
b. Xikwembu lexi xa hava a xi tiviwa tani hi munhu la nga na rirhandzu no navela ku katekisa la xi gandzelaka, kambe xi tiviwa tani hi munhu wa tihanyi, loyi a herisaka, xivumbiwa lexi navalaka leswi vuyerisaka xona ntsena a xi na mhaka na loyi a xi gandzelaka.
c. Mugandzeri (munhu) a nga xi rhandzi xikwembu lexi xa hava.
d. Mugandzeri nkarhi hinkwawo u na swi kongomelo swo vuyerisa yena ntsena ekugandzeleni ka swi faniso leswi, ku lava ku tiseriwa mpfula ya swi rimiwa swa yena, ku hanyisiwa eka mavabyi yo karhi, kumbe ku heriseriwa valala va yena, na ku hlongoleriwa mimoya yo karhi yi n’wi ngheneke.
e. A va swi tivi leswaku va khongela yena dyavulosi loyi a va ngheneke no va xanisa.
f. Mugandzeri wa swikwembu swa hava a nga na leswi a swi langutelaka eka swikwembu leswi, kumbe ku navela swo karhi, ku va xikwembu xa yena xi n’wi nyika vuswikoti byo n’wi endla la lulameke no hambanyisa swo biha eka leswi nene.
- Yinhla yo hetelela yi nga ya (e) I ya nkoka eka dyondza ya hina, loko ndzi vuyelerisa: vamatiko a va na swo swi langutela kumbe ku navela eka swikwembu swa vona, leswaku swi nga va ncinca va kota ku va lava tengeke, va nga va na nongonoko wa milawu na maendlelo lawa humaka eka swikwembu swa vona, I vi va landzelela hinkwaswo leswi vekiweke eka nongonoko,.
Kambe Bibele I buku yin’we leyi tshembisaka leswaku Xikwembu, Mutumbuluxi, eka leswi munhu a swi kombelaka, Xikwembu xa swi kota ku tshama na munhu hi moya wa xona. Xi kota ku hundzuluxa vumunhu bya yena, vundzeni bya yena, leswaku a fana na xikwembu, a ncinciwa a va loyi a tengeke, a va na rirhandzu, a va lowo lulama, xana a swi sasekanga sweswo!
- Ntirho lowu Xikwembu xi wu endlaka e timbilwini ta va dyondzisiwa, wu vitaniwa, “ku tswariwa ra vumbirhi” hikuva munhu u ncinciwa hi ndlela ya matimba a va tani hi loko a ri xivumbiwa lexi ntshwa, ku ri hi leswaku hi leswi a nga xi swona.
Bibele yi ri eka 2 Vakorinto 5:17 “hikwalaho loko munhu a ri ka Kriste I xivumbiwa lexi ntshwa; swa khale swi herile, hinkwaswo hi le swi ntshwa”
Ku hava xikwembu xa vamatiko lexi nga humelerisaka singita leri; singita leri endlaka leswaku n’wana wa le ximoyeni a endla leswi fanaka, a ehleketa ku fana, na leswi Xikwembu Tatana wa ximoya a swi endlaka.
- Xana u tshame u ti languta exivonini uku: “Ohoo a ndzi munhu wo saseka. Loko xikandza xa mina a xo fana na munhu loyi wa ka TV” ha swi tiva leswaku sweswo hi leswi nga kotekiki. Mhaka yo saseka hi leswi ku ncinciwa loku hetisekeke ka le moyeni hi leswi kotekaka na kona swi nga endleka sweswi.
Loko u languta eka xivoni xa Xikwembu ku nga rito ra Xikwembu, kutani u vona hi laha vutomi bya wena byi pfilunganyekaka hikwalaho ka vudyoho byo hambanana, u nga huwelela eka Xikwembu uku: “ oho Hosi, ndza ti venga hikwalaho ka vudyoho lebyi, lebyi ndzi thyakiseke hi ndlela leyi, ndzi lava ku fana na wena, ndzi tenga no kwetsima” kutani Xikwembu xi ta hlamula xikhongelo xa wena kutani moya lowo kwetsima wu ta nghena eka wena wu endla leswaku n’wana lontshwa wa ximoya wa Xikwembu a tswariwa eka wena.
- Hakunene I ntiyiso leswaku vusaseki bya Yesu a byi hatlisi ku tikomba evuton’wini bya munhu, hikuva ntumbuluko wa munhu wa khale lowu a nga wu amukela loko a tswariwa wa ha fuma eka munhu, ku suka eka malembe hinkwawo, loko u tswariwile, u ve u kondletela xidyoho, xi pfumeleriwa ku kula ndzeni ka wena siku na siku, na loko u sungula ku va xivumbiwa lexi ntshwa, xidyoho xa ha vonakala evuton’wini bya wena, minkarhi yo tala xi ta humelela hi matimba xi kavanyeta vutomi bya wena, hikwalaho u nga khomiwa na hi tingana hikwalaho ka xidyoho. Kambe hi lawa mahungu lamanene: munhu lontshwa wa ximoya loyi a tswariweke ndzeni ka wena hi moya lowo kwetsima, u na matimba ku hundza munhu wa khale wa nyama, ndlela leyi u vekaka ku tshembha eka Xikwembu ha yona, munhu lontshwa u ta kuma ku hlula munhu wa khale kutani vanhu va ta vutisa va ku: “xana ku humelela yini hi wena? U vulavula ku hambana, u ehleketa ku hambana, maendlelo ya wena ya hambanile ni lawa ya ku hundza” wena u to n’wayitela kunene embilwini ya wena: “ndza nkhensa hosi Yesu, sweswo swi humelela loko u nghenise ku tswariwa ka wena loku ntshwa embilwini ya wena.”
- A hi languteni eka Nikodema loyi hi hlayeke hi yena, hi swihi swa kahle hi vutomi bya yena?
a. A ri mufarisi. A ku ri na ku ringana ntsevu wa magidigidi wa va farisi enkarhini wa Yesu.
b. A va pfumela eka Torah, ku nga tibuku ta ntlhanu leti tsariweke hi Muxe, na kambe a va pfumela eka matsalwa ya Vaprofeta, ni ka tintsumi, vutomi endzhaku ka rifu, ni ku pfuka ka va fi lava lulameke. A va nga khomelelangi eka milawu ya Muxe ntsena, kambe a va engetela milawu ya vona leyi a yi endla ku ri mu yuda swi n’wi tikela ku tirhela Xikwembu.
c. A ri membara ya Sanhedrin, nhlangano lowu kulu lowu fambisaka swa vukhongeri eka va yuda, ni ku fambisa Tempele e yerusalema.
d. Xa vu nharhu a nga landzulanga Hosi Yesu, kambe u n’wi vonile a ri loyi a nga rhumiwa hi Xikwembu ku ta kombisa vanhu tindlela ta Yena. Hikwalaho ka sweswo, a nga ri na mavondzo eka Yena, na kambe tani hi mutirheli wa Xikwembu na yena a nga twi a fanele ku hetiwa matimba no chavisiwi hi masingita lawa Yesu a ma endla.
e. A ri munhu wo ti tsongohata, hambi leswi a tshava ku soriwa hi va tirhi kulobye, u ti nyike nkarhi wo ta eka Yesu na Vusiku ku ta tsundzuxiwa hi Yena.
Hikuva a swi vonisisile leswaku Hosi Yesu u na swo tala leswi a nga swi tiveki hi Xikwembu ku hundza yena.
(Hikwalaho hi nga kuma dyondza eka sweswo, loko hi nga twisisa tsalwa ro karhi, kumbe ndlela leyi hi faneleke ku hlamula ha yona eka swiyimo swo karhi, hi fanele ku teka goza hi xikhongelo ku kombela Yesu leswaku a hi fambisa. Hikuva u huma e Tilweni, I n’wana wa Xikwembu, a nga hlamula swivutiso hinkwaswo.
- Loko Yesu a vona ndlela leyi Nikodema a pfumela hi yona, ku xinyata ka yena hambi leswi a ta hlangana na maxangu hi va tirhi kulobye va yena, hi kwalaho ko ta vona Yesu. Hi laha Yesu a nga fikelela eka mhaka leyi. Nikodema a ri na xivutiso lexi a nga tivi na leswaku u ta xi vekisa ku yini.
A ku ri swi n’wana swo fana na leswi: “Yesu, vutomi bya mina hinkwabyo ndzi hanyile ndzi ri munhu wa vukhongeri, ndzi landzelela hinkwaswo leswi Muxe a swi leriseke, kambe ndza swi vona leswaku wena u na vutivi hi Xikwembu ku hundza mina, xana ndzi ta endla yini ku fana na wena?”
Hosi yi hlamula xivutiso lexi nga si tshamaka xivutisiwa hi ndlela leyi, “loko wo tswariwa ra vumbirhi u nga kota ku nghena etilweni na kambe u ta va na mina eka tiko leri ndzi nga eka rona.” Nikodema a nga twisisanga hinkwaswo leswi a nga n’wi hlamula swona, kutani a hundzukela ka Yesu, hambi leswi a ri munhu wo xiximiwa eka tiko ra Israel, a nga twisisa hi swilo leswi swa masungulo ya ntiyiso.
- A hi yeni emahlweni ku lava xintshuxo xa leswaku hikwalaho ka yini Nikodema a ti kume a ri ka xiyimo xo ka xi nga ri kahle, leswi hambi ku ri swirho swo tala xikan’we na vadyondzisi va rito va ti kumaka va ri eka xiyimo lexi, Xiphiqo xi n’wana ku nga va leswaku, hi ndlela leyi a nga dyondzisiwa ha yona eka tidyondzo ta xikolo, u dyondzisiwa leswaku ku dyondza nawu wa vukhongeri a tlhela a wu landzelela swi ta tsakisa Xikwembu no n’wi nyika mpfumelelo wo amukeriwa eka vutomi lebyi nga heriki. Leswi hi leswi a swi endlile ku fika sweswi, a ta titsona swa ku dya ka nharhu hi vhiki, a khongela eka nkarhi wu n’wana, a nyikela na swa masimu loko a tshoverile, a humesa swa vukhume, a ku ri hava na un’we wa va tirhi kulobye loyi a ta n’wi komba hi tintiho ku landzela leswaku u tlule nawu wa Muxe.
Hikwalaho a swi ta hi fikelerisa eka leswaku Xikwembu xa tsaka hi yena, kambe yena e ndzeni ka yena a nga enerisiweki hi vutomi lebyi, Yesu a n’wi vonile leswaku u na ripfalo hi ku lulama ka yena, ku kanakana ka yena leswaku a nga va a tshamisekile na Xikwembu eka maendlelo ya yena ke? Ku fana na va farisi va n’wana, Nikodema a ri na matwisiselo yo hoxeka hi rito ra Xikwembu.
- Xana rito ri dyondzisa yini? Hi kuma ntiyiso lowu eka masungulo ya bibele ku nga Genesa 15:6, laha ku nga tsariwa leswaku Abrahama u tshembe Xikwembu laha ku pfumela ka yena ku nga hlayiwa ka la lulameke, leswi vulaka leswaku Xikwembu xi te ka yena: “ u le ka xiyimo xa kahle ku va na vudyelwana na mina, u pfumela leswaku hi mina Xikwembu ndzi ri xoxe, u ti tshembele ka mina tani hi Xikwembu xa wena, hikwalaho ndza ku amukela tani hi n’wana wa mina, ntwanano wa mina na wena hi lowu nga heriki, ndzi wa wena, na wena u wa mina, ndzi tava xikwembu xa wena , ndzi ta ku langutela, ndzi ta ku rivalela loko u ndzi dyohela u nga tiyimiselanga, ndzi ta ku tiyisa ku endla ku rhandza ka mina. Sweswi u hundzuke xiave eka mina, ni le ka mfumo wa mina hi laha ku nga heriki.”
Abrahama a nga tangi ka Xikwembu na swilo swo lulama leswi hlayiwaka, a swi tiva leswaku vutomi bya yena a byi ri kule na ku va la hetisekeke, xana I yini leswi Xikwembu a xi swi vonile eka mbilu ya Abrahama? Xo sungula ripfumelo le ri a ri endla a vona Xikwembu xi ri Xikwembu xi ri xoxe, Xikwembu xa tintswalo, lexi amukelaka vanhu lava nga hetisekangiki, xa vumbirhi, ku navela ko lulama ka ku va a lava ku famba na Xikwembu, hi ndlela leyi yo olova ya vu n’wana, u hundzuke n’wana wa Xikwembu, swi le ri valeni leswaku hi nkarhi wolowo Abrahama a nga tivi nchumu hi ku tswariwa ra vumbirhi leswi Yesu a swi hlamusela Nikodema, hambi swi ri tano I ve na xi fananiso xa Xikwembu, loyi hi moya wa yena a nga nghena evuton’wini bya yena, kutani a n’wi endla n’wana wa ximoya, a ku nga ri na ndlela leyi Abrahama a ta nghena evuton’wini lebyi nga heriki bya Xikwembu ku fana na Nikodema.
- Ndza pfumela leswaku Nikodema, eka Vusiku byebyo, u fikelela laha a nga twisisa leswi Yesu a swi hlamusela eka yena, na swona u nghenile eka mfumo wa Xikwembu hi ku tswariwa ra vumbirhi. Xikombiso xa swona eka leswi hikuma endzhaku ka nkarhi loko va prista na va farisi na va rhangeri va tiko va lava ku hehla Yesu, Nikodema hi yena a yimelela Yesu. Na kambe loko Yesu a vambiwile hi yena Nikodema na Yosefa wa arimathea, lava nga teka ntsumbu wa Yesu ku ya wu lahla, no endla nkosi wa yena. Sweswo swi vangiwile hi leswi Nikodema loyi a ri murhangeri a nga ti tsongohata a pfumela ku tswariwa ra vumbirhi, hikwalaho ka sweswo, tintswalo ta Xikwembu ti vonakarile evuton’wini bya yena.
- Dyondza leyi nyikiweke hi n’wana wa Xikwembu i ya nkoka na le ka vutomi bya mina na wena. Tekela enhlokweni marito lawa ya Yesu: “ndzi tiyisile ndzi ri ka wena, loko munhu a nga tswariwa ra vumbirhi a nga ka a nga voni ku fuma ka Xikwembu.”
Vanhu hinkwavo lava nga la misaveni va tswariwile hi ku tswariwa ka nyama hi ku rhandza na maendlelo ya vatswari hikwalaho ka nhlangano wa ngati lowu nga tumbuluxiwa hi Adam na Eve, hi tswariwile eka ntumbuluko wa le vudyohweni. Hikwalaho, vanhu hinkwavo va fanele ku tswariwa ra vumbirhi hi Moya wa Xikwembu leswaku va amukeriwa hi Xikwembu ku nghena eku fumeni ka Xona. Nikodema u endle swa kahle loko a twisisile ntiyiso lowu kutani a amukela xivumbeko lexi ntshwa xa vutomi lebyi nga heriki. Sweswi I nkarhi wo hlamula xivutiso lexi xa nkoka xa vutomi bya wena: “ndzi tswariwile ra vumbirhi ke?”
- Loko u nga tswariwanga ra vumbirhi, khongela xikhongelo lexi:
a. Hosi, ndza swi twisisa leswaku ndzi fanela ku tswariwa ra vumbirhi leswaku ndzi ta va eka mfumo wa wena.
b. Ndzi navela ku va na vumunhu lebyi ntshwa, vutomi byo basa no tenga ku fana na hosi Yesu. Ndzi lava ku ncinciwa hi wena, a ndza ha lavi ku hanya evudyohweni na kambe.
c. Ndzi lava wena u va na vulawuri byo helela hi vutomi bya mina, u ndzi letela leswaku ndzi endla yini ndzi hambana na yini.
d. Ndza pfumela hi mbilu ya mina hinkwayo leswaku u na tintswalo na leswaku wa ndzi amukela sweswi, ndzi ri xi leswi ndzi nga xi swona. Handle ka ku va ndzi ringeta ku ti endla wo lulama, hikuva Yesu u file e exihambanweni a fela swi dyoho swa mina.
e. Ndza nkhensa Hosi ku va u ndzi rivalela swi dyoho swa mina, na kambe u tisa ku tswariwa ra vumbirhi embilwini ya mina.
//////////