Tengisiwa ka Yesu; Luka 22:63 - 23:25

(Ti evhangeli leti ta mune ti na mahungu ya Rifuwo hi ta ku tengisiwa ka Yesu no vambiwa ka yena. Tani hi leswi eka swi komba dyondzo swo hundza, hi nga langutana na buku ya Luka, hi tlhela hi kamba na le ka leti n’wana.)

A. MANGHENELO

Leswaku hi ta kota ku twisisa ku tengisiwa na ku vambiwa ka Yesu, hi ta kota ku twisisa leswi nga endlekisa swona.

Loko hi languta hi tlhelo ra Xikwembu, a swi fanela leswaku n’wana wa Xona a va munhu leswaku a ta kota ku ta vambiwa hikwalaho ka swi dyoho swa misava, leswaku munhu na Xikwembu va vuyelelana hi ku lulama. Xikwembu hi Xoxe a xi nga ta swi kota ku tisa ku vaviseka eka n’wana wa Xona, kambe sathani na va n’wana a va ri kona lava nga swi rhandza ku endla tano,, hikwalaho u va tshikele Yena leswaku va swi endla, a va nyika matimba leswaku va hetisisa ku rhandza ka Yena.

Ku suka eka va vanuna vo lavo, va ri xaka ra vukhongeri ra va rhangeri va Israel va teke goza rero, ku suka malembe layo ta la eka va Israel, va prista, va tsari, va farisi va ve va rhangeri lava nga landzuriweki kumbe ku vangisiwa hi munhu, Xikwembu xi nyike Muxe nawu lowu va prista a va fanele ku wu tirhisa ku rhangela vanhu ku ya eku tengeni ko tiva Xikwembu, kambe vona va wu tirhisele ku vuyerisa vona. Va engetela swi nawanawani swo tala ku tsandzekisa vanhu ku wu rhwala, hikwalaho va endla vanhu leswaku va gandzela vona no va tirhela, kambe eka vona a vo lava leswaku va valava rhangeke emahlweni. A va nga ri na vuxaka na Xikwembu, hikwalaho a va nga ri na matimba ya ximoya eku hanyisa munhu evuvabyini, kumbe ku pfuna munhu eka ximoya. Eka vona aku ri ntsena nawu wa Xikwembu, kungari Xikwembu xa nawu, milawu yo tala ku tlula rirhandzu, a va yima exikarhi ka xikwembu na vanhu, va endla vukhongeri ku ri mhaka yo tika ku nga ri yo titsakela ka yona ku fana na Enoch, Abraham, Davida na Muxe.

Loko Yesu a sungula ntirho wa yena laha misaveni, u humelerisile eka lava a va ri ku suhi na yena rirhandzu ra Xikwembu eka vanhu, kutani vanhu va nwa rirhandzu leri ku fana na misava leyi omeke loko yi kuma mpfula yo sungula. A sungula ku hanyisa lava vabyaka, a basisa va nhlokonho, a hlongola la ngheniweke hi mademoni, a pfuxa vafi, a vulavula eka vona marito ya ku chavelela, marito ya ku tshembha, marito ya ku hlohlotela. A va dyondzisa leswaku milawu hinkwayo ya Vaprofeta yi katsakanyiwa hi rito rin’we leri nge rhandza wa rikwenu ku kota loko u ti rhandza, a vuyelerisa na kambe leswaku nawu lowu nge rhandza xikwembu hi mbilu ya wena hinkwayo na warikwerhu ku kota loko u ti rhandza. A vuyelrisa rirhandzu aka ku heta nawu. Hikwalaho ka sweswo mintshungu leyi kulu a yi n’wi landzelela. Ntirho wa yena a vu voninga ngopfu ku tlula wa va rhangeri va vayuda. Ku tlula sweswo a sola no tsan’wa ku ti tlakusa ka vona erivaleni laha mintshungu a yi ri kona, a va vula va rhangeri lava feke mahlo, na kambe lava ti mbhombisaka ehandle kasi endzeni I marhambu lama boleke.

Hinkwaswo sweswo swi endle leswaku swiyimo swa vona swi nga ha vonaki, swi va endla leswaku va getsela meno hi ku kwata. Na kambe a va khunguvanyisa hi matimba lawa Yesu a ri na wona yo endla masingita na mintshungu leyi a yi n’wi landzela. Ava nga ri na nhlamulo yo khomeka eka xiphiqo lexi. Ku kota swona a va fanekele ku n’wi dlaya hi yona ndlela yi ri yin’we leyi a va vona yi ta va pfuna. Lexi n’wana a xi va chavisa hileswaku a va vona Yesu a ri mu ti arisi eka mpfumo wa va rhoma leswi a swi ta endla leswaku rixaka ra vona ri horisiwa hi va rhoma.

Ku pfuleka ka vona matihlo no kwata ka vona swi endle leswaku va nga voni na masingita hambi swi ri Swikombiso swo tala leswi a swi vonakarisa leswaku Yesu hakunene a ri n’wana wa Xikwembu. Masaya loyi a nga tshembhisiwa leswaku u fanele ku ta. Ku fikela laha va nga hlambanya leswaku ku vambiwa ka Yena a ku ve henhla ka vona na vana va vona a nga tshuxiwi, loko Pilato a nga voni nandzu lowu va wu vulaka leswaku a fanela hi rifu. ( xana swi nga endleka leswaku ku xaniseka na tinyimpi leti humelelaka kuri xivangelo xa swona , hikwalaho na va tukulu va vona va ha xaniseka va nga ri na ku rhula. )

Hi xona xivangelo xa ku khomiwa ka Yesu, ku tengisiwa ka Yena no vambiwa.

B. YESU A LANDZURIWA HI PETRO (LUKA 22:54-62)

Petro, loyi a ti tshemba swinene, loyi endzhaku nyana a ri eka yindlu ya le henhla, a tshembhisa Yesu leswaku u ti nyiketela hambi ku ri ku fa na Yena. Laha Hosi yi nga n’wi byela leswaku kungari kungani u ta yi landzela,. Laha ku vonakala ku hetiseka ka vuprofeta lebyi.

Eka nkarhi wo khomiwa ka Yesu , vadyondzisiwa hinkwavo va balekile va tsutsuma, Petro na Johana hi vona ntsena va nga landzela Yesu, na ntlawa va vakhomi va yena, kambe va ri kule nyana, Yesu u tekiwile a yisiwa eka Annas, kutani a yisiwa eka Palesi ya Caiaphas, Muprista lonkulu loyi a ku ri yena a nga khoma Yesu eka Palesi ya tiko hinkwaro, Johana loyi a ni na vanghana na muti wa le Palesi a pfumeleriwa ku nghena, na yena Petro a kuma mpfumelelo hikwalaho ka Johana, laha petro a nga ti hlanganyisa na ntlawa wu ntsongo wa le Palesi laha a nga fika a ti kufumeta eka ndzilo lowu a wu ri kwalaho, u teke xiboho lexi hikuva a rhandza Yesu ngopfu, kutani a lava ku tiva swinene leswaku ku ta humelela yini hi Yesu, hikwalaho ka sweswo a hi n’wi nkhenseni.

Hambi leswi Yesu a hlamuserile vadyondzisiwa va yena hi ta maxangu ya yena no xanisiwa leswi nga ta humelela, a va swi twisisa leswaku swi ta endlekisa ku yini, kumbe ku swi tekela enhlokweni, a va tshembhile leswaku u ta tirhisa matimba ya yena ku hlula no hundzula mpfumo wa va rhoma wu lawuriwa hi yena. Kutani a endla mpfumo wa va Israel. Petro a ha ri na tshembha rero exihundleni xa Yena, leswaku hambi swi ri tano Yesu u ta endla singita hi xihatla, a herisa vakhomi va yena, a huma a ri loyi a ntshuxekeke, hi ku hlula kwaloko , Petro hi ku tsaka a ta n’wi hlanganyisa va hlula swin’we.

`Kambe a swi nga faneri swi va tano, kambe ku humelela swo hambana na leswi a ehleketa swona, hi ku tsopeta ka tihlo, u n’wana wa ma landza ya xisati a ta ka yena, a n’wi languta hi ku xiyisisa a huwelela hi ku n’wi avanyisa aku; “ hakunene loyi a famba na yena” petro a hlamula hi ku karhiha aku “ wansati a ndzi n’wi tivi” a karhi a kokela moya endzeni hikuva a ehleketa leswaku masocha ya ta n’wi khoma, kambe hi tintswalo a ku humelelanga nchumu. Kutani a sungula ku ntshuxeka, kambe u n’wana na yena a sungula ku n’wi tivisa leswaku a ri na Yesu na yena, na kambe petro a Alana na mhaka leyi, hi ku huwelela, “wanuna a ndzi swi tivi leswi u swi vulaka” na kwala a kota ku hlula ku nga humeleri nchumu, ndzilo a wu ri karhi wu voninga, loko a tava a landzurile hi matimba lava mbirhi va ti vona nandzu leswaku I ntiyiso a nga n’wi tivi. Kutani a sungula ku tlhela a tshamisekile na kambe, kutani un’wana wa lava a ri kona loko Yesu a khomiwa a vonile na loko a tsema ndleve, a yima hi matimba a n’wi komba a ku; “ ndzi tiyisile ndzi ri ka n’wina loyi a famba na Yesu hikuva i mugaleliya na yena, kutani ximanga xi huma sakeni sweswi, kutani hi ku ka a nga ha tivi kuri u ta endla yini, kutani a huwelela hi matimba; “ wanuna a ndzi swi tivi leswi u vulavulaka swona” Matewu u tsale leswaku u ringete na ku hlambanya leswaku i ntiyiso a nga n’wi tivi.

Eka nkarhi wa lowo loko a ha ri ku vulavuleni, swo hlamarisa swi humelela, siku a ri karhi ri hela, xikan’we kan’we nkuku wu ringa wu ri karhi wu xeweta siku leri sungulaka, swi khumba mbilu ya Petro, a rivala vanhu hinkwavo lava nga kwalaho a languta Yesu hi ku rila loku kulu swinene, hi nkarhi wolowo Yesu a hundzuluka ku n’wi languta ematihlweni, xikan’we kan’we a tsundzuka marito ya yena, “ loko nkuku wu nga si ringa u ta ndzi landzula ka nharhu” hi nkarhi wolowo, xana u vone eka mahlo ya Yesu, ku avanyisiwa, ku tsan’wiwa, E-e, kambe ku n’wi twela vusiwana. Hi ku hlula hi ku khomiwa hi tingana, a humela ehandle muphasi wa tihlampfi wa xivindzi a ri karhi a rila swinene a nga lawuleki.

A ti hlaya a ri munhu wa matimba, murhangeri, kambe sweswi a fanele ku ti kuma leswaku I munhu wo tsana swinene. Loko a ri karhi a landzelela Yesu loko a ri karhi a hanyisa lava vabyaka, a basisa va nhlokonho, a pfuxa va fi, na ku hlamula hi vutlharhi va hehli va yena eka minkarhi hinkwayo. Ripfumelo ra yena a ri haha e moyeni, kambe sweswi hikwalaho ka ku xaniseka u fana na murhi lowu tsemiweke wu wela ehansi.

Xikwembu xi tiva timbilu ta hina, na kambe xa hi pfumelele hi nghena eka swiyimo swo vava, leswaku hi ta dyondza leswaku hi va mani, loko swi yimo swo tika swi fika swi hi susumeta ku khongela, Ina, timbilu ta hina ta swi rhandza ku khongela, kambe nyama yi tsanile.

C. YESU EMAHLWENI KA SANHEDRIN (LUKA 22:63-71)

Endzhaku nyana, loko va ri Getsemani, Yesu a tiyisisa leswaku nkarhi wa munyama se wu fikile; nkarhi lowu ku vonakala ka tilo ku nga ta tinyikela eka matimba ya misava leyi ku endla hinkwaswo leswi va swi lavaka wu fikile. Sathani u tirhisele hinkwaswo leswi a swi kotaka swo thyaka ku heta Yesu matimba leswaku a nga yi emahlweni no hetisisa xikongomelo xa yena emisaveni ku ponisa vanhu hinkwavo. Hambi malandza ya ringetile ku n’wi sandza no n’wi ba hi minkhavi exikandzeni. Xana ri kona rixaka emisaveni leyi leri nga tshama ri khomisa no sandza xikwembu xa rona hi mukhuva lowu ke?, tani hi leswi rixaka ra Israel va nga xumbaza Masaya wa vona. Loyi a nga n’wana wa xikwembu a ri swa nge, loyi a nga va humesa evuhlongeni e Egipita, a va nyika tiko ro saseka ra vona.

Loko hi landzelerisa ku tengisiwa ka Yesu I swa nkoka ku tiva xikongomelo xa vurhangeri bya va yuda, hikuva endzhaku ka malembe manharhu va ri karhi va lava ndlela leyi va nga hehlaka Yesu ha yona leswaku va ta n’wi khoma va herisa ntirho lowu wa yena , hi kwalaho eka madyambu ya ku tengisiwa ka yena endlwini ya Caiaphas va prista, va rhangeri va Israel, na huvo hinkwayo leyi kulu ya Israel, va ringetile eka nhlangano lowu ku lava lexi va nga n’wi hehlaka ha xona, hikuva a va hetile na timbilu ta vona leswaku u fanele ku horisiwa kambe a va kumanga nchumu wo khomeka lowu va nga wu tirhisaka ku n’wi hehla.

Lexi Caiaphas a nga xiendla a ku ri ku n’wi vita a ta n’wi tengisa Yena n’wini leswaku a ta kuma lexi a ta n’wi khoma hi xona hi marito ya Yena n’wini. Kutani a n’wi hlambanyisa leswaku I n’wana wa xikwembu ke. Yesu a nga hetanga nkarhi hikuva sweswo a ku ri ntiyiso. Kambe loko a heta ku hlambanya, Caiaphas a handzula tinguvu ta yena a hundzukela eka Sanhedrin a ri karhi a huwelela, “hi byihi vumbhoni lebyi hi byi lavaka byi n’wana?” huvo xikan’we kan’we yi pfumela, kutani Yesu a voniwa nandzu. Ku va loko va kume ku hlula hi ku rhandza ko sungula.

Kambe a va fanele ku khorwisa murhangeri nkulu, Pontius Pilato, leswaku a tiyisisa nandzu lowu ni ku n’wi avanyisela rifu. Hikuva a va nga pfumeleriwi hi kuya hi mfumo wa va rhoma ku avanyisela munhu rifu.

D. YESU EMAHLWENI KA PILATO (LUKA 23:1-25)

I endlelo ra kahle eka matirhelo hinkwawo ya nawu, leswaku loko munhu a kumiwile a ri na nandzu, a tivisiwa hi swi hehlo swa yena leswaku a ta lava ndlela yo tisirhelela ha yona ka ha ri na nkarhi. Kambe va yuda va tlule endlelo rero hikuva vona a vo lava ku vona Yesu a hayekiwile exihambanweni hi siku rero.
Kambe a ka hari na xirhalanganyi xin’we: huvo yo tengisa ya Pilato a yi tirhana na milandzu leyi kulu ku nga , ku dlaya, vukhamba, ku xenga mfumo wa va rhoma, milandzu yo fana na, ku ti vula n’wana wa Xikwembu a yi nga n’wi lavi Pilato a ku ri swi nandzwana swo ka swi nga tivikani, hi kwalaho Pilato a nga naveli ku veka nandzu eka mhaka leyi.

Hikwalaho va rhangeri va vayuda a va fanele ku endla rhengu ri n’wana ra swi hehlo va tlhela va lava na loyi a nga ta va mbhoni yo tiyisisa swi hehlo leswi. Kutani va n’wi hehla hi ku arisa va yuda ku hakela xibalo xa va rhoma, na kambe ku va a ti endla hosi ya va yuda a tlhela a sola mfumo wa va rhoma, laha a va lava ku komba leswaku va na ku tekela embilwini mfumo wa va Caesar. Mavunwa! Hi nkwaswo sweswo a ku ri mavunwa, hikuva siku ri n’wana loko Yesu a vutisiwa leswaku swa va fanela ku hakela Caesar xibalo ke? Yesu u teke peni a va vutisa leswaku ku fanisiwa mani eka xifaniso xa peni, va hlamula va ku Caesar, hikwalaho a nga va byela leswaku a va nyiki Caesar leswi nga swa Caesar na Xikwembu leswi nga swa Xikwembu, hikwalaho a nga lwisananga no hakela Caesar. Na kambe a nga ri na nkarhi no kombeta leswaku u lava ku endla mfumo wa laha misaveni.

Pilato loyi a ri mutivinkulu na ntokoto wo avanyisa milandzu, ku suka eku sunguleni ka huvo leyi , u swi hlamuserile leswaku a ku na vumbhoni byo khomeka lebyi nga endlaka leswaku Yesu a avanyiseriwa rifu, hikwalaho xiboho xo avanyisa ka yena a xi komile , hi leswaku: “ a ndzi kumi nandzu eka wanuna loyi”

Va yuda se a va ri na xiphiqo lexi kulu, hikwalaho va endla kungu ri ntshwa ro n’wi hehla, ku nga leswaku, Yesu I munhu loyi a endlaka leswaku tiko ri nga vi na ku rhula i mulwisa mfumo. Pilato loyi se o lava leswaku nandzu lowu wu suka emavokweni ya yena, a hatla a tsundzuka leswaku swi hlamuseriwile leswaku Yesu a ri mugaleliya, hikwalaho a hatla a tirhisa nkarhi lowu, a rhumela Yesu eka Heroda loyi a fuma Galeliya, loyi hinkarhi wa lowo a endzerile e yerusalema.

E. YESU EMAHLWENI KA HERODA (LUKA 23:8-12)

Heroda a tsakile ngopfu ku vona Yesu emahlweni ka yena, a navela ku tsaka hi ku vona munhu wo endla masingita a ri kona ku endla masingita kwalano. Leswaku a ta endla sweswo, a n’wi vutisa xivutiso e henhla ka xivutiso, kambe Yesu a vone miehleketo ya yena kutani a nga tikarhatangi hiku hlamula swivutiso swa yena. Sweswo swi endla Heroda a kwata no khoma hi tingana to nyumisiwa emahlweni ka tiko ra yena, kutani a sungula ku n’wi sandza no n’wi xumbaza, kutani hi ku n’wi monya a vekela hari yo saseka ya vuhosi enhlokweni ya yena a n’wi rhumela eka Pilato na kambe.

Leswi hinkwaswo a swi kombeta leswaku Yesu a nga avanyisiwa hi ndlela leyi nene, leswi swi hi kombisa leswaku vulala bya va makwerhu lavambirhi a byi hlanganini, lava endlaka swo biha swo fana, na ku tsan’wa Xikwembu.

Lexi hi faneleke ku xi tekela enhlokweni eka huvo leyo ka yi nga ri na ku landzelela ntiyiso a nga kumiwanga nandzu na le ka yona.

F. YUDASI A TI SUNGA (Matt 27:3-10; acts 1:16-19)

Ku na xivulavulelo lexi nge; swo biha leswi u swi endleke swi ku landza endzhaku ka nkarhi’ Yudasi u ve na 3 wa malembe a famba na Yesu kambe a tlanga hi nkarhi wo saseka lowu a nga va na wona, hi ku pfumela ku xenga Yesu, endzhaku ka loko Yesu a avanyiseriwa rifu hi Sanhedrin, Yudasi a swi lemuka leswaku u xenge munhu wo pfumala nandzu, a sungula ku lava ku lunghisa leswi a nga swi onha hi ku tlherisela mali, kambe leswi a swi tirhangi nchumu, Yesu u te eka Yena, “ n’wana wa munhu u ta fanela ku fa tani hi laha matsalwa ya vuriweke ha kona, kambe ku na khombo eka loyi a nga ta n’wi xenga! a swi ta antswa loko ngi a nga tswariwanga!” (Matt 26:24).

Va prista lavakulu a va hlwelanga ku n’wi avanyisela ngati leyi ‘nga riki na nandzu rifu’. Kambe a va ri na ripfalo ku teka mali leyi va nga yi tirhisa ku xava Yesu va yi tlherisela eka nkwama wa kereke. Hikwalaho ka yini va yi vita ‘mali ya ngati’? ku ngava leswi a ku ri mali yo endla leswaku ngati ya Yesu yi halaka.

Eka leswi vuprofeta byi n’wana byi hetiseka- Zech. 11:13

G. YESU A AVANYISERIWA RIFU HI PILATO (LUKA 23:13-24)

Loko Pilato a vona leswaku pulani ya yena yo havaxela Heroda hi nandzu lowu a yi pasanga, kutani a swi vona leswaku u fanele ku tirha ntirho lowu, kutani a hlengeleta va hehli hinkwavo ku va khorwisa leswaku yena kumbe Heroda a ku na la kumaka nandzu lowu nga fanela leswaku ku avanyisa ka rifu ku humelela, kutani a va byela leswaku a ntshuxiwa a tifambela, tani hi ntolovelo a fanela ku va nyika mubohiwa un’we ku nga si fika Paseka.

Loko va twa sweswo, ntshungu hinkwawo, va holovela va prista va ku; “a ye a kule wa loye, a ku ntshuxiwa Barnabas.” Pilato a sungula ku vilela; va prista a ku ri ntlawa wa vanhu lava hloniphiwaka, na kona a va ta swi kota ku endla leswaku vayuda va sungula ku tsan’wa mfumo wa varhoma, hikwalaho sweswo a swi ta n’wi veka eka xiyimo xo ka xi nga ri kahle hikuva ntirho wa yena a ku ri ku vona leswaku yerusalema ku na ku rhula tani hi leswi a ku fuma yena.

Lexi n’wana a xi n’wi hlupha hi leswi loko a ha tshamile eka xitulu xo avanyisa nandza a nga tisa xipapilana xo huma eka nsati wa yena ku n’wi tivisa leswaku a nga vi na xiave eka rifu ra munhu wa loye a nga riki na nandzu hikuva u vonisisile enorhweni na Vusiku ematshan’weni ya yena. (Matt 27:19). Xana a hi xikwembu lexi a xi nga nghenelela ku n’wi lemukisa leswaku a nga avanyisi munhu wo pfumala nandzu?

Hikwalaho nandzu wu kongoma ku ya emahlweni wu ri karhi wu tika. Pilato se a swi vonile eka ku tengisiwa ro sungula leswaku mhaka nkulu eka nandzu lowu, I ma vondzo, rivengo, hi kwalaho ka masingita lawa Yesu a ma endlaka eka rixaka, na kambe vanhu hi nkwavo a va n’wi hlonipha hikwalaho ka sweswo, hi swona a swi endla leswaku va hehli va yena va lava a suka endleleni, loko vo kota ku humelela eka swi hehlo leswi ku hloniphiwa ka vona ku nga vuyelerisiwa. Hikwalaho tiko ri ta vona leswaku va prista, va rhangeri, va tsari, va farisi va na matimba ku tlula nhenha leyi ya le Galeliya ya n’wana wa muvatli.

Eku fika ka nharhu Pilato a nga kumi xivangelo na nandzu lowu ringaneke eka swi hehlo swa vona leswi a swi n’wi nyika mpfumelelo wo avanyisa rifu eka Yesu (Matt. 27:20-26 ). A tlhela na kambe a va lemukisa leswaku a nga voni nandzu eka munhu loyi, na ku va kombela leswaku va n’wi nyika nandzu lowu va nga wu kuma vona.

Loko va tsandzekile ku humesa swi hehlo swi n’wana swo twala na vumbhoni lebyi nga endlaka leswaku a avanyiseriwa rifu, kutani a ta na Pulani ya leswaku u ta lerisa leswaku a biwa swinene kutani a ntshuxiwa a ti fambela. Kambe va huwelela hi vukari byo navela ku vona ngati leswaku; “ a vambiwa a vambiwa”.

Eka nkarhi wo leha Pilato na va hehli vari karhi va kotlombetana, Yesu a nga hlamulanga na rito na rin’we, leswi swi hlamarisa Pilato no n’wi chavisa a nga twisisa leswaku ku humelela yini.

Loko a swi vona leswaku a ku na ndlela leyi a nga ponisaka Yesu ha yona a ti nyikela eka mhaka leyi, kutani a teka mati a hlamba mavoko na milenge ya yena, a hlambanya, “ a ndzi na nandzu eka ngati ya munhu loyi wo lulama; ti voneleni mi ri n’wina” hi ku ka a nga lavi ku endla leswi nga lulamangiki, Pilato a nyika mpfumelelo wa leswaku Yesu a nyiketiwa ku vambiwa a nga ri na nandzu hi ku pfumelele leswi va yuda a va lava swona, a karhi a swi tiva leswaku a endla nandzu, a ringeta ku ti nyika ku rhula ka mbilu hi ku hlamba mavoko hikwalaho ka ngati ya Yesu, kambe sweswo a swi nga endli nchumu leswaku a nga vi na nandzu, yena a vekiweke eka xiyimo lexi leswaku a vona leswaku vululami bya endleka eka munhu u n’wana na un’wana. Kambe eka nandzu lowu u tsandzekile ku tirha hi ku lulama. Munhu u n’wana na un’wana u na leswi Xikwembu xi nga n’wi vekela swona leswaku a va na vutihlamuleri, hikwalaho u fanele ku kombela Xikwembu ku n’wi pfuna leswaku a kota ku hetisisa ntirho wihi kumbe wihi lowu vekiweke eka yena hi vululami.

“Ngati ya yena a yi ve eka hina na le ka vana va hina!” va huwelela. Hikwalaho Pilato a lerisa leswaku Barnabas a ntshuxiwa, kutani a lerisa leswaku Yesu a vambiwa.

H. YESU A XANISIWA NO SANDZIWA (Matt 27:27-31; Mark 15:16-20)

Hi nkarhi wo tengisiwa Pilato a lerisa leswaku Yesu a xanisiwa, a va n’wi endlele na hari ya mitwa ku yi veka enhlokweni, va n’wi ambexa na nkhancu ( Yohane 19:1-5 )

Eku heleni ka nandzu lowu, u ve a n’wi nyiketa eka ntlawa wa masocha yo tala leswaku a xanisiwa a nga si yisiwa eku vambiweni, loko va nga si n’wi yisa eGolgota, va n’wi bile, hi masocha ya ti hanyi lawa a ya nga vuli nchumu hi vutomi bya munhu, va ri ka nhlayo yo ringana 200 va hlangana ku sandza no xanisa Yesu, leswi swi tswariwile eka buku ya Tipisalema 22, “Tinkuzi to tala ti ndzi rhendzerile, lava matimba ku suka e Bashan va ndzi rhendzerile”. Lowu a ku ri nkarhi wa matimba ya munyama.

I. MARITO YO HETELELA

Yesu a nga vambiwanga hi va matiko, kambe hi va rixaka ra Vayuda, vanhu va yena, lava a va hlawuleke, vona lava endzhaku ka malembe yo tala va nga amukela magidigidi ya minkateko ku suka eka voko ra yena, vanhu va ri voxe lava nga amukela rito ra yena ri tswariwile hi voko ra yena hi mavoko ya vona, na kambe laha yindlu leyi kulu ya yena ku nga Tempele yi nga akiwa etikweni ra vona, ku suka eka malembe layo tala yo hundza xikwembu xi huwelerile leswaku hi vona lava xi nga va hlawula na kambe va xi gandzerile hi milomu ya vona, kambe timbilu ta vona a ti ri kule na xona, “hosi xikwembu xi te vanhu lava va ndzi chava ntsena hi milomu , kasi timbilu ta vona ti le kule na mina, ni Xichavo lexi va ndzi chavaka hi xona ko va nawu ntsena wa vanhu lowu va wu dyondzeke” (Esaya 29:13).

Languta, kereke ya Hosi yi hlawule Barnabas loyi a ri mudlayi na khamba ematshan’weni ya Yesu, wanuna wo lulama loyi a fanele ku ntshuxiwa a famba, leswi a swi ri ntiyiso eka va Kreste va nkarhi wolowo, lexi khomisaka tingana hi leswaku na namuntlha swa ha ri tano hikuva vanhu va tirhela kereke ku nga ri xikwembu. Va endla hinkwaswo leswi lerisiwa ka hi kereke kambe a va na nkarhi na leswi lerisiwa hi Muvumbi wa vona. Va le kerekeni, kambe a va na vuxaka na kereke ya ntiyiso, I va xiyenge xa Barnabas ku nga ri va xiyenge xa Yesu. Va huwelela Barnabas ku nga ri Yesu, xana u huwelela mani loko u ri handle ka kereke?

Xivutiso xi n’wana lexi humelelaka hi lexi, xana a va ri kwihi vanhu hinkwavo lava Yesu a nga va endla swilo swa vona swi tshamiseka, a nga va hanyisa, a va phamela, a va ntshuxa ku bohiweni, hi ko kwalaho ka yini u n’wana a nga tanga emahlweni ka ku tengisiwa ka yena a va mbhoni ya leswi nene leswi Yesu a nga swi endla; Lazaro loyi a nga pfuxiwa eku feni, Bartimiya loyi mahlo a ya nga voni, wa nsati loyi a nga horisiwa eka vuvabyi bya ngati, na va n’wana vo tala.

Loko hi languta mufuwi Pontius Pilato: hi yena loyi a nga pfumela leswaku Yesu a vambiwa. A swi tiva leswaku leswi a swi endlaka a nga landzelela nga nawu, u hlawule ku dlaya no avanyisela Muvumbi wa yena ku hundza ku langutana na xiyimo lexi a xi ta humelela loko a lo landzelela ntiyiso. Xana u kumile ku rhula endzhaku ka loko ngati leyi nga riki na nandzu yi halatiwile ke? Kumbe wa ha ya emahlweni ku hlamba ma voko na sweswi ke?

I ka ngani lava nga va tirhela mfumo wa hina va endla leswi vuyerisaka ku navela ka vona ku tlula ku endla leswi lulameke eka Xikwembu ke? A hi yeni hi khongelela va tirhela mfumo lava hlawulaka ku famba hi ndlela yo khuma va endla leswi lulameke, kambe va aleriwa ku tlakusiwa hi kwalaho ko tshembheka ka vona.

Kambe mina na wena ke: xana ha ti lulamisa ku endla leswi nene kutani hi hlangana na swirhalanganyi ke? Swi le ri valeni leswaku ha fanela ku hlawula siku ri n’wana na ri n’wana eka leswi hi swi endlaka, tsundzuka vana va xikwembu i munyu wa misava na rivoningo ra misava.

//////////