Xana munhu a nga swi tivisa kuyini leswaku Xikwembu xa n’wi amukela xana?
A. XIKWEMBU HI XOXE XI TA KU BYELA LESWAKU XI NA WENA HI XIVIRI
Moya lowu wu yima ni mimoya ya hina ku tiyisa leswaku hi vana va Xikwembu. (Rho 8:16).
Ku hava loyi a nga ni nhlamulo yo antswa ya xivutiso lexi handle ka Xikwembu hi Xoxe, Moya lowo Kwetsima na Tatana va veka vumbhoni eka un’wana ni un’wana loyi a n’wi vutisaka hi ku titsongahata, ku tiyisa leswaku ina wa amukeleka.
Xikwembu xi lava leswaku vana va Xona va va ni ntiyiso eka mhaka leyi ya nkoka. Eka malembe lama hundzeke, Xivekile vumbhoni eka lava a va ri kahle emahlweni ka Yena, tani hi laha a hlamuleke khamba exihambanweni ha kona.
- Khamba: Lk 23:42, 43 Xidyohi xi engeta xi ku: “Yesu, ndzi anakanye, loko u nghena eMfun’weni wa wena.” Yesu a ku ka xona: “Ndzi tiyisile ndzi ri ka wena, namuntlha u ta va na mina eParadeyisini.” .
- Avele: Hev 11:4 Hi ku pfumela, Avele ú humesele Xikwembu magandzelo lama amukelekeke ku tlula ya Kayini, kutani hikwalaho ka swona ú nkhensiwile a vuriwa loyi a lulameke, Xikwembu xi ri karhi xi tiyisa sweswo hi ku amukela tinyiko ta yena. Ú file, kambe hi mhaka ya ku pfumela ka yena, wa ha vulavula.
- Enoko: Hev 11:5 Hi ku pfumela, Enoko ú tlakuriwile a ya henhla, leswaku a ta ka a nga voni rifu; kutani a nga ha voniwanga, hikuva Xikwembu a xi n’wi tekile. A a ri ni ku pfumela, hikuva loko a nga si tlakuriwa a ya henhla, ú vuriwile hi Matsalwa leswaku “a a tsakisile Xikwembu”.
- Abrahama: Kavaloko HOSI Xikwembu xi teka Abrama xi ya na yena ehandle, kutani xi ku ka yena: “Languta ehenhla u hlaya tinyeleti, u vona loko u nga ti hlaya u ti heta!” Hiloko xi ku ka yena: “Vatukulu va wena va ta tala ku fana ni tinyeleti leti.” Abrama a tshemba marito ya HOSI Xikwembu, kutani hikwalaho ka swona sweswo, Xikwembu xi n’wi vona a ri munhu la lulamek. (Gen 15:5,6).
- Vunyingi bya va pfumeri lava longoloxiweke eka Hev 11: Kutani vanhu lava hinkwavo, hambiloko ku pfumela ka vona ku tikombile swinene, a va kumanga leswi a va tshembisiwile swona. 40Hikuva Xikwembu a xi ri ni makungu man’wana lama antswaka hi tlhelo ra hina, leswaku va nga endliwi lava hetisekeke ehandle ka hina., (Hev 11:39).
Loko Xikwembu xi vekile vumbhoni lebyi baseke eka vapfumeri lava boxiweke eka Testamente ya Khale, Xana Xi nga tsandzekisa kuyini ku veka vumbhoni eka vana va Xona lava tswariweke ra vumbirhi, va nga va hlawuriwa va Xona, Mutekiwa wa Xona xana? Ku va a tiyisa leswaku va amukeriwile eka Murhandziwa, naswona, loko munhu a ti vula leswaku I muKriste, kambe a ri hava vumbhoni bya le ndzeni bya Moya lowo Kwetsima, u fanele ku lava mombo wa Hosi hi ku tiyimisela a ko a kuma nhlamulo.
Yanani emahlweni mi tikamba, ku vona loko ma ha ri eku pfumeleni. Tianakanyeni! Xana a mi swi voni leswaku Yesu Kriste ú le ka n’wina xana? Nkarhi wun’wana, mi nga tsa ndzeka ku tianakanya! (2 Kor 13:5).
Kasi loko mi ri n’wina, a mi fumiwi hi ntumbuluko wa laha misaveni, kambe mi fumiwa hi Moya, loko hakunene Moya wa Xikwembu wu akile eka n’wina. Loko munhu a nga ri na Moya wa Kriste, a hi munhu wa yena.. (Rho 8:9).
B. KU KHUVURIWA KA VANA (KU KHUVURIWA KA VATSONGWANI HI VA TSWARI)
Etikerekeni tin’wana vatswari va yisa swi vanani (swihlangi) leswaku va “khuvuriwa” hi ku xuva mati ehenhla ka vona. Kutani endzhaku murisi a tivisa leswaku sweswi I swirho swa “vanhu va Xikwembu” (ntlhambi wa Xikwembu). Nkhuvulo wo tano a wu vuri nchumu hikuva a wu humi eMatsalweni, naswona I kudyoha.
Ntolovelo lowu wu ni timintsu eka mfambo wa Xikwembu ni vanhu va Xona, Israyele.
Loko u dyondza Bibele u fanele ku twisisa xiyimo xa vona swinene, ngopfu-ngopfu ku hambana loku a kuri kona exikarhi ka rixaka rero ni rixaka ra ximoya ra Xikwembu leri nga hundzukangiki, enkarini wa le ndzhaku ni ka nkarhi wa sweswi, lava nga vanhu va Xona va xivirii, vanhu va Xona va Mfumo wa le tilweni, vana. Abrahamu i un’wana wa vona hikuva u pfumerile eka Xikwembu , kutani Xi n’wi vurile loyi a lulameke. (U ponisiwile hi ku pfumela.)
Vatukulu va yena va thyiwile va Israyele, naswona, xikongomelo xa Xi-kwembu a ku ri ku ti tivisa eka swirho hinkwaswo swa rixaka leri hi ku fambisana na vona; ku kutsuriwa ka vona egipta, hi Nawu lowu va wu amukeleke eka Xona, ku tiva swihari swo tenga ni swo nyama, hi ma gandzelo , ngopfu-ngopfu magandzelo lama endliwaka hi ngati ya swihari, tabernakela, ni vuprista. Milawu ya Xona ya ximoya a yi ri ndzhuti kumbe xifaniso (swi vitaniwa ndzhuti wa leswi a swiri kuteni). Magandzelo ya ngati tani hi swin’wana, a ma xungeta kuta ka Kriste, Xinyimpfana xa Xikwembu lexi a xi fanele ku dlayiwa hikwalaho ka swidyoho swa vona. Hi marito man’wana hi nga vula leswaku a va hanya eka xifaniso xa Bibele leyi khomeke Mahungu Lamanene ya ku ponisiwa.
Mhaka ya nkoka hileswaku ku va u tswariwile enyameni tani hi xirho xa rixaka leri hlawuriweke, a swi endli leswaku jaha kumbe nhwana a va xirho xa Mfumo wa le matilweni, n’wana yoloye u fanele ku tswariwa ra vumbirhi ku fana ni un’wana ni u’wana. Ina, a va ri ni nkateko hikuva a va rhendzeriwile hi dyondzo ya Mahungu Lamanene, hambiswiritano, a va ri ni vutihlamuleri lebyi kulu swinene, bya ku va tinyiketa eka Xikwembu Xin’we ntsena, Mutumbuluxi wa vanhu hinkwavo. Wun’wana wa Milawu a kuri leswaku vana hinkwavo va xi nuna va yimbisiwa endzhaku ka ma-siku ya nkombo(8) loko va tswariwile. Leswi a swi vula leswaku n’wana u tswariwile erixakeni ra Israyele, leswo a swi n’wi endla xirho xa rixaka.
Mi ta hamba mi yimbisa vana va n’wina va xinuna loko va ri ni masiku ya 8; mi ta yimbisa hinkwavo lava nga ta velekiwa, hambi ri ri hlonga leri nga lo velekeriwa exikarhi ka n’wina ntsena, kumbe leri mi nga lo ri xava eka vanhu vambe. (Gen 17:12).
Xo sungula, hileswaku a kuri mfungho wa le handle lowu vulaka leswaku xifanyana I xirho enyameni (ngati ni nyama) xa ri xaka ra Israyele, a nga ri xirho xa vamatiko lava va va rhendzheleke. Loko n’wana a lava ku yim-bisiwa, a swi endliwa handle ko kanakana, loko a tswariwile hi tatana wo karhi wa muisraele, sweswo a swi n’wi nyika timfanelo ta kuva muisraele loyi a bohekaka ku yimbisiwa. A hi tiveni leswi, xo sungula, ku velekiwa n’wana wa xinuna tani hi mu Israyele, ndzhaku ku landzela mfungho wa ku yimbisiwa, hi swona leswi tata wa xona a tiyisa leswaku mufana loyi I mbewu ya yena hi ntiyiso, hikwalaho I muisraele.
Nhlamuselo ya ximoya ya ntolovelo lowu akuri Hungu ra Xikwembu eka xi n’wanana ni ka swirho hinkwaswo swa ndyangu, leswaku vona na xona va fanele ku tswariwa ra vumbirhi tani hi vana va Xikwembu lava lumbaka Mfumo wa matilo , hiku veka ku tshemba ka vona eka Yena Kutani Yena a a ta yimbisa timbilu ta vona va hundzuka vana va Yena.
Ku va Muyuda wa xiviri, a swi tikombi hi le handle ntsena; ni ku yimba ka xiviri, a ku vonaki ehandle, emirini. Kambe Muyuda wa xiviri, hi loyi a nga yena exihundleni xa mbilu, ni ku yimba ka xiviri, i ku yimba ka mbilu, loku endliwaka emoyeni, ku nga ri hi leswi tsariweke swa Nawu; ku dzunisiwa ka munhu loyi a ku humi ka vanhu, kambe ku huma eka Xikwembu. (Rho 2:28,29).
Vunyingi bya vona a va zanga va yimbile etimbilwini ta vona. A va ene-tekile hikuva swirho swa le nyameni swa rixaka ra va Israyele , va tikurisa hiswona.
Switano ni namuntlha, votala va tikurisa hikuva va ri swirho swa tikereke, va anakanya leswaku ku va xirho xa kereke ya va Kriste swa fana ni ku va u ri n’wana wa Xikwembu.
Tikereke leti khuvulaka vana ti endla swihoxo swa mune:
- Vateka mfungho wa ku yimba va wu fanisa ni ku tswariwa ra vum-birhi endyangwini wa Xikwembu, va swi teka kuri i n’wana wa Xi-kwembu. Kambe Xikwembu a Xi zanga xi lerisa ku endliwa ka mhaka leyi. Nkhuvulo wa vapfumeri a wu teki ndzhawu ya ku yimba. Kambe wu vula swo hambana na sweswo.
- Va pana golonyi na tihanci ti nga sena fika. Vakhuvula n’wana va vula leswaku se I n’wana wa Xikwembu, kuve a nga sena nyikela vutomi bya yena eka Hosi. Ntiyiso a va na wona eka mhaka leyi leswaku u ta swi endla hakunene.
- Va tsona n’wana wa vona nkarhi wa ku ti hlawulela, leswaku wa swi rhandza ku lumba Xikwembu kumbe e-e. Leswi a swi amukeleki eka Xikwembu hikuva Xikwembu xi rhandza leswaku vana va tihlawulela hi voxe, hiku rhandza ka vona va fanele ku hlawula Muteki va nga vi swi thombe. Xikwembu a Xi ngheneleli eka mavonelo ya vanhu, Loku I kudyoha ntsena.
- I ku onha timfanelo ta n’wana hi ndlela ya tihanyi, hikuva u n’wi khu-vula na a ri xihlangi, Loko a ta kula, kutani a tsumbula leswaku I mudyohi emahlweni ka Xikwembu, kutani a rhandza ku hundzuka a amukela Yesu tani hi Hosi ni Muponisi wa yena. Ku va se a khuvuri-wile hi xihoxo, va tlhela va vula leswaku se I n’wana wa Xikwembu, diyavulosi u endla leswaku a n’wi khorwisa leswaku a nga ha ri na xilaveko xa ku va a hundzuka ni ku tswariwa ra vumbirhi. U hanya emisaveni ya munyama, a nga na wona ntiyiso malembe hinkwawo ku kondza a fela eswidyoheni swa yena, a nga zanga a ponisiwa, a vuriwa loyi a lulameke hi Moya lowo Kwetsima, hi ripfumelo ra yena. U vekile ku tshemba ka yena eka ripfumelo ra vatswari ( loko va ri na rona) leswi fanaka ni ku aka yindlu esaveni.
Mpfula yi na, maboboma ma ta, timheho ti hunga, swi ba yindlu yoleyo, kutani yi wa, ku wa ka yona ku va lokukulu. (Mt 7:27).
Ntwanano lowuntswha, lowu Xikwembu Xi wu endlaka ni vanhu hin-kwavo, va tinxaka hinkwato, wu fambelana ni Ntwanano lowa Khale Xi wu endleke na Israyele, kambe Yi hambanile. Mufana loyi a tswariweke hi tatana wa mu Israyele I muisraele na yena, ku hava xa ku swi hundzula sweswo,, tata wa yena u n’wi yimbisile ku tiyisisa leswaku I mufana wa muisraele, swi herile.
Munhu loyi a tswariweke ra vumbirhi eka masiku ya namuntlha hi mbewu ya le tilweni (Ku nga Rito) u tswariwa tani hi n’wana wa Xikwembu Tatana, loko swi swi endleka sweswo, u fanele ku khuvuriwa tani hi mfungo wa ku u tswariwile endyangwini wa ximoya wa Xikwembu, hikwalaho I mudya ndzhaka ya Mfumo wa Matilo, ku nga Mfumo wa ximoya.
Eka mi Ntwanano leyi, maendlelo ma yelana: Xo sungula I ku velekiwa erixakeni ro karhi, se kuta mfungho, leswi swa twisiseka.
C. VAPFUMERI “VO PFUMALA” SIKU RO VELEKIWA RA XI MOYA
Hiri yini hiloyi a khuvuriweke hi xihoxo a hari xihlangi ke, na a ri karhi a swi tiva leswaku Yesu u n’wi ferile leswaku a n’wi ponisa ke?
Loko a cukumeta txongotelo wa yena wa vuxisi, a swi amukela leswaku yena I mudyohi tani hi vanhu hinkwavo, nkateko wu kona wa kuva a ponisiwa, hikuva Xikwembu a xi tsakeri rifu ra mudyohi, kambe Xilava leswaku a hundzuka a ponisiwa.
Xana mi anakanya leswaku ndzi tsakela rifu ra munhu wo homboloka xana? E-e! Mina HOSI N’wini wa hinkwaswo ndzi ri, ndzi lava leswaku munhu loyi a hambana ni mikhuva ya yena leyo biha, kutani a kuma ku hanya. (Ez 18:23).
Loko Yesu a twa sweswo, a ku ka vona: “Lava tsakeke emirini a va lavi n’anga, kambe yi laviwa hi lava vabyaka. A ndzi tanga ku ta vitana lava lulameke, kambe vona lava dyoheke. (Mar 2:17).
Rito leri ri tiyile, ri fanele ku amukeriwa hi mandla mambirhi, leri nge: “Kriste Yesu ú tile emisaveni ku ta ponisa vadyohi.” Kutani eka vadyohi lava, mina ndzi lowo rhanga hi ku biha. (1Tim 1:15).
Munhu wo tano u fanele a hundzuka, ni ku tswariwa ra vumbirhi ku fana ni vamakwerhu van’wana loko va yingisa Mahungu Lamanene ya Evhangeli ro sungula – a kuna ku hambana.
U fanele ku ti vutisa yena hi yexe loko ripfumelo leri a nga na rona ri sukela embilwini, na ku xana u hundzukile ke, ku nga ku tswariwa hi vuntswa, ni ku hundzuka eka swiendlo swa vutomi bya khale (Vona ku avanyisa ka 14 xiyenge xa A 4).
Van’wana va nga kaneta, va vula leswaku a va se tshama va hanya vutomi byo hambuka, lebyi koxaka leswaku va hundzuka, ni ku vula leswaku va pfumerile eka Yesu tani hi Muponisi wa vona – loko swiritano va nghene eka Mfumo wa Xikwembu, wa ximoya na va nga swi tivi, nakona va nga swi voni, hikwalaho , a va nge koti ku tsundzuka siku ni nkarhi lowu va xanisiweke hi xiyimo xa vudyoho etimbilwini ta vona, ku ko va kombela ku rivaleriwa eka Xikwembu ku va Xi n’wi amukela tani hi n’wana wa Xona.
Xana swi nga endleka hi mukhuva lowo tano wo olova swonghasi ke? Xana ku tswariwa ra vumbiri a swi fani ni ku tswariwa ka le nyameni ke, ku nga mahlomulo lawa swi nga kotekiki ku ma rivala ke, lawa ma landzeriwaka hi ntsako lowu kulu, lowu tsundzukiwaka hi laha ku nga heriki ke? Xana a hi ntsako lowu kulu loko wa nhwana a tshembisiwa hi muteki wa yena ke, laha a tsutsumaka a ya hala ni hala a kombisa xingwavila xa yena eka vanghana va yena xa dayimani leyi hatimaka ke? Xana wansati a nga pfuka ni mixo emubedweni wa wanuna a nga tivi kuri u yise ku yini ke, a va a swi amukela leswaku u vutiwile hi wa nuna yoloye ke, ku nga ri ku rhandza ka yena ke, naswona a nga zanga a n’wi vitana a n’wi byela a ku “Ndza fa hi wena ke”? Xana munhu a nga txintxa va tatana ke, u nga ma hundzula mavunwa ya wena ke, u nga swi hundzula loko u yivile ke, u nga swi hundzula loko u halatile ngati hi tihanyi swi kwetsima ni ku tshembeka ke, u nga n’wi rhandza Tatana wa le Tilweni na u nga swi tivi ke (Yoh 8:44)? Xana munhu a nga huma hile ndlwini ya xinyami a ya nghena endlwini ya nkhuvo laha ku nga ni ku vonakala na a nga copetanga ke, kutani a nyanyuriwa hi ku cinca tindzhawu ke (1 Pet 2:9)? Xana ntsumbu wu nga huma e bhokisini ke, wu famba-famba exikarhi ka lava hanyaka ke, lava va n’wi tiveke ke, a dya na vona ni ku vulavula na vona, va nga chavi, naswona va nga swi tsumbuli leswaku u pfukile ke (Ef 2:1)?
Kuya emahlweni, xana n’wana a nga ri tsundzuka siku ra ku velekiwa ka yena ke, ni leswi humeleleke hi siku rero ke, Xana a swi tiviwi hi vatswari tani hi n’wana wa vona ke, va n’wi vukarha, va n’wi hlayisa, na ku n’wi sirhelela , kutani, hi ku ntsongo ku ntsongo a swi tsumbula leswaku lava I vatswari va yena ke, kutani a tiboha na vona hi mukhuva lowu a nga swi endlike ni vanhu vanwana ke?
Xana Leswi a hi swona swi endlekaka hi xi talo eka vana lava va kulelaka enhlengeletanweni ya Xikwembu: Xikwembu Xiya emahlweni Xi va fikelela hambi va nga ri vana va Xona ku fikelela laha va hlamulaka eku heteleleni, hi ku tinyikela eka Yena, va tswariwa ra vumbirhi endyangwini wa Yena, eka Mfumo wa Yena wa le Tilweni ke?
Eka hinkwaswo leswi, tani hi leswi n’wana wa Xikwembu wa ntiyiso a tisolaka ko tala eka ntumbunuku wa yena wa khale , wa ku dyoha hi xikhongelo, a kombela ku rivaleriwa ku va a ri Makala tindleve, kutani a ti seketela hi ku hetiseka hi Tata wa Yena wa Rirhandzu, Muponisi ni Moya lowo Kwetsima , Xana swina nkoka ku va a tsundzuka siku leri a swi endleke hi rona ro sungula ke? Xana xiyimo xa yena xa sweswi a hi xona xi nga ni nkoka ku tlula leswa le ndzhaku ke?
Loko u ri n’wana wa Xikwembu hi ntiyiso, u na rona siku ra ku tswariwa ka wena ka ximoya. Xikwembu xa ri tiva, naswona, ri tsariwile eBukwini ya Xinyimpfana, ya Vutomi.
Sweswi ke,loko wa hari emunyameni, endzhaku ka mbu-lavurisano lowo leha, hikwalaho ka yini u nga lulamisi timhaka xikan’we hi ku endla “xikhongelo xa mudyohi”, lexi kumekaka eka xi avanyiso xa 14 eka xiyenge xa a3 ehenhla , kutani u khuvuriwa eka nhlengeletano leyi khensekaka, kumbe ekerekeni ya le ndyangwini ke? Kutani u ti fambela u tsakile tani hi leswi endliweke hi Ndhuna ya Mutsheniwa ya le Etiyopiya endzhaku ka loko a hlanganile na Filipi, kutani ha yena a hlangana na Kriste loyi a pfukeke eku feni. Kateka.
(Ntokoto wa mina hileswaku, lava va nga riki na ntiyiso hi ku ponisiwa ka vona, a va khatali, naswona a va vileri, loko va tshuka va vilela no khatalela, va vilela no khatalela ku ponisiwa ka vanwana, leswi swona swa twisiseka.)
//////////