Kambe wena, u fanele ku dyondzisa leswi dyondzo leyi nga yona ya xiviri yi lavaka swona.
(2:1)
- Nhloko mhaka: Matikhomelo Lamanene
- Siku ro tsariwa: A.D. 62-64
- Mutsari: Pawulo
- Ndzhawu: Makedoniya
Loko ari endleleni yo ya eRhoma laha a khotsiweke ro sungula, Pawulo u endzele Kreta nkarhinyana , ku nga xihlala lexi nga eka lwandle ra mediteraniya. Endzhaku ka ku humesiwa ka yena ekhotsweni, Pawulo u tlhelele e Kreta kuya tirha ntirho wa yena laha a nga fika a siya Tito kona. A a fanele ku yisa emahlweni ntirho lowu Pawulo a wu sunguleke loko yena a kongoma e Makedoniya. Tito I mudyondzisiwa loyi a tshembekeke nkarhi lowu a tirheke na Pawulo eka tiendzo ta yena ta vurhumiwa ra vumbirhi na ra vunharhu. Sweswi Pawulo u tsalela Tito kuri ku hlamula papila ra yena kumbe mahungu lawa ma humaka e Kreta. Pawulo u n’wi yika marito ya yena yo n’wi khutaza no n’wi laya tani hi mufundhisi lontshwa loyi a hlanganaka na va kaneti lava nga rhandzeki swa Xikwembu eka Kereke leyi ya ha ku tumbuluxiwaka. U nyika swiletelo e eka vapfumeri lavantshwa hi ndlela leyi va faneleke ku tikhoma ha yona emahlweni ka tiko ra vuhedeni leri hisekelaka ku sandza vukhongeri lebyintswha ni vanhu va kona.
Marhambu Yo Pfumala Nyama
- Ku avanyisa ka 1 Swi Hlawulekisi Swa Varhangeri va Kereke.
Pawulo u sungula papila hi ku xoweta ka ku komisa, kutani a nyika swiletelo swi nharhu. Xiletelo xo sungula eka leswi nharhu hi lexi: Xikwembu xi kunguhatile ku ponisa na ku aka va hlawuriwa hi Rito ra Xona, na ku va fikisa eku dzunekeni hilaha ku nga heriki (Tito 1:1-4). Pawulo u ya emahlweni a tivisa Tito eka mintirho yinwana ya yena ya nkoka, ku nga ku hlawula va rhangeri lava lulameriweke eka tikereke ta Kreta. Varhangeri lava va fanele ku kaneta vadyondzisi va mavunwa. Nakambe va fanele ku khutaza vapfumeri ku hanya vutomi bya vukwembu emahlweni ka vakaneti va vahedeni lava nga akelana na vona.
- Ku avanyisa ka 2 Matikhomele ya Swirho Swa Kereke.
Pawulo u lerisa Tito ku vulavula marito lamanene ya ntiyiso eka vavanuna ni vavasati, hi ku hambana ka mintlawa ya tintagha ta vona, na mahlonga leswaku hinkwavo va kombisa mintirho leyinene leswaku ku ta vuriwa swa kahle hi vona hi vamatiko lava nga pfumeriki. Pawulo u nyika xileriso xa yena xa vumbirhi lexi khumbaka swilaveko swa ku hanya vutomi byo lulama: Yesu Krieste, loyi ha yena hi amukeleke nyiko ya Xikwembu ya ku ponisiwa hi tintswalo, u hi kutsurile leswaku hi va vanhu va yena va nkoka—vanhu lava hisekelaka ku endla mintirho leyinene (Tito 2:11-14). Pawulo u lerisa Tito leswaku a vulalvula ntiyiso lowu hi matimba na vulawuri.
- Ku avanyisa ka 3 Matikhomelo ya Vapfumeri hi ku Angarhela.
Tito u fanele ku tsundzuxa swirho swa kereke hi vutihlamuleri bya vona eka tiko— leswaku va tiveka ehansi ka vafumi, va yingisa Xikwembu no tiyimisela ku endla mintirho leyi nene; va nga vulavuri swo homboloka, va va vaendli va ku rhula, va olova; va kombisa ku ti tsongahata eka vanhu hinkwavo. Pawulo u nyika xiletelo xa yena xa vunharhu: U tsundzuxa vadyondzisiwa va yena leswaku na vona va vile swiphukuphuku na kuva vatiarisi, kambe Xikwembu Muponisi wa vona u tile a va tisela ku ponisiwa, kungari hi mintirho ya vona leyinene, kambe hi tintswalo ta Xona.(Tito 3:4-7).
Pawulo u ya emahlweni a khutaza Tito ku lwa swinene na lava endlaka madzolonga no tisa ku avana exikarhi ka vanhu. U pfala papila ra yena hi ku kombela Tito leswaku a n’wi endzela laha a nga kona. Pawulo u hetelela hi ku nyika ntlhontlho eka vanhu leswaku va ya emahlweni va endla mintirho leyinene naswona va nga pfumari mihandzu.
Ku Vekela Nyama Eka Marhambu
- Buku ya Tito yi na nkoka hikuva yi tshikelela xilaveko xo hanya vutomi lebyo lulama exikarhi ka va Kriste tani hi vumbhoni eka matiko lawa ma va rhendzeleke lawa ma pfumalaka Xikwembu. Xirhalanganya xa vumbhisa exikarhi ka ma Kreta a xi hambananga na xa vumbhisa lebyi kumekaka ematikweni man’wana laha vuKriste a byi ri na timintsu. Pawulo u tsalela Tito a n’wi lerisa leswaku a havaxela vanhu etiKerekeni ku hanya tani hi timbhoni letinene ta Yesu Kriste.
Swipaluxi Evuton’wini Bya Wena
- Hambi hi hanya eka malembe ya A.D 62 kumbe eka nguva ya namuntlha, Kereke yi fanele ku va na xikongomelo xin’we kumbe hungu ro fana. A ku nge vi na ku avana hambi madzolonga. Dyondzo leyinene eka mintlawa hinkwayo yi nga pfuna ku hlanganisa kereke yi va yin’we emisaveni hinkwayo. Matikhomele lamanene ehandle ka Kereke ma na nkoka swinene loko hi ri na vamatiko. Kombela Xikwembu xi ku nyika vutlharhi. Xana u tshama u ehleketa hi matikhomele ya wena ekerekeni na le handle ka Kereke ke? Kombela xikwembu xi ku nyika vutlhari eka matikhomele ya wena ekerekeni na le tikweni. O nge matikhomele ya wena ya vukwembu ma nga pfuna ku tisa ku hlangana ekerekeni ya wena. Nakambe, o nge mintirho ya wena leyinene ehandle ka kereke yi nga va rivoningo leri yisaka van’wana eka Muponisi.
Dyondzo Ya Vutomi Eka Tito
- Vurhangeri bya ximoya byi sungula hi leswi u nga xi swona byi nga se ya eka leswi u nga ta swi endla.
- Matikhomele ya wena ya humelerisa ntiyiso wa leswi u nga xiswona emoyeni.
- Matikhomele ya wena ma na nkoka eka vahlaleri va wena.
- Ntlawa wun’wana na wun’wana, kuya hi ntagha na rimbewu ekerekeni, wu na ntirho na vutihlamuleri byo karhi, lebyi loko wu tiyimisela eka leswinene swi nga va na mbuyelo ya kahle eka Xikwembu na Rito ra Xona.
Laha Swi Kumekaka Kona
- Nhlawulo wa Xikwembu eka vapfumeri … 1:1-2.
- Vukwembu bya Kriste … 2:13.
- Rifu ra Kriste hikwalaho ka vadyohi … 2:14.
- Ntirho wa mukriste ku yingisa Mfumu … 3:1.
- Ntirho wa Moya lowo kwetsima … 3:5.
Ntirho Wa Mintirho Leyinene
- Vakriste va fanele kuva xikombiso xa mintirho leyinene … 2:7.
- Vakriste va fanele ku va na torha ra mintirho leyinene … 2:14.
- Vakriste va fanele ku lulamela mintirho leyinene nkarhi hinkwawo … 3:1.
- Vakriste va fanele ku vona leswaku mintirho leyinene yi ya emahlweni … 3:8.
//////////