N. KU FANISELA HI SWA VUKATI (7:1-6)
Maendlelo ya ku va munhu a file hi thlelo ra vudyoho ni ku va a hanya eka Kriste swi nga fanekisiwa ni vukati, wansati loyi a tekiweke u bohiwa hi nawu ku ti veka hansi ka nuna wa yena , loko u tekana ni wanuna unwana kasi nuna wa yena wa ha hanya u ta va muoswi, kambe loko nuna wa yena a fa ku bohiwa kwalaho ka herisiwa kutani a nga tekana na kambe, eka xikombiso lexi rifu ri tisa ku tshuxeka,, hi mukhuva wo lowo leswi hi feke hi thlelo ra nawu erifuni ra Kriste, hi mukhuva wo lowo nawu wa mintshuxa leswaku mi va ka Kriste, kutani mi hlanganisiwile na Kriste loyi mi nwi tirhaelaka, ku nga ri hi ku chava ku avanyisiwa kambe hi kutshuxeka loku nyikiweke hi moya lowo kwetsima lowu mi pfunaka leswaku mi famba eka nawu lowu ntshwa.
O. KULWA NI VUDYOHO (7:7-25)
Hi nga fika makumu ka mhaka hi ndlela yini ke? Loko nawu wu ri ni xivangelo xo endla leswaku munhu a wu tshova, wu endla leswaku a dyoha, a hi nawu kambe I xi tirhisiwa xa vudyoho? Aswi tano! A ndzi tava ndzi ntivise ku yini milawu ya khume ya Xikwembu loko ku nga ri ha nawu?
Hikwalaho nawu wu tirhela ku lulama. Xiphiqo a hi nawu kambe I ntumbuluko wa vudyoho wa munhu. Xidyoho I ku tiarisa na kambe xidyoho xi vengana na vukhongeri byi nwana na byi nwana, loko ku tivisiwa leswaku ku nga tluriwi swo karhi ku khunguvanyeka ka pfuka kutani endlelo ri nwana ro landzula leswi vuriweke ri sungula ku tsanwa ku tani ku endliwa swo hambana na leswi wekiweke ku swi xixima. Hikwalaho loko nawu wu nyikiwa munhu ku ve na ku kwata ka le ndzeni kutani xidyoho xi sungula ku wu tshova. Swi fana na mbyana yo kariha leyi tleleke eka xi sirhelelo xa yona hi ku rhula kambe loko munhu a sungula ku hundza ku suhi na laha yi tleleke kona ya tlula hi xi hatla yi onha xi sirhelelo yi tlulela munhu yi nwi luma no nwi dlaya, xivangelo a hi munhu a nga na nandzu kambe I ku biha ka mbyana.
Laha ku nga riki na xileriso kumbe nawu, a swi olovi hambi ku ri mudyohi wa ntumbuluko ku dyoha, hikuva aku na lexi nga dyohisaka kwalaho, hikuva ku hava nawu lowu nga tshoviwaka kwalaho, loko ku nga ri na nawu munhu loyi a nga na ntumbuluko wa vu dyoho u ta hanya a tsakile a nga dyohi, a nge avanyiseriwi rifu a fa hikuva u tava anga dyohanga. Hambi swi ri tano loko nawu wa Xikwembu wu sungula ku nghena ka yena, na loko ku ri nawu wa Xikwembu wu tirha emapfalweni ya yena, ntumbuluko wa yena wu pfuka ku lwisana na xikombiso xa vulawuri leswi wu swi nyamisaka kutani swi vanga leswaku a sungula ku hangalase ni ku dyohelaka nawu wa Xikwembu, leswi endlaka leswaku ku avanyisa ka Xikwembu ku nwi tela henhla ka yena ku yisa eka rifu, ni le ku loveni hi laha ku nga heriki. Hikwalaho nawu wa Xikwembu lowu nga ku kwetsima loku tisaka ku vangama ka Xona loku nga kahle, ku tisa rifu eka ntumbuluko wa munhu wa vudyoho leswi kombisaka ku homboloka ka vudyoho.
Nawu wu kwetsimile, wu lulama ni ku va kahle, kambe kuva wu ri kahle wu tlhela wu va xithirisiwa lexi tisaka rifu eka mina na kambe wu kombisa vudyoho e rivaleni, ni ku komba hi laha byi nga homboloka ha kona.
Hi nga tlhela hi wu languta hi mukhuva lowu: nawu wa Xikwembu I wa ximoya na kambe wu tisiwa hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu, kambe eka xiyimo xa mina xa ntumbuluko ni va la hambaneke na wona, a ni wa ximoya, ni hlonga ra vudyoho ni bohiwile ku endla ku rhandza ka nwini wa mina loyi Vito ra yena ku nga xidyoho. Hikwalaho, na loko ndzi ponisiwile na kambe ni Xikwembu xi ndzi vika hi nawu la feke hi thlelo ra vudyoho ni ku hanya eka Xikwembu, na ha vona ntumbuluko lowu wa khale wa vudyoho wu pfuka eka mina, wu ndzi endla ndzi endla leswi ndzi nga swi laveki ku swi endla. Wu ndzi endla ndzi endla leswi ndzi swi vengaka ku swi endla, leswi ntumbuluko lowu ntshwa lowu pfukeke na Kriste wu swi vengaka.
Ndzi tiva ni ku vona hi laha nawu wa Xikwembu wu sasekeke hi kona ni hi laha wu nga kahle no kwetsima ha kona ni pfumela hi ku hetelela ni Xikwembu leswaku swi lulamele swi tlhela swi va kahle eku wu endla, kambe a ndzi koti ku wu landzelela minkarhi hinkwayo. A ndzi ti twisisa na mina hikuva ndzi ni ku navela ku endla leswi nene, a ndzi koti ku fikelela ku endla leswi nene, a hi leswi nene ni lavaka ku swi endla, kambe hi leswo biha leswi ndzi nga laveki ku swi endla, hi leswi ndzi ya ka emahlweni ku swi endla.
Kambe hi leyi nhlamulo eka ku xaniseka ka mina: loko ndzi endla leswi ndzi nga swi rhandzeki ku swi endla a ka ha r mina, aka ha ri xiviri xa mina lowu nga ntumbuluko wa mina lowu ntshwa wa ximoya lowu pfuxiweke na Kriste lowu dyohaka, kambe I ntumbuluko wa mina va khale wa vu dyoho lowu wa ha hanya ka eka mina lowu endlaka leswaku ndzi dyoha. Hikwalaho ndzi kumeke nawu lowu waha tirha ka eka mina: loko ndzi lava ku endla leswi nene, vudyoho byi yimile kwalaho na mina. Eka munhu wa le ndzeni ka mina, eka munhu lontshwa wa mina, ndzi ti nyikela eka nawu wa Xikwembu; Ndzi tiva leswaku swi sasekile ku rhandza wa rikwenu tani hi loko ndzi ti rhandza kambe hi nkarhi wunwe, na kona ku na nawu wu nwana lowu tirha ka eka miri wa mina ni le moyeni wa mina wu na ku lwisana na munhu lontshwa wa mina, wu ndzi endla hlonga ra vudyoho. Lowu hanya ka eka mina.
Yo! Ndzi munhu wa khombo leronghasi, Imani la nga ta ndzi kutsula e mirini lowu wa rifu, aku nkhensiwe Xikwembu ha Yesu Kriste, Hosi ya hina, sweswo ke loko ku ri mina hi ku ti tivela ka mina ndzi tirhela nawu wa Xikwembu, kambe hi nyama, ndzi tirhela nawu wa vudyoho. Leswi swi ndzi yisa eka leswaku I mani loyi ndzi nga ta nwi tirhela hi ku hetelela? Ntumbuluko wa vudyoho lowu ndzi tlheriselaka e endzhaku evuhlongeni bya vudyoho? Laha ndzi nga hundzuka ka xidakwa xo hetelela, khamba, nghwavavani, loko ndzi nga ya emahlweni eka ntumbuluko wa mina wa khale.
Kambe mahungu lamanene ya ku ntshuxiwa hi Kriste hi leswaku ndzi na ku tihlawulela hi wexe. Ndzi nga tihlawulela hi ku ntshuxeka kuva hlonga ro endla leswo lulama ni ku rhandza ka Xikwembu, hi ku endla sweswo mukhuva wa khale wu ta ya wu tsana hi ka ntsongo ka ntsongo kutani eku heteleleni wu ta fa hikuva wu pfumala swo dya swa wona ku wu endla wu va na matimba. Ntumbuluko lontshwa, hi thlelo leri nwana, leswi kondleteriwaka hi rito ra Xikwembu, hi xikhongelo ni hi ndlela leyi ndzi hlawuleka ku va ka yona. Ndzi ta ya emahlweni ndzi va na matimba ni ku ntshuxeka ku endla ku rhandza ka Xikwembu loko kwetsima
P. VUTOMI LEBYI NGA KA MOYA LOWO KWETSIMA (8:1-17)
Ku katsakanya ka matsalwa loku ku hlamusela mhaka ya ntiyiso leyi ku nga buriwa ha yona, kambe ku hambana loku nga kona ku endlela leswaku hi va na ku twisisa ko antswa, ni ku tlhela ku humelerisiwa mavonelo ya nwana eka hina.
Pawulo u tirhisa Marito mambiri lawa hi mativaka, u tirhisa rito nyama, ku vita ntumbuluko wa hina wa khale wa vudyoho,, na rito “moya wo kwetsima’’ tani hi rito nkulu ro komba vuntshwa bya hina eka Yesu Kriste; na kambe rito moya wo kwetsima ri humelela ka 12 eka katsakanya wa ma tsalwa lawa leswi komba ka vunkoka bya ni ntirho wa moya lowo kwetsima eka vutomi lebyintswa bya hina.
Hi ku kombisa xinyama swi longoloxiwe hi mukhuva lowu.
• Hikwalaho ka ku tsana ka xinyama nawu wa Xikwembu a wu swi kota nga ku yi endla yi landzelela ku rhandza ka Xona
• Lava ha hanya ka hi ku tirhandzela ka swa xinyama va endla leswaku miehleketo ya vona yi endla leswi nyama yi rhandza ka swona.
• Miehleketo leyi fuma ka hi xinyama yi yisa eku feni.
• Miehleketo ya xinyama yi lwisana na Xikwembu, I nala wa Xikwembu
• Miehleketo ya xinyama ya ala ku ti veka hansi ka vulawuri bya ku rhandza ka Xikwembu
• Lava fumaka hi ku rhandza ka nyama a va swi koti ku endla ku rhandza ka Xikwembu
• Lava hanyaka hi ku rhandza ka nyama va file eximoyeni, kutani va ta ti kuma vari eku loveni hi laha ku nga heriki.
• Yesu, ku ta ka yena emisaveni hi ntumbuluko wa nyama, a fika a hanya hi ndlela yo tenga, a xiri xikombiso xa leswaku munhu a ku na lexi a nga ta vula aku aswi koteki ku hanya eka nyama u tsakisa Xikwembu, hikwalaho munhu wa fanela ku avanyisiwa.
Kambe hi moya ni ku hanya eximoyeni swi hlamuseriwe xi leswi:
• A ka hari na ku avanyisiwa eka lava nga nghena eka vutomi bya ximoya
• Lava nga eka vutomi bya ximoya va ntshuxiwile eka nawu wa vudyoho ni wa rifu hi nawu lowu kulu lowu ku nga nawu wa ximoya.
• Nawu wa ku lulama lowu munhu a faneleke ku wu landzelela, swa ha fanela nile ka vutomi lebyi ntshwa bya ximoya, munhu hi ku tatiwa hi moya wa Xikwembu wa swi Kota ku landzelela nawu wa Xikwembu.
• Miehleketo leyi fambisiwaka hi ximoya yi na ku rhula na vutomi.
• Loko munhu a amukela moya lowo kwetsima, a nga ha fambisiwi hi ntumbuluko wa xinyama wa vudyoho kambe u fambisiwa hi moya lowo kwetsima.
• Loko unwana a nga ri na wona moya wa Kriste wu hanya eka yena a hi wa ka Kriste.
• Loko Kriste a ri eka munhu hi moya wa yena, miri wa munhu waloye wa fa na yena e rifu ra ntumbuluko, kambe moya wa yena wa hanya hikwalaho ka ku lulama loku nga nghenisiwa eka yena hi moya lowo kwetsima.
• Munhu wa loye miri wa yena lowu bolaka wu ta pfuxiwa hi siku ra makumu tani hi laha Yesu a pfuxiweke ha kona eku feni.
• Munhu loyi a ngheneke eka vutomi lebyi ntshwa u teke xiboho xo hetelela xo fambisiwa hi moya lowo kwetsima na kona u lulameriwi ku yingisela wona ntsena.
• Munhu loyi a nga landzeleriki swa moya, hakantsongo ka ntsongo wa tsana eripfumelweni ra yena hi kwalaho u ta tlhelela eku avanyisiweni ku fana na lava nga pfumeriki kutani a lahlekeriwa hi vutomi lebyi ntshwa.
• Hikwalaho mi faneleke ku cukumeta vutomi bya nyama ni ku byi dlaya hi matimba ya moya lowo kwetsima lowu nga eka nwina.
• Lava rhangelaka hi moya wa Xikwembu I vana va Xikwembu (8:9).
• Vanhu volavo a va hari na ku chava hikuva moya wa vona wu na ntumbuluko lowu ntshwa wa ku fana na Xikwembu, hikwalaho va vitanaka Xikwembu “Tatana’’ “papa”.
• Moya lowo kwetsima lowu nga ka hina wu vula vula na hina, wu vulavurisana na hina hindlela leyi hi wu twaka kahle. Hi laha hi vitaniwa vana va Xikwembu (8:16). Moya wa Xikwembu wu vula vumbhoni eka moya wa hina leswaku hi vana va Xikwembu.
• Hi vana va Xikwembu tani hi Yesu Kriste anga Nwana wa Xikwembu. Hi mukhuva wa lowo hi vadyandzhaka va Xikwembu tani hilaha Kriste a nga mudyandzhaka wa Xikwembu, hina Na Yena hi vadyandzhaka va Xikwembu.
• Hi ta va vadyandzhaka na yena emaxangwini tani hi laha etilweni hi nga ta va vadyandzhaka va ku kwetsima.
Q. KU KWETSIMA LOKU TAKA (8:18-27)
Eka nkatsakanyo wa matsalwa lawa ku xaniseka loku ka vutomi lebyi bya nkarhinyana ku ringanisiwa ni ku kwetsima ka vutomi lebya ha taka lebyi nga heriki.
Nkarhi lowu hi nga ka wona ni xiyimo lexi nga ta tumbuluxiwaka.
• Tani hi vuyelo bya ku wa ka Adamu, Xikwembu xi hlambanyile leswaku ntumbuluko hinkwawo wu rukaniwile ku fikela eku feni. Leswi swa hlangahlanganyisa hikuva ntumbuluko a wu tumbuluxiwe leswaku wu va kona hi laha ku nga heriki wu vangama no tsakisa Ku nga ri ku lovisiwa.
• Hikwalaho ntumbuluko wu konyaka ku kotisa wansati loko a veleka nwana.
• Ntumbuluko wu ni ku navela no langutela siku ra hosi leri vana va Xikwembu va nga ta amukela ndzhaka leyi Xikwembu Xi yi tshembiseke hikuva hi laha ntumbuluko wu nga ta vuyelerisiwa eka xiyimo lexi Xikwembu a xi lava leswaku wu va ka xona ku suka eku sunguleni.
Nkarhi lowu ni vu mundzuku bya vana va Xikwembu.
• Ku xaniseka ka vana va Xikwembu a hi nchumu loko ku nga ringanisiwa ni ku kwetsima loku nga ta va kona, a swi fanelanga na ka ntsongo ni ku ringeta ku swi ringanyeta.
• Mihandzu wo sungula wa moya lowo kwetsima lowu vana va Xikwembu va ti tsakelaka eka wona wu va khorwisa ni ku va endla va va na torha ro lava kuya emahlweni ku ya fikelela ku kwetsima loku nga ta va kona.
• Ina ku kwetsima loku nga ta va kona, ku le mahlweni aku si ringiwa no voniwa hi mahlo, kambe ku languteriwa hi ku lehisela mbilu.
• Eka xiyimo lexi tsaneke lexi vana va Xikwembu vanga eka xona sweswi, kambe moya lowo kwetsima wa hi khongelela hi mahika eku fika endzeni ka ku twisisa loku hi nga ta ka hi nga ku fikeleli ku twisisa hi Marito ya vumunhu.
• Tatana u hlamula swikhongelo leswi tani hi leswi a kota ka ku vona ku fika endzeni ka timbilu ta hina, u twisisa swi laveko swa hina hikuva u pfumelelana na moya lowo kwetsima, hikuva u ni ku tirhisana na ku endla ku rhandza ka Xikwembu.
R. KU HLULA HI KU TLURISISA (8:28-39)
Ku fika makumu eka leswi nga hlamuseriwa ku fika sweswi, hi leswaku lava ngheneke eka vutomi leyintshwa lebyi nga ka Kriste a va nge hlula swi phiqho ntsena swa vutomi lebyi kambe va ta humelela va ri vahluri eka ku kwetsima loku taka hikuva Xikwembu xa va yimela hi thlelo ra vona:
• Eka hinkwaswo leswi va humeleleke, Xikwembu xi endla leswaku leswi nene swi humelela eka swona; Xi ta swi tirhisa ku vuyeriwa ka vona.
• Hi leswi Xi swi kunguhateke na loko misava yi nga si tumbuluxiwe, hikuva Xi tivile hambi lava faneleke ku tswariwa misava yi nga si va kona, ni lava nga ta hlawula ku nwi tirhela ni lava Xi ti hlawuleleke leswaku va ta fana ni nwana wa xona Yesu Kriste, ni leswaku Yena ava mativula eka tindzisana leto tala. Va nga vana va Xikwembu; lava Xi nga tlhela Xi ti vitanela vona hi nkarhi lowu faneleke, eka lava Xi va vitaneke, va pfumela, xi va endle la va va eka ku hlangana na Xona, hikwalaho ka ku pfumela ka vona eka Xona Xi engete xiva khanisiwaka ni ku va kwetsima hi ku lulama ka Xona.
• Ku hlayisa loku Xi ku endlaka eka lava nga ka Xona, hi nga fikelela mahetelelo lawa:
Loko Xikwembu Xi hi yimela I mani la nga lwaka na hina (8:31, 32)?
Loko Xi nga tsetselelanga nwana wa Xona leswaku a vambiwa exihambanweni a fela hina, xana Xi nga ka Xi nga hi nyiki hi tintswalo ta Xona hinkwaswo leswi hi nga swi kombelaka ke?
I Mani la nga vekaka nandzu e va hlawuriwa va Xikwembu lava Xi nga hlambanya leswaku va ni ku hlangana na Xona?
I Mani la nga va vekaka nandzu volavo Kriste a va feleke na kambe u tshamile vokweni ra xinene ra Xikwembu ku va khongelela?
I Mani la nga hi hambanyisaka ni rirhandzu ra Kriste? Maxangu, ku xaniseka, nhlupheko, ndlela, mavabyi, ku pfumala, thlari, nghozi,, I ntiyiso hikwalaho ka Yena hi avanyiseriwa rifu, nkarhi hi nkwawo laha emisaveni hi fanekisiwa ni tinyipfu leti dlayiwaka.
E-e eka hinkwaswo sweswo hi hlula hiku hlurisisa hikuva wa hi rhandza.
Hambi rifu, tintsumi, mademona, kumbe nchumu wihi ni wihi lowu nga kona kumbe lowu nga ta va kona lowu nga kotaka ku hi hambanyisa ni rirhandzu ra Xikwembu leri nga ka Yesu Kriste Hosi ya hina.
EKA TICHAPUTARA TINHARHU LETI LANGZELAKA, KU VULAVURIWA HI KU PONISIWA HI RIPFUMELO LESWI HUMAKA EKA XIKWEMBU XA TINTSWALO HINKWATO, HI LAHA XI TI KOMBISEKE EKA VUTOMI BYA RIXAKA RA ISRAEL NI KA VA MATIKO.
//////////