A. NHLOKO-MHAKA YA BUKU
Ku vula ntiyiso, ku hlamusela hi nhloko mhaka ya xikhongelo, swi nga lava ku tsariwa buku ya mpimo wo karhi. Leswi landzelaka I nkomiso wa nhla-muselo wa swilo leswi hi fanelaka ku swi tolovela swa le tilweni.
B. NHLAMUSELO
Ku khongela I kuva mupfumeri a vulavula ni Xikwembu eripfumelweni.
C. MIXAKA YA XIKHONGELO
Xikhongelo xi nga avanyisiwa hi mixaka minharhu: Swikhongelo swo kombela, swikhongelo swo khensa, ni swikhongelo swo dzhunisa ni ku ghandzela.
D. MAYELANO NI XIKHONGELO HINKWAXO
1. Xikhongelo xa Hosi
Xikhongelo hi nhlamuselo yo olova, I n’wana loyi a vulavulaka ni Tata wa yena wa le Tilweni, naswona hi nga dyondza hi ku yingisa xihlangi, lexi khongelaka hi mbilu ya xona hinkwayo, kambe n’wana wa Xikwembu u na swo tala leswi a fanelaka ku swi dyondza, leswaku a va nhenha ya xikho-ngelo, leyi nga kotaka ku vuyisela tinxaka nxaka ta matiko eka Yesu, na-swona, a kota ku ghandzela Xikwembu hi ndlela leyi tintsumi ti gandze-risaka xiswona. Loko va dyondzisiwa va Yesu va n’wi yingisile a ri karhi a khongela, va tsumburile xilaveko xakuva a va dyondzisa ku khongela. Ku-tani, a va dyondzisa hi ku va nyika xikhongelo lexi landzelaka:
Mat 6
9: “N’wina ke, khongelani hi mukhuva lowu, mi ku: “ ‘Tata wa hina la nge matilweni, vito ra wena a ri hlawuleke;
10: A ku te ku fuma ka wena; ku rhandza ka wena a ku endliwe misaveni, tanihi loko ku endliwa tilweni.
11: U hi nyika namuntlha vuswa bya hina bya siku rin’wana ni rin’wana;
12: U hi rivalela swidyoho swa hina, tanihi loko na hina hi rivalela lava hi dyohelaka;
13: U nga hi yisi emiringweni, kambe u hi ponisa eka Lowo biha, [hikuva ku fuma, ni matimba, ni ku twala, i swa wena hi masiku ni masiku. Amen.’
Eka xikhongelo lexi hi dyondza leswi landzelaka:
-
- V9,13: Sungula ni ku va u pfala xikhongelo xa wena hi ku themendhela Xikwembu, hikuva Xona xina nkoka ku tlula vanhu. Mu-Kriste loyi a kuleke u heta nkarhi wo leha swinene a themendhela Xi-kwembu, ku tlula ku khongelela swilaveko swa vanhu.
- V9: Xi nkhensi ni ku va u Xi vitana Tatana: U xihlangi lexi xi vulavu-laka na Tata wa xona. U fanele kuva eku rhuleni, tirhisa ririmi ra nto-lovelo. U nga ringeti ku Xi hlamarisa.
- V12: U fanele ku ya eka Xona hi mbilu leyi baseke, u nga ri ni swi khomela eka van’wana. Papa ra ntima lero tano embilwini ya wena ri ta ku yivela ku tshemba ka wena ni ripfumelo ra wena, u ta langutisa ehansi , emilengeni ya wena, ematshan’weni ya kuva u langutisa ematihlweni ya Tata wa wena.
- V11: Khongelela swilaveko swa wena swa nyama. Ina Xa switiva hi khale, kambe Xilava leswaku wena u ti seketela hi Xona ni ku tolovetisa ripfumelo ra wena.
- V12,13: Khongelela swilaveko swa wena swa ximoya, xikombiso, ku rivaleriwa swidyoho, u swi boxa hi mavito ya swona hilaha swi fikaka emiehleketweni hakona. Eka Kriste se swi rivaleriwe khale, hikuva Kriste u swi hakerile, kambe, hikuva u kombela ku rivaleriwa, u tiyisisa leswaku u ti yimiserile ku hambana naswona; u kombisa leswaku swi hundzukile xighodo enengeni wa wena, ni mintwa exi kunwanini xa wena. U swi tisa eku vonakaleni emahlweni ka Yena, leswaku Moya lowo Kwetsima wu kota ku swi herisa hinkwaswo embilwini ya wena. Tiseketeri hi Yena hi ku hetiseka leswaku aku kutsula eka lowo biha, hi matlhelo hinkwawo, handle ni le ndzeni.
- V9: Tiva nakambe leswaku u khongela eka “Tata wa Hina,” ku ngari eka “Tata wa Mina.” U nga vi ni vutxiva bya ku ti khongelela wena ntsena, kambe khongelela hinkwavo vamakwerhu eHosini, va xinuna ni vaxisati.
- V13: Pfala hi ku vula u ku “Amen” leswi vulaka leswaku “Ndzi khongerile, akova miehleketo ya mina ntsena leyi nga enhlokweni, ndzi vula leswi humaka embilwini, naswona, ndza pfumela leswaku U yingisile, naswona U hlamurile xikhongelo xa mina.”
2. Fambisiwa hi Moya
Loko hi ya emahlweni ka Hosi, kombela ni ku tshemba Moya lowo Kwetsima leswaku wu ku rhangela eka leswi u faneleke ku swi khongelela, kutani u ta va ni ku kholwa leswaku xikhongelo xa wena xi hlamuriwile, kutani, u ta tsaka hiku tiva leswaku swikhongelo swa wena swi hlamuriwile.
Hi mukhuva wolowo Moya na wona wa hi pfuna eku tsaneni ka hina; hikuva a hi tivi ndlela leyi hi fanelaka ku khongela ha yona, kambe Moya, wona ha woxe, wu khongela Xikwembu ematshan’wini ya hina, loko hina hi konya kunene hi nga humesi marito. (Rho 8:26).
3. Khongela u nga yimi
Yoo, xana swi nga koteka leswo ke? Leswi hiswona leswi Tsalwa ri lerisaka swona.
Mi nga tshiki ku khongela. (1Tes 5:17).
Xo sungula, xikhongelo I ku ti hlanganisa ni Xikwembu, tihlanganisi ni Xikwembu ku suka embilwini ya wena, hi ku ti tsongahata hinkwako, ni ku ti seketela hi Xona eka hinkwaswo leswi u swi endlaka. Leyi hi yona nhlamulo ya le kusuhi, leyi ndzi kotaka ku yi twisisa, leyi nga ni mbuyelo eka xileriso lexi. Hambi muyimeri wa vanhu ekhoto, loyi a vulavulaka mhaka yo tika ekhoto, u fanele ku hlanganisa mbilu ya yena ni Xikwembu loko a ri karhi a ehleketa hi njheka-njhekisano lowu a wu vekaka ekhoto. (I ntlhontlho wo karhata swonghasi) Kutani Moya lowo Kwetsima wu ta nghenisa marito yo karhi emiehleketweni ya wena lawa u nga ma tirhisaka exikarhi ka mintirho leyo tala, leyi u yi endlaka.
4. Khongela hi tindzimi
Loko u nga swi tivi kuri u nga yi khongelerisa kuyini mhaka yo karhi, pfumelela Moya lowo Kwetsima wu endla xikhongelo xa Wona hi ku va u wu pfumelela wu khongela emoyeni wa wena hi tindzimi. Wona wu ta siva miehleketo ya wena, kutani wu sungula ku khongela hi laha Tatana a rhandzaka ku va a khongeriwa hakona, leswaku ku rhandza ka Yena ku endleka.
(Ndzi kumile tinhlamulo ta nkoka swinene loko ndzi khongerile hi tindzimi eka swikhongelo swa mina swa xi hundla, leswi ndzi veke naswona sweswi nyana. Hosi yi vulavurile na mina mayelano ni mintolovelo ya mina yo hlaya tibuku ta swi hungwani swa mayelano ni ti mpfilu-mpfilu, Ndzi gungurile ndzi ku “Hosi, xana ndzi ta endla yini xa ku ndzi hungasa, endzhaku ka nkarhi wo leha na ndziri eka khompiyuta ndzi ri eku tsaleni ka ti dyondzo xana?” Xikhongelo xa mina a xiri mayelano ni nkarhi wa mina wa ku hungasa – Ndzi kumeke ndzi phasekile eka mintoloveto ya mina.
Endzhaku ka loko ndzi khongerile hi tindzimi, hiku hantlisa, ndzi kumekile ndzi ntshunxiwile eka torha ro navela ku hlaya tibuku ta swi hungwana swa misava. Moya lowo Kwetsima wu tekile ndzhawu emiehleketweni ya mina, kutani wu ndzi kongomisa eka xirhalanganya xa xiviri evuton’wini bya mina, ku nga torha ro navela swihungwana swa misava, leswi Hosi a yi nga swi tsakeri, leswi a swi ndzi endla ndzi nga kuri emoyeni. Kutani, xirhalanganya xa mina xi herisiwa. kutani Hosi yi ndzi komba nyandza ya tibuku ta swi hungwana swa nkoka, swa tinhloko -mhaka to hambana-hambana, leswi ndzi nyikiweke hi un’wana endzhaku, leswaku ndzi ta tiphina hi swona nkarhi wo leha. Xikwembu nakambe xi lulamisile jaha ra mina leswaku a ndzi nyikela hi swi tirhisiwa swo hambana-hambana swo vatla mapulangu, swa ghezi, kutani sweswi ndzi hungusa hi ku tirhisa mavoko ya mina hi ku vatla nhundzu ya nkoka swinene, ya le ndlwini ka mina. Haleluya, hi tirhela Xikwembu lexi tlhariheke, lexi nga ni rirhandzu, naswona lexi hlamulaka swi khongelo.)
E. XIKHONGELO XO KOMBELA
Nhlangano wa mbulavurisano wa le tilweni wu rhwale ku tika hi swikhongelo, leswi kombelaka Xikwembu leswaku Xi nyika swo karhi, kumbe ku endla swo karhi, kambe Xi phamela hi ku tlurisa, hikuva muapostolo Yakobo u vurile leswi landzelaka:
… A mi swi kumi, hikuva a mi kombeli. (Yak 4:2.)
Hindlela yo olova swonghasi, hakanyingi, hambi vaKriste va tikarhata swinene, va tirhisa matimba ya vona ku kuma swo karhi, kumbe ku kutsuriwa eka xirhalanganya xo karhi, loko swi tsandza, hikona va ehleketaka Hosi, kutani eku heteleleni va kombela ku pfuniwa. Xana vutomi byi nga olova ku fika kwihi loko ho langutisa eka Hosi ka hari eku sunguleni xana? kambe Yakobo u nyikela nhlamulo yin’wana leyi endlaka leswaku hi nga hlamuriwi.
Naswona loko mi kombela, ma hoxa, hikuva mi tilavela ntsena swo titsakisa ha swona (Yak 4:3).
Hosi yi lulamile nkarhi hinkwawo ku hi phamela, kambe a Yi nge swi koti ku eneta makwanga ya hina. Lowu I ntiyiso lowu heleleke. Hakanyingi, Hosi yi rhandza ku hi phamela kutlula leswi hi swi langutelaka. Yini mbilu ya tintswalo, kutani Yi hi phamela hinkwaswo leswinene. Hi vula nakambe leswaku, fambisiwa hi Moya eka swi khongelo swa wena swo kombela.
F. XIKHONGELO XO NKHENSA
Lk 17:12-19 U hlamusela hungu ro vava swinene ra vavanuna va khume va nhlokonho, lava yeke eka Hosi Yesu, va fika va yima hi le kule, kutani va huwelela, vakombela leswaku a va basisa. Ava hanya swin’we tani hi ndyangu ehandle ka munti, eka xiyimo xo vava, hikuva a kuri hava loyi a a va tshinelela, hi ku chava ku chocheriwa nhlokonho. Vanhu vo tano, hakanyingi a va dlayiwa hi xivambalani, ni ku dlayiwa hi mavabyi man’wana, kutani va lahliwa hi va nghana kulobye. A va vengiwa swinene ku hundza timbyana ta le kaya. Nhlokonho a kuri ku avanyiseriwa rifu, yi ku dlaya hi ka ntsongo -ntsongo uri karhi u swivona,
Kuva va horisiwile hi xihatla, I swilo leswi a va nga swi rindzelanga, kambe leswi hiswona leswi Hosi Yesu a va endleleke swona, loko a va rumerile leswaku va ya tikomba eka vaprisita, ku tiyisa leswaku, hakunene va horisiwile.
Hinkwavo ka vona vari khume, va vile ni ripfumelo eka Hosi Yesu, kutani va famba ku kongoma eka muprisita na va ha funengele nhlokonho, kambe, hilaha va pfumeleke hakona, hi ku copeta ka tihlo, va ti kuma va basile, va nga ri ni xivati, naswona va nga hari ni nhlokonho.
Hiloko ntlawa wu sungula ku avana:
Un’wana wa vona, loko a vona leswaku ú hanyisiwile, a vuyela ndzhaku, a ri karhi a dzunisa Xikwembu hi rito leri tlakukeke. Kutani a tiwisa hi mombo emilengeni ya Yesu, a n’wi tlangela. Munhu yoloye a a ri Musamariya. Hiloko Yesu a vutisa a ku: “Xana a va basisiwanga va ri khume ke? Lava va 9 va kwihi xana? Xana a ku kumekanga na van’wana lava nga vuyela endzhaku ku ta dzunisa Xikwembu, ehandle ka munhu loyi wa rixaka rimbe xana?” Kutani a ku ka yena: “Pfuka, u yima, u tifambela, ku pfumela ka wena ku ku hanyisile.” . (V15-19).
Wanuna loyi wa un’we exikarhi ka lava khume a khapa-khapa hi ntsako ni ku nkhensa, ka leswi Xikwembu Xi n’wi endleleke swona. Miehleketo ya yena a yi nga ri eka hlori ra ku hanyisiwa ni ka vutomi lebyintswha lebyi a a langutanile na byona, kambe miehleketo ya yena a yiri eka Xikwembu lexi n’wi endleleke hlori. Aku nga horiwanga miri wa yena ntsena, kambe singita lerikulu hileswaku mbilu ya yena a yi amukerile Hosi Yesu. A horisiwile ngopfu emoyeni. A a ri xivumbiwa lexintswha, – emirini, eka hika ra yena ni le moyeni wa yena.
Vanhu lava nga ponisiwangiki, loko Xikwembu xi va khumba va vulavula hi ku horisiwa ka vona, kambe lava ponisiweke va vulavula hi loyi a va horiseke. La va nga ponisiwangiki va tsutsumela emahlweni, eka vutomi bya vona lebyintswha la va ponisiweke va yimanyana hi ta vutomi bya vona, kutani va tlhela va ya dzunisa Muponisi wa vona, va n’wi gandzela emilengeni ya Yena, hi rito leri tlakukeke.
Hi swikhongelo swa vona, hi nga kota ku hambanisa exikarhi ka vanhu va misava ni vana va Xikwembu. Vanhu va misava lava va khongelaka, va khongela xikhongelo xo kombela ntsena: “Hosi ndzi nyiki, ndzi nyiki, ndzi nyiki Hosi … ” Vanhu lava ponisiweke, hakanyingi va khongela vaku“Khanimambo Hosi, khanimambo, khanimambo … ”. Swikhongelo swo kombela etilweni I ma tutu vana va ntavasi, kambe xikhongelo xo khensa etilweni I phanga.
G. XIKHONGELO XO DZUNISA NI KU GANDZELA
1. Ku hambana ka swikhongelo swo kombela, ku dzhunisa ni ku gandzela
Un’wana u vurile leswaku: Exikhongelweni (xo kombela ) Hi ti karhatela swi laveko swa hina swa nyama, eka xo khensa, hi ti karhatela minkateko ya hina , eka xa ku dzhunisa, hi ti karhatela “Yena, .”
Eka xa ku gandzela, hi ti karhatela swi hlawulekisi swa Yena (languta ku avanyisa ka 3).
2. Swikombiso swa swikhongelo swo dzunisa ni ku gandzela.
Ku nkhensa, ku dzunisa ni ku gandzela, hikotala swi longoloka swin’we. Ndzi kombela leswaku u dyondza Matsalwa lama landzelaka:
-
- Risimu ra Muxe: Ex 15:1-18.
- Risimu ra Ana: 1 Sam 2:1-10.
- Risimu ra Davida (Rin’we eka le to tala) Ps 103.
- Risimu ra Mariya : Lk 1:46-55.
- Risimu ra Zakariya: Lk 1:67-79.
- Ku gandzela ka Pawulo: 1 Tim 1:17.
- Risimu ra Pawulo: Rho 11:33-36.
3. Loko swi koteka, nghenisa risimu eka marito ya wena
Loko u ri ni Talenta, ndza ku kombela, unga tsali risimu ra wena ro dzunisa ni ku gandzela hi ku komisa ntsena, kambe qambha vunanga lebyi fambisanaka na rona. Kutani, u teka katara ya wena u famba na yona eka nhlangano lowu landzelaka ni vaKriste kulobye, kutani va katekisi hi ku dzunisa Hosi!
//////////